Volatile continue enum short while

Бұған қоса операторлар мен стандартты функциялар аттары да түйінді сөздер тізімі секілді басқа мағынада қолданылмайды.

Стандартты функциялар. Си тілінде алдын ала программалары жасалып стандартты модульге жинақталып қойылған, қажет кезінде пайдалануға бола­тын объектілердің бірі стандартты функциялар болып табылады. Олар жиі кездесетін математикалық және басқа да функция­ларды есептеу үшін қолданылады. Стандартты функцияны жазу үшін мін­детті түрде функцияның аты және жақшаның ішінде аргументі көрсетілуі қажет. Стандартты функциялар: fabs(x), sіn(x), cos(x), asin(x), acos(x), tan(x), exp(x), log(x), sqrt(x), atan(x), т.с.с. Функцияны есептеу барысында аргумент пен функция типтерінің әр уақытта сәйкес келе бермейтінін есте сақтаған жөн. Си тіліндегі стандартты функцияларды пайдалану үшін <math.h> тақырыптық файлы (прототипі) қолданылады.

Комментарий – түсініктеме ретінде қолдануға болатын символдар тізбегі. Олар ұлттық алфавиттерді де пайдалана береді. Комментарий басы мен аяғы /* ...*/ осындай таңбалармен шектелуі тиіс. Олар бір немесе бірнеше жолдардан да тұра алады. Си++ тілінде жол соңында тұратын комментарийлер // сиволдарынан кейін орналасады. Си және Си++ тілдерінде құрастырылған есептерді бір компилятор арқылы шығаруға болатындықтан, көбінесе түсініктемелердің жоғарыдағы екі түрін де пайдалана беруге болады.

/* программа ішіндегі комментарийлер осылай орналасады */

Программалау тілінің белгілі бір іс-әрекетті орындай алатын тиянақ­ты мағынасы бар ең қарапайым сөйлемі оператор болып табылады. Тіл объектілерін, яғни программада пайдаланылатын мәлімет­тердің атаулары мен типтерін, олардың алғашқы мәндерін алдын ала тағайындау програм­ма­ның сипатталуы болып саналады.

Енді Фаренгейт градустарын Цельсий градустарына ауыстыратын программа мәтінін келтірейік.

/* Градустарды Фаренгейт бірлігінен Цельсий

бірлігіне алмастыру, f = 0, 20, ...,300 */

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

main()

{

Int t0, tn, step;

floatf,c;

t0 = 0; /* төменгі температура */

tn =300; /* жоғарғы температура */

step = 20; /* өзгеру қадамы */

clrscr();

f = t0;

printf("ГрадФГрадЦ\n");

while (f <= tn)

{

c = (5.0/9.0) * (f -32.0);

printf("%4.0f %6.1f\n", f, c);

f = f + step;

}

printf("\nАяқтау үшін ENTER басыңыз");

getch();

}

}

2.3. Ситіліндегімәліметтертиптері

Мұндамәліметтердіңбірнешенегізгітиптеріқолданылады. Олар:

• char (8 бит) – символдық, яғнитаңбалық тип,

• short– қысқабүтін сан,

• int – бүтін сан типі,

• long – екіеселенгенбүтін сан,

• unsigned – таңбасызбүтін сан,

• float – нақты сан типі, яғнижылжымалынүктелісандар,

• double – екіеселенгеннақты сан типі,

• longdouble– ұзартылған, әріекіеселенгеннақты сан типі.

Алғашқытөрттип бүтінсандардысипаттауүшінқолданылады. Төмендегікестедеәртүрлітиптердіңұзындықтарыкөрсетілген.

Си тілінің ішкі құрамындағы мәліметтер типтері мен олардың

ені (ұзындығы) 2.5 кесте

Мәлімет типі	Ұзындығы (бит – байт)	Сандар диапазоны
char	8 бит – 1 байт	-128 ... +127
unsigned char	8 бит – 1 байт	0 ... 255
short int	16 бит – 2 байт	-32768 ... 32767
unsigned short	16 бит – 2 байт	0 ... 65 535
int	16 бит – 4 байт	-32768 ... 32767
unsigned [int]	32 бит – 4 байт	0 ... 4294967295
long	32 бит – 4 байт	-2 147 483 648 ... 2 147 483 647
unsigned long	32 бит – 4 байт	0 ... 4 294 967 295
float	32 бит – 4 байт	3.410-38 ... 3.41038
double	64 бит – 8 байт	1.710-308 ... 1.710308
long double	80 бит – 10 байт	3.410-4932 ... 3.4104932