3. Үрлеу қарқындылығы немен мінезделеді?

a) Уақыт бірлігінде үрлеуге кететін оттегі шығынымен

b) Үрлеу қысымымен

c) Уақыт бірлігіндегі газ шығынымен

d) Үрлеу жылдамдығымен

e) Үрлеу температурасымен

4. Қолайлы үрлеу режимінде неше негізгі шарттар орындалады?

a) 2

b) 5

c) 4

d) 3

e) 1

5. Бөлінген үрлеу қарқындылығы келесі өрнекпен анықталады:

a) i­­_бөл = G / V

b) i­­_бөл = V / G

с) i­­_бөл = G / I

d) i­­_бөл = I / G

e) i­­_бөл = V / G

Практикалық жұмыс №2

Балқытудағы материалдық тепе - теңдік элементтерін есептеу

Жұмыстың мақсаты: Материалдық тепе - теңдіктің кіріс пен шығыс бөліктерінің бөлек қайнар көздерін және олардың мөлшерлік бағасын зерттеу.

Жұмыс жоспары:

1. Марганецтің тотығуына қажет техникалық оттегі мөлшерін анықтау

2. Сыйымдылығы 300т болатын конвертерге арналған кремнийдің тотығуынан пайда болған қож мөлшерін анықтау

3. Есеп шығару мысалдары

4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар

Кілт сөздер: Шикіқұрам, концентрат, материалдық тепе - теңдік.

Бақылау сұрақтары:

1. Балқудың материалдық тепе - теңдігін не үшін құрайды?

2. Қазіргі кезде қандай агрегаттардан негізгі болат массасын балқытып алады?

3. Шикіқұрамның есептеулері туралы айтып беріңіз.

4. Шикіқұрамның есептеулерінің бір реттілігі қандай?

5. Оттегінің техникалық құрамы қандай?

Глоссарий:

1. Шикіқұрам - бастапқы материалдар қоспасы, ал кей жағдайларда (мысалы, домна пешінде шойынды балқытқанда) металлургиялық, химиялық және басқада агрегаттарда қайта өңдеуге ұшырайтын отынның белгілі бір көлемі.

2. Концентрат - бір немесе бірнеше бағалы заттары бар кен байыту өнімі, сонымен қоса, оның жалпы минералдық құрамының металлургиялық немесе басқада қайта өңдеу талаптарын қанағаттандыра отырып осы заттардың бөлініп алынуы.

Теориялық бөлім

Балқытудың материалдық тепе - теңдігі (шикіқұрамның есебі) әктің, тотықтырғыштардың, ферроқорытпаның және басқа материалдардың қажет шығынын анықтау мақсатында құрылады. Есептеудің қарапайымдылығы үшін ол әдеттегідей 100кг металдышикіқұрамға (шойын + скрап) өндіріледі. Қазіргі кезде болаттың негізгі бөлігін оттекті - конвертерлерде өндіреді, сол себептен есептелу элементтері бұл агрегаттардағы болаттың қортылуына байланысты болады.

Шикіқұрамды есептеу мақсаты келесілер болып табылады:

1. Қорытпадағы барлық тотықсыздандырғыштарды балқыту кезінде (техникалық оттегінің, темір кені немесе агломераттың) әктің және басқа материалдардың шығынын анықтау;

2. Шикіқұрамның есептелуінің ретін белгілеу;

- берілген шойынның және скраптың арақатынасынан және олардың құрамынан шикіқұрамның орташа құрамы алынады;

- балқытудың аяғында металл мен қождың құрамы мен балқыту көлемін есептеу;

- шикіқұрам қоспасының ұшпасы мен олардың тотығуына қажет оттегінің шығынын есептеу;

- әртүрлі көздердегі қождың құрамын анықтау;

- темірдің тепе - теңдігін құрастырып, болаттың шығуын анықтау:

G_т = G_ме - ∆G,

мұндағы, G_т - болаттың шығуы, % (кг); G_ме - металдышикіқұрамның салмағы, % (кг); ∆G - олардың тотығуы барысында металды бөліктегі ұшпалы қоспалар (Fe, Si, Mn, және т.б.) % кг.

- ваннадан бөлініп шығатын газдың мөлшерін анықтау;

- берілген құрамын анықтау мақсатында тотыққан болаттың құрамы есептелінеді.