Болат өндірісіндегі технико - экономикалық көрсеткіштері

Жұмыстың мақсаты: Оттекті - конвертерлік балқытуда ТЭК анықтайтын, әртүрлі технологиялық факторлардың бағасы.

Жұмыс жоспары:

1. Еңбек өнімділігі

2. Балқытудың ұзақтығы

3. Есеп шығару мысалдары

4. Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар

Кілт сөздер: Еңбек өнімділігі, қор қайтымы, балқу циклы.

Бақылау сұрақтары:

1. Балқытудың ұзақтығы неге байланысты?

2. Жарамды кесектердің шығуы неге байланысты?

3. Жұмыс тәулігінің саны неге байланысты?

4. Өзіндік құн немен анықталады?

5. БҮҚҚ - ның жылдық өнімділігін қалай есептейді?

Глоссарий:

1. Еңбек өнімділігі - елдер немесе өнеркәсіптің, фирма ресурсына енгізілген бірлік өнім көлемі.

2. Қор қайтымы - негізгі қаржының қолдану әсерінің кері көрсеткіші.

3. Балқу циклы - қандай да бір уақыт аралығындағы даму шеңберінің аяқталуы, жұмыстың, үрдістің, қандай да бір жиынтығы болып саналады.

Теориялық бөлім

Болат балқыту агрегаттарының жұмысының тиiмдiлiктерiн, олардың өнiмдiлiгi және болат балқытылатын өзіндік құнмен анықталады.

Өнімділік. Болат балқыту агрегаттарының жұмысын, конвертерлерді жеке алғанда, жылғы, сонымен бiрге сағаттық өнiмдiлiкпен мiнездейдi. Кесектердегi жылғы өнiмдiлiкті (А, т / жыл) келесі формула бойынша есептеп шығаруға болады:

А = , (6.1)

мұндағы, М - металдық шикіқұрамның массасы, т; t - балқудың ұзақтығы, минут; n - бір жылдағы жұмысшы тәуліктің саны; а - металдық шикіқұрамнан жарамды құйманың шығарылымы; 1440 - 1 тәуліктегі минут саны.

Кейде М - ді сұйық болаттың массасы деп түсінеді, бұл жағдайда: а - сұйық болаттың массасына қарағанда жарамды құйманың шығарылымы болады. Құймақалыпқа құю кезінде а = 97,5 - 99,5%, ал үздіксіз құюда 95% құрайды.

Балқытудың ұзақтығы (балқу циклы) үрлеу ұзақтығынан және қосалқы операциялардан (жинақталған сынықтар, шойынды құю, т.б.) қалыптасады. 6.1 - ші кестеде шамамен жеке кезеңді болаттың ұзақтығы келтірілген.

Жарамды кесектердiң шығуы үрлеуге және (сифонмен немесе жоғарыдан) құю әдiсінiң жанында металдың жоғалтуларынан тәуелдi болады және металдық шикіқұрамның массасынан 88 - 91% құрайды.

Жұмыс тәулігінің саны конвертерлiк цехтағы жұмысты ұйымдастырудан әрбiр 600 - 2000 балқытудан кейiн футеровканы жөңдеулерге тоқтауына тәуелдi болады. Ремонт ұзақтығы 100т конвертерлер үшін 70 сағат және 300т конвертерлер үшін шамамен 100 сағат құрайды.

Кесте 6.1 - Конвертердегі балқыту кезеңінің ұзақтығы

Балқыту кезеңі	Конвертер сыйымдылығы
	50 - 100	130 - 200	200 - 350
Сынықтарды салу, шойынды құю	2 - 4	3 - 6	5 - 10
Үрлеу	12 - 20	12 - 22	12 - 22
Сынаманы іріктеу, температураның өлшеу, анализді күту	4 - 6	5 - 10	6 - 12
Балқыма шығарылымы	1 - 3	3 - 5	5 - 8
Қождың құйылымы	1 - 2	1 - 2	2 - 3
Ескерiлмеген тоқтаулар	2	2 - 3	2 - 3
Қорытынды	24 - 30	30 - 50	35 - 55

Ауыр жүктi конвертерлердiң сағаттық өнiмдiлiгiн 400 - 500т / сағат құрайды.

Конвертерлiк болаттың өзiндiк құны шығынмен және металдық шикіқұрамның бiр бөлiгiнiң құнымен (шойын, ферроқорытпа, скрап), сонымен қатар, қосымша материалдар (әк, балқытылған шпат) және қайта өңделу құнымен анықталады.

6.2 - ші кестеде өзiндiк құн баптарының конвертерлiк болат арасындағы байланысы шамамен келтiрiлген.

Кесте 6.2 - Өзiндiк құнның баптары

Баптар	% жалпы құннан
Металдық шикіқұрамның құны	80 - 86
Қосымша материалдардың құны	1,3 - 1,5
Қайта өңдеу бойынша шығындар	10 - 19

Өзiндiк құн қайта өңдеу бойынша қосымша материалдардың үнемдеуi және шығынның кiшiрейтуiнде төмендейтiн болады.

Қайта өңделу бойынша шығындардың маңызды төмендеуi балқыма ұзақтығын қысқаруы, футеровка табандылығының жоғарлауы және өндiрiс көлемiнiң үлкеюiнде қол жеткiзуге болады.

Қор қайтымы - бұл негiзгi қорларды 1 теңгеге есептеудегi, жылда босатылған ақшалай өрнектегi өнiмнiң саны. Кіріс келесі формуламен анықталады:

П = А(Ц_көт – Ц_өқ), (6.2)

мұндағы, А - өндіріс, т; Ц_көт - 1т болаттың көтерме бағасы, тг; Ц_өқ - 1т болаттың өзіндік құны, тг; П - кіріс, тг.

БҮҚҚ өнімділігі

Бір БҮҚҚ - ның жылдық өнімділігін келесі теңдікпен анықтайды:

Р = nКВQ, (6.3)

мұндағы, 1440 - 1 тәуліктегі минут саны; n - бір жылдағы БҮҚҚ - ның тәуліктік жұмыстың нақты саны; τ_цикл - бiр балқыманың құю циклындағы ұзақтығы, минут; К - БҮҚҚ - ның жұмыс уақытының қолдану коэффициентi; В - жарамды металдың шығу коэффициенті; Q - шөміштегі сұйық металдың массасы, т.

Шығарылымның графикалық бұзылуына қатысты БҮҚҚ - ның жұмыстағы тоқтаулары К коэффициентiмен есепке алынады.

Бір шөміштің толық циклді құю ұзақтығы құю ұзақтығымен τ_құю және балқытуды қабылдауға БҮҚҚ - ны әзірлеумен τ_әз анықталады:

τ_цикл = τ_әз + τ_құю. (6.4)