- •“Тамақтан уланудың” жiктелуi
- •Токсикоинфекцияныңжалпысипаттамасы
- •Тағамдықтоксикоинфекциялар
- •Шартты-патогендi микроорганизмдерменшақырылғантоксикоинфекциялар
- •Iшектаяқшалары-e.Coli
- •Тағамдықтоксикоинфекцияпрофилактикасы
- •Бактериалдытоксикоздар
- •Стафилококкты улануды шақыруға себепші азық-түліктер
- •Кремді кондитерлік бұйымдар
- •Ботулизм
- •Этиологиясыменпатогенезi.
- •Ботулизм ауруының туындауындағы азық-түліктердің ролі.
- •Ботулизмауруыныңпрофилактикасы:
- •Тамақтан улану профилактикасының негізгі ұстындары
- •1. Инфекция қоздырғышының көзін оқшаулау
- •2. Тамақтан улану қоздырғыштарыныңазық-түліктерде тұқымдану жолын үзу
- •Микроорганизмдердің көбеюі мен токсин түзуінің алдын алу
- •4.Эпидемиологиялық жағынан қауіптілік туғызатын азықтарды залалсыздандыру
- •Тағамдық микотоксикоздар
- •Фузариотоксикоздар
- •Эрготизм
- •Табиғатынан улы өсімдік және жануар текті өнімдермен улану
- •Дәнді дақылдың арам шөптерінің улы тұқымдарымен улану (арам шөптік токсикоздар).
- •Триходесмотоксикоз (жергілікті энцефалит)
- •Есіртпе үйбидайықпен улану
- •Балықтың улы тіндерімен улану.
- •Ішкі секреция бездерінен улану.
- •Белгілі жағдайда улылық қасиетке ие болған өсімдік текті азық-түліктермен улану
- •Амигдалин
- •Соланин
- •Азық-түліктердің құрамына түскен түрлі қоспалардан болған жедел уланулар
- •Азық-түліктердің құрамына химиялықзаттардыңтүрліқоспаларының түсуінен болған уланулар
- •Металл қосылыстарының қоспасы
- •Азық-түліктердің құрамына түскен түрлі қоспалардан болған созылмалы уланулар. Созылмалы алиментарлы нитратты-нитритті метгемоглобинемия.
- •Этиологиясы белгісіз тамақтан уланулар
- •Пестицидтердiңжiктелуi
- •Гигиеналықжiктемесi
- •Пестицидтерді гигиеналық бағалау
- •Пестицидтердің негізгі топтарының қысқаша сипаттамасы
- •10.2.1 Пестицидтердің ауыл шаруашылығында қолданылуына санитариялық қадағалауды ұйымдастыру
- •Зерттеуге сынама алу
- •Пестицидтің қалдық мөлшерін анықтау үшін алынған сынаманы лабораториялық зерттеу
- •Азық-түліктегі пестицидтің микромөлшерін анықтау әдістері.
- •Пестицидтің азық-түліктегі қалдық мөлшерін анықтауғажүргізілген сараптаманың қорытындысын жазу
- •10.2.2 Пестицидтер тиісті мөлшерден асып кеткен жағдайда азық-түліктерді іске жаратудың жолдары
- •«Тамақтан улануды ескерту бойынша сэқб-ғы ұйымдастыру жұмыстары» Тамақтан улануды санитариялық-эпидемиологиялық тергеу
- •Санитариялық-эпидемиологиялық станция мамандарымен тамақтан улану індетін тергеу алгоритмі
- •Тамақтан улануды тергеу мен медициналық жәрдем көрсету барысындағы емдеу және санитарлық дәрігер істерінің өзара тығыз байланысы
- •Тамақтан улану туралы шұғыл хабарлама
- •Тамақтан улану кезінде зардап шеккендерге сауал қою формасы
- •Сынама үлгілерін алу және лабораторияға жеткізу
- •Тамақтан улануды тергеу актысын құрастыру
- •Тағамдықбояуыштар
- •Тағамдыққышқылдар
- •Технологиялықпроцестi жылдамдатқыштар
- •Консерванттар
- •Металданжасалғаныдыстар
- •Темiрменшойыннанжасалғаныдыстар
- •Полиолефиндер
- •Поливинилхлорид
- •Фторопластар
- •Полистирол
- •Полиакрилаттар
- •Аминопласттар
Тамақтан улану профилактикасының негізгі ұстындары
1. Инфекция қоздырғышының көзін оқшаулау
2.Тамақтан улануды шақыратын қоздырғыштардыңазық-түліктерде тұқымдану жолдарын үзу
3. Микроорганизмдердің көбеюі мен токсин түзудің алдын алу
4.Эпидемиологиялық жағынан қауіптілік туғызатын азықтарды залалсыздандыру
1. Инфекция қоздырғышының көзін оқшаулау
1) Азық-түліктің жаппай тұқымдануына жануар текті азық-түліктер бейім болғандықтан, қауіптілігі жоғары.
2)Ет комбинаты, құс фабрикаларындағықұс және малдар денсаулығы мен жүргізілетін негізгі шараларға ветеринарлық-санитариялық қызметжауапкершілік алады. Ол үшін ет комбинаттарында міндетті түрде сояр алдындағы малды тексеру жүргізіп, санитарлық өңдеу жасалады.
3)Тексеруден өтпеген жеке тұлғалардың малдары союға тыйым салынады. Ауру малдан алынған ет, сүт, жұмыртқаларды қолданудың арнайы өңдеу ережелері бар. Бұл шаралар инфекция көзін оқшаулап, инфекция көзін үзуге және мал өнімдеріне инфекцияның жұғуын болдырмауға бағытталған.
4). Халық арасындағы инфекция көздеріне қатысты профилактика жұмыстарын мемлекеттік мекемелер мен ведомстволық СЭС органдары жүргізеді. Мысалы, тағам мекемесіне жұмысқа кіретіндер мен жұмыс атқарушылардың бекітілген мерзімде мед.тексеруден өтуін қадағалап отырады.
5).Ішек инфекциясы мен гельминт тасымалдаушылығын анықтауға жұмысқа қабылданар алдында тексеріліп, кейінірек эпид.көрсеткішке қарай тексеріліп отырады.
6).Тағам обьектілерінің жұмысшыларында кейбір аурулар мен бактерия тасымалдаушылық анықталса, жұмысқа жіберілмейді немесе уақытша жұмыстан босатылады.
7).Тағам обьектілерінде мерез, соз (гонорея), тез жұққыш тері аурулары, активті формасындағы туберкулез ауруы бар адамдарға жұмыс істеуге тыйым салынады.
8). Тағам обьектілеріндегі инфекция қоздырғыштарының потенциалды көздерінен азық-түліктерге жұғуының алдын алуға қатаң санитариялық-гигиеналық режим бекітіледі, ол өндірістік гигиена мен жеке бастың гигиенасын қадағалау болып табылады.
2. Тамақтан улану қоздырғыштарыныңазық-түліктерде тұқымдану жолын үзу
1) Азық-түліктердің тамақтан улану қоздырғыштарының потенциалды аралық берілу факторларымен тұқымдану жолын үзуге сәйкес, тиісті санитарлық талаптар қойылады (суға, мүкаммал, қондырғы, ыдыс-аяқтардың тазалығы).
2) Тағамдық обьектілердегі су сапасы санитариялық ереже талаптарымен қамтамасыз етіледі.
3)Азық-түліктер тасымалдану кезінде бактериялармен зарарланбау мақсатында арнайы вагон, контейнер-машиналар, изотермиялық көліктер арқылы тасымалданады. Әр азық-түлікке арнайы көлік және оның санитарлық паспорты болуы тиіс.
4) Азық-түліктердің аралық факторлар арқылы тұқымдану мүмкіндігін обьектіні дұрыс жоспарлап орналастыру, жайластыру, сан.режим қадағалаумен алдын алады.
5)Тағамдық обьектілерде қандай да бір өнім алуға бағытталған шаралар кешені тиісті санитариялық ереже, мемлекеттік стандартқа сәйкес регламенттелген.
6)Кеміргіштерге қарсы жүйелі күрес жүргізу.
Микроорганизмдердің көбеюі мен токсин түзуінің алдын алу
Микроорганизмдер көбеюін ескерту үшін:
1)Азық-түліктерді біріншілік өңдеудің санитарлық ережесін қатаң қадағалау.
2)Мұздатылған және тұздалған өнімдер үшін жібіту мен дефростация талаптарын орындау.
3)Өндірістік процестің барлық кезеңдері мен дайын өнім, шикізат, жартылай дүмбілдерді тасымалдауда салқындатқыш, мұзды кеңінен қолдану.
4)Дайын өнімдердің тұтыну мерзімі мен температуралық сақтау жағдайын№4.01.060.02«Тез бұзылатын тамақ өнімдерін сақтау жағдайларына және сату мерзіміне қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптар» сан.ережелер мен нормаларға сай қадағалау.
