Пестицидтердiңжiктелуi

Өндiрiстiкнемесеқолданылуыбойыншажiктелуi:

• Инсектицидтер – жәндiктердi жоюғаарналған.

• Зооцидтер – кемiргiштердi жоюғаарналған

• Фунгицидтер – саңырауқұлақтардыжоюғаарналған.

• Гербицидтер – арамшөптi жоюғаарналған.

• Дефолианттар - жапырақтыжоюғаарналған.

• Дефлоранттар – гүлдi жоюғаарналған.

• Фумиганттар – қоймададәндi сақтауғаарналған.

• Акарацидтар – кенелердi жоюғаарналған.

• Нематоцидтар – жұмырқұрттардыжоюғаарналған.

• Лимацидтар – моллюскалардыжоюғаарналған.

• Бактерицидтер – өсiмдiктердiңбактериалдыауруларыменкүресугеарналған

• Десиканттар - өсімдікті кептіру үшін

• Ретарданттар – астық масағын құлатпауға арналған

• Аттрактанттар – жәндіктерді еліктіріп, шақыруға арналған

• Репелленттер – жәндіктерді үркітуге арналған

• Альгецидтер – су қоймаларын балдырлардан тазартуға арналған

Осыларға қосымша афицидтер, ларвецидтер, арборицидтер т.б. қолданылады.

Химиялықжiктелуi:

• Хлорорганикалыққосылыстар

• Фосфорорганикалыққосылыстар

• Карбаматтар – карбаминқышқылының, тио- жәнедитиокарбаминқышқылыныңтуындылары

• Сынапорганикалыққосылыстар

• Мысқұрамдасқосылыстар

• Циандықосылыстар, родандысутектi қышқылдыңтуындылары

• Мочевинамен гуанидиннiңтуындылары

• Фенолдыңнитрожәнехлортуындылары

• жәнебасқалары.

Гигиеналықжiктемесi

Тәжiрибелiкжануардыңасқазанынаенгiзгендегi уыттылығыбойынша :

• Күштi әсерететiндер – ЛД₅₀50 мг/кгдейiн;

• Жоғарыуытты – ЛД₅₀ 50-200 мг/кгдейiн;

• Орташауытты – ЛД₅₀200-1000 мг/кгдейiн;

• Азуытты – ЛД₅₀1000 мг/кг-нанаса

Орташа өлім дозасы (ЛД50) дегеніміз -тәжірибе жасалған жануарлардың 50 пайызында өлім шақыратын заттектің мөлшерін айтамыз.

Кумуляциялануқасиетi бойынша:

• Асажоғарыкумуляциялануқасиетi барзаттектер, кумуляциякоэффицентi – 1-дентөмен.

• Айқынкумуляциялануқасиетi барзаттектер, кумуляциякоэффицентi – 1-3.

• Орташакумуляциялануқасиетi барзаттектер, кумуляциякоэффицентi – 3-5.

• Әлсiзкумуляциялануқасиетi барзаттектер, кумуляциякоэффицентi – 5.

Кумуляция коэффициенті дегеніміз - тәжірибе жасалған жануарларға бірнеше рет енгізгенде, олардың 50 %-н өлтіретін жиынтық дозаның тәжірибелі жануарларға бір рет енгізгенде олардың 50 %-н өлтіретін дозаға қатынасы.

Сыртқы ортада тұрақтылығыбойынша:

• өтетұрақты – уыттыемесқосылыстарғаыдыраууақыты 2 жылданжоғары (аса);

• тұрақты – 6 айдан 2 жылға дейін;

• орташа тұрақты – 1-6 ай;

• тұрақсыз – 1 ай

Терi қабаттарыарқылыенгендегi уыттылығыбойынша:

• Күштi әсерететiндер – қайтарылғанреакциясыөтеайқын;

• Орташауытты –қайтарылғанреакциясыайқын;

• Азуытты – қайтарылғанреакциясыөтеәлсiз;

Ұшудәрежесi бойынша:

• өтеқауiптi – қанығуконцентрациясыуыттыдозағатеңнемесежоғары;

• қауiптi – қанығуконцентрациясытабалдырықтыдозаданжоғары;

• аз уытты – табалдырықты әсер көрсетпейді.

Пестицидтердің гигиеналық жіктемесін жаңа өнімді (пестицидті) гигиеналық бағалау кезінде, оларды қолдану туралы гигиеналық нормативтер мен регламенттерді құрастыру барысында қолданады.

Егер препарат қандай да бір көрсеткіші бойынша гигиеналық жіктеменің І тобына жататын болса, онда ол адамдар мен жылықанды жануарлар үшін қауіпті деп есептеліп, оны жаппай қолдануға рұқсат етпейді.

Тағам гигиенасы саласында пестицидтерді көптеген адамдарда созылмалы улануды дамытатын, нәтижесінде тұрғындардың денсаулығына кері әсер ететін қолайсыз фактор ретінде қарастырады. Қазіргі ғылыми мәліметтер бойынша пестицидтің адам организміне тамақ арқылы түсуі – негізгі болып табылады. Сондықтан тағам гигиенасының міндеті - өсімдік және жануар өнімдерінің пестицидтермен ластануын зерттеу және оларды ластанудан қорғау шараларын құрастыру, сонымен бірге пестицидтермен созылмалы уланудың алдын алу шараларын қарастыру болып табылады.