- •Қазақстан Республикасы экономикасының даму сипаттамасы және оны мемлекеттік реттеу
- •1. Қр экономикасының даму жағдайы
- •2. Қр экономикасының салалық құрылымы
- •3. Экономиканы мемлекеттік реттеу
- •4. Кәсіпкерлік: нысандары мен түрлері
- •Кәсіпорын шаруашылық объектісі ретінде
- •Кәсіпорын мәні, оның басты мақсаты мен қызметтері
- •Мемлекеттік;
- •Кәсіпорынның өндірістік құрылымы және оған әсер ететін факторлар
- •4.Өндіріс типтері.
- •Өндірістің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі.
- •Өндіріс тиімділігі. Өндірістің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі
- •Тиімділік көрсеткіштері.
- •Жалпы тиімділіктің көрсеткіштері мынадай категориялар бойынша топталады:
- •4.Өндіріс тиімділігін арттырудың негізгі жолдары
- •2 Тарау. Кәсіпорын ресурстары және оларды қолданудың тиімділігі
- •Кәсіпорынның негізгі капиталы
- •1. Негізгі қорлардың экономикалық мәні, құрамы және құрылымы
- •Негізгі қорлардың сипаттамасы
- •Негізгі өндірістік қорларды бағалау
- •5. Негізгі капиталды талдаудың бағыттары
- •Шикізат, материалдық және отын-энергетикалық ресурстар.
- •1.Айналым капиталының мәні , оның құрамы мен құрылымы
- •Айналым қаражаттарының құрамы мен құрылымы
- •Айналым қаражаты
- •Айналыс қорлары
- •Айналым қорларының ауыспалы айналысы және оны жеделдету жолдары
- •Мұндағы Нб - өндiрiстегi материалдың бiркүндiк шығыны, теңге,
- •Мұндағы н а.Қ.- айналым құралын нормалау
- •Зтран-материалдың транспорттық запасы
- •Еңбек ресурстары
- •2 Кәсіпорын кадрлар қозғалысы және оның көрсеткіштері.
- •Еңбекті нормалау және еңбек өнімділігі
- •Еңбекақы төлеу.
- •2.Еңбекақыны анықтайтын факторлар
- •3. Еңбекақы түрлері
- •Еңбекақы төлеудің формалары мен жүйелері.
- •Мерзімді еңбек ақы төлеуде еңбек өлшемі жасалған жұмыспен көрінеді, ал еңбек ақы оның тарифтік ставкасына сәйкес есептеледі немесе нақты жұмыс жасаған уақытына берілетін ақымен есептеледі.
- •Кәсіпорынның инвестициялық және инновациялық саясаты.
- •1. Инвестицияның мәні мен түрлері.
- •Ақша активтеріне – басқа да жеке және заңды тұлғалардан ақша қаражатын алуға болатын құқық жатады.Мысалы, банкіде – депозиттер, облигациялар, акциялар несиелер, қарыздар, кепілдіктер т.Б.
- •2. Инвестициялық жобаны талдау, оның түрлері.
- •3. Инвестицияның экономикалық тиімділігін бағалау
- •4. Инновация және оның түрлері. Инновациялық іс-әрекет.
- •Өнімді өндіру мен өткізу шығындары
- •Кәсіпорын шығындары және олардың түрлері
- •3.Шығындарды экономикалық әлеуметтік бойынша талдау
- •4.Калькуляция статьялары бойынша шығындарды топтау
- •Цехтың өзіндік құны
- •Кәсіпорынның маркетингтік және өндірістік қызметі
- •1. Кәсіпорынның маркетингтік қызметінің мәні
- •3 Кәсіпорынның сыртқы және ішкі ортасы
- •4. Кәсіпорынның өндірістік қуаттылығы. Өндірістік бағдарлама
- •Өндірістік бағдарлама көрсеткіштері
- •Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету
- •Табыс және өндіріс рентабельділігі
- •Кәсіпорын пайдасы
- •Кесте 1 Пайданың түрлері және оны есептеудің әдісі
- •2. Кәсіпорын пайдасының бөлінуі және пайдалануы
- •3 Өндіріс пайдалылығы (рентабельділігі)
- •Кәсіпорын қаржысы
- •1. Кәсіпорынның қаржы түсінігі, қаржылық қатынастар
- •2. Кәсіпорынның қаржы ресурстары және олардың қалыптасу көздері.
- •3. Кәсіпорын қаржысын басқару
- •Ұсынылатын әдебиет тізімі
- •Коллоквиум сұрақтары:
1 тақырып. Тақырып Қазақстан Республикасы экономикасы дамуының сипаттамасы мемлекетт
2 тақырып. Кәсіпорын шаруашылық жүргізу объектісі ретінде
3 тақырып. Өндірістің экономикалық және әлеуметтік тиімділігі
4 тақырып. Негізгі капитал
5 тақырып. Шикізат және отын-энергетикалық ресурстары
6тақырып. Айналым капиталы.
7 тақырып. Еңбек ресурстары
8 тақырып. Еңбек ақы төлеу
9 тақырып. Кәсіпорынның инвестициялық және инновациялық саясаты
10 тақырып. Өндіріс шығындары және өнімнің өзіндік құны
11 тақырып Кәсіпорынның маркетингтік және өндірістік қызметі.
12 тақырып. Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету
13 тақырып. Табыс және өндіріс рентабельділігі.
14 тақырып. Кәсіпорын қаржысы
1-тақырып (2 сағат).
Қазақстан Республикасы экономикасының даму сипаттамасы және оны мемлекеттік реттеу
Дәріс сұрақтары
1. ҚР экономикасының даму жағдайы.
2. ҚР экономикасының салалық құрылымы
3. Экономиканы мемлекеттік реттеу
4. Кәсіпкерлік: нысандары мен түрлері
1. Қр экономикасының даму жағдайы
Қазақстан ТМД елдері арасында өндіріс деңгейін алға қоюға тырысқан алғашқы ел. 1999 ж бастап соңғы жылдары елімізде экономикалық және әлеуметтік даму тұрақты қарқында дамып келеді: ЖІӨ көрсеткіштері, нақты табыс пен тұрғындардың еңбек ақысы, өсіп, инфляция мен жұмыссыздық деңгейі төмендеді.
10 жыл бұрын ЖІӨ елімізде жан басына шаққанда 700$ болған болса, 2005 ж ол 3000$ жетті, ал 2010ж 5800$ АҚШ доллары есебінде болады деп жоспарлануда.
ҚР қаржы жүйесінің басты прогрессивті белгілірінің бірі х/а экспорт. Қазақстан инвестиция алып оны игеруде ТМД елдері арасында алда келеді. Оның бұл көрсеткішке жетуіне біздің облысымыз да өз үлесін қосуда. Бүгінгі күні Атырау облысы республикамыздағы ең ірі өнеркәсіптік-аграрлық аймақ болып табылады. Республикадағы ЖІӨ-де облыс үлесі 1998 ж 3,4%-дан 2008 ж 5,2% өсті.
ЖІӨ көлемінде өнеркәсіп -22%, құрылыс- 14%, транспорт пен байланыс – 11% құрайды.
1999-2005ж аралығында экономикалық өсудің жоғары қарқыны байқалады. Бұл уақытта жиынтық ЖІӨ республикада 50%-ға өсіп, Қазақстанның экономикалық даму қарқыны бойынша лидерлердің біріне айналуына мүмкіндік береді.
Қазақстан экономикасы жылына 8,9 % өсті, бұл ТМД елдері және Шығыс Европа елдеріне ( РФ – 7,1%, Украина -5,3%, Венгрия-4,4%, Румания -3%, Польша-2,7 ) қарағанда әлдеқайда жоғары. Қазақстан экономикасының құрылымы қазіргі уақытта нарықтың құрылымға жақындап келеді.
Функционалдық мәнінде экономиканы өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастар арасындағы өзара байланыстағы күрделі жүйе ретінде қарастыруға болады.
ҚР сыртқы экономикалық дамуы деңгеиі оның халықаралық қатынастар мен сыртқы экономикалық байланыстарға түсуін қажет етеді. Еліміздің х/а еңбек бөлінісіне қатысуы өндіріс тиімділігін көтеруде маңызды рөл атқарады. Сондықтан да СЭБ ерекше көңіл бөлу қажет.
Қазақстандағы СЭБ мынадай халық шаруашылық тапсырмаларын шешуге мүмкіндік береді.
Экономикалық дамуды интенсивтілендіру мен оның тиімділігін көтеруге;
Өндіріс сапасын жақсартуға, өнеркәсіптің прогрессивті технологиялық және экономикалық қатынастағы салаларының өсу қарқынының жеделдеуіне, сонымен бірге халық шаруашылық құрымын жетілдіруге мүмкіндік туғызады.
Қазақстанда әлемдік экономикалық одақтастыққа ену үшін қажетті алғышарттардың бәрі бар: шикізаттық, өнеркәсіптік, алыл шаруашылық, кадр потенциялы мен еліміздегі қоғамдық-саяси жағдайдың тұрақтылығы.
Қазақстан әлемде 130 астам елмен байланыс жасайды. Қазақстан экспортының 40% астам ЕО ( Европалық Одақтастық ) елдеріне бағытталған.
Қазіргі уақытта Қазақстан экспорты құрылымдық шикізатпен толығуы алаңдаушылық туғызып отыр, ол әлемдік сауда тенденцияларына сай емес. Шикізат бағыты Қазақстанды әлемдік нарыққта қолайсыз жағдайда ұстап отыр
Сонымен бірге облыс минералды өнімдер сатып алады- 40%, машина құрал-жабдықтары мен транпорт құралдары -30%, металлургиялық өнімдер -10%, химия өнеркәсібі өнімдірі- 8 %.
Нәтижесінде импорттан экспорт басым бола отырып, 2003 ж сыртқы сауда балансының сальдосы қосылғаны байқалады. 2005 ж ол 307,4 млн. көлемінде болып, 2004 ж мен салыстырғанда ол 86 млн. –ға өскен.
1993ж біздің облыс экономикасына 745,7 млрд. тг. инвестиция тартылған. Негізгі үлесті Қарашығанақ алады. 2003 ж инвестиция көлемінің едәуір азайғаны байқалады. Бұл Қарашығанақ жобасының 2 этапының аяқталуымен байланысты.