1.3.4Қимасы дөңгелекті емес сырық

Сырықтың қимасы дөңгелекті болмаған жағдайда есептеуді серпімділік теориясынан белгілі өрнектер бойынша өткізеді. Т өменде аталған өрнектер тікбұрышты қима үшін келтіріледі :

(3.9).

(3.10).

(3.11).

3.2суреті

(3.9)-(3.11) өрнектерінде b, h – тікбұрышты қиманың қабырғалары; , ,  - қатынасына тәуелді өлшемсіз коэффициенттер,төменгі кестеде көрсетілген.

	1	1,2	1,4	1,6	1,8	2,0	2,5	3,0	4,0	6,0	8,0	10,0 и более
	0,208	0,219	0,228	0,234	0,240	0,246	0,258	0,267	0,282	0,299	0,307	0,333
	0,140	0,166	0,187	0,204	0,217	0,229	0,249	0,263	0,281	0,299	0,307	0,333
	1,000	0,932	0,865	0,845	0,821	0,796	0,774	0,753	0,745	0,743	0,743	0,743

Тікбұрышты сырықты бұралуға есептеу күрделі кедергі жағдайында жиі кездеседі.

4 Тарау Кернеулі күйінің Теориясы (ккт) § 1.4 Негізгі түсініктер. Ккт-ң екі есебі. Беріктік теориялары.

Берілген нүктеден өтетін әртүрлі алаңшалардың жиынтығында әсер ететін тік  және жанама  кернеулердің жинағы нүктедегі кернеулі күй деп аталады.

Нүктедегі кернеулі күйді зерттеу үшін нүкте маңында элементарлық тікбұрышты параллелепипедті қиып, оның қырларында әсер ететін кернеулерді қарастырады.Аталған кернеулер ннүктедегі кернеулер тензорын құрады..

(4.1)

Жанама кернеулер болмаған алаңшалар бас алаңша деп аталады. Дененің әр нүктесінде өзара перпендикуляр үш бас алаңша болады.Бас алаңшаларда әсер ететін тік кернеулер бас кернеулер деп аталады.Бас кернеулер ₁,₂, ₃ деп белгіленеді.

Кернеулі күйлердің негізгі түрлері:

- бірөсті (сызықты) кернеулі күйі

- екіөсті (жазық)кернеулі күйі

- жалпыланған жазық кернеулі күйі

- таза ығысу

- үшөсті (көлемді) кернеулі күйі

- көлемді кернеулі күйдің жалпы түрі

Кернеулі күйі теориясында екі негізгі есеп шешіледі :

- ККТ-ның бірінші есебі:

Нүктедегі белгілі кернеулі күйі бойынша кез келген көлбеу алаңшадағы тік _ және жанама _ кернеулерді анықтау керек.

- ККТ-ның екінші есебі:

Нүктедегі белгілі кернеулі күйі бойынша бас алаңшалардың жағдайын және бас кернеулердің шамаларын анықтау керек.

Көлбеу алаңшалардағы кернеулер -

-бірөсті (сызықты) кернеулі күйі :

(4.2)

- екіөсті (жазық)кернеулі күйі :

(4.3)

- жалпыланған жазық кернеулі күйі :

(4.4)

- таза ығысу :

(4.4)

- көлемді кернеулі күйдің жалпы түрі :

(4.5)

мұнда  ,m, n, - көлбеу алаңшаның бағыттаушы косинустары.

Жалпыланған жазық кернеулі күйінде бас алаңшалардың жағдайы келесі өрнекпен анықталады :

(4.6)

Бұл жағдайда бас кернеулер келесі өрнекпен анықталады :

(4.7)

Максималды жанама кернеулер тең :

- бірөсті КК: _max = ½  (4.8)

- жазық КК: _max = ½ (_max – _min) (4.9)

Қауіпті нүктедегі беріктікті нүктедегі КК-нің түріне және сырықтың материалына қарай беріктік теорияларының біреуімен тексеріледі .

Беріктік теорияларына сәйкес эвиваленттік кернеуі :

- (4.10)

- , мұнда Пуассон коэффициенті.

- (4.12)

- (4.13)

Кернеулер және деформациялар арасындағы тәуелдік Гук заңымен білдіріледі:

-бірөстік К.К.: ,  = –   (4.15)

- екіөстік К.К.: (4.16)

-таза ығысу : , (4.17)

-жалпыланған жазық К.К.: (4.18)

- үшөстік К.К.: (4.19)

-көлемді К.К.-нің жалпы жағдайы: (4.20)