17.ЖэСда күкіртті отындарды жағудың алдында өңдеу. Жану өнімдерін күкірт оксидтерінен тазарту.

Жану — энергияның қарқынды бөлініп , қоршаған ортамен жылу және масса алмасуы арқылы жүретін физикалық-химиялық реакция. Жану реакциясы жүру үшін жүйеде активті аралық заттардың (тізбекті жану) немесе жылудың (жылулық жану) жинақталуы шарт. Ең көп тарағаны — жылулық жану Жылулық жану — әр түрлі формада өтетін күшті экзотермиялық реакция. Жануға: жүйенің бүкіл көлемінде реакция жылдамдығының өздігінен үдеуі (өздігінен тұтануы); сырттан әкелінген энергия көзінен шағын көлемде реакция жылдамдығының өздігінен үдеуі (отпен тұтату); кеңістікте тарайтын реакцияны тар аймақта жүргізу; белгілі бір көлемде алғашқы заттарды әкеліп, реакция өнімдерін алып кетіп отырғанда өздігінен қызуы болатын жоғары температурада жүретін стационарлық немесе квазистационарлық реакциялар жатады. Жанудың және оны өшірудің мынадай жағдайлары бар: температураны, қысымды, жүйе өлшемін, т.б. аздап өзгерткенде баяу жүретін реакцияның жану режиміне өтуі немесе, керісінше, жану тоқтауы мүмкін. Реакция гомогенді жануда реагенттердің молекулалық деңгейде араласқан қоспасында, ал гетерогенді жануда жануға қатысатын заттардың бөліну шекарасында жүреді. Буланатын сұйық жанғыш заттардың ауамен жанасуы кезінде пайда болатын гетерогенді жану кең таралған. Жану өнімдері газ, конденсацияланған заттар түрінде болуы мүмкін. Конденсацияланған фазадағы газсыз жануда бастапқы және аралық заттар, реакция өнімдері болады. жанудың химиялық табиғаты әр түрлі. Жану, негізінен, оттек қатысуымен жүреді. Сондай-ақ, оттексіз жану реакциялары да белгілі: ацетиленнің, жарылғыш заттардың, бір компонентті реактивтік отынның ыдырауы; металдарды хлорлау, фторлау, азоттау және гидрлеу; элементтерден карбидтерді, боридтерді, силицидтерді тікелей синтездеу.

Атырау мұнай өңдеу зауыты өзінің айбынды тарихымен, дәстүрлерімен және еңбектегі жетістіктерімен мұнай айдау саласындағы алғашқы қазақстандық кәсіпорны болып табылады.

Зауыттың құрылысы 1943 жылы соғыс уақытының ауыр жағдайларында басталып, 1945 жылдың қыркүйек айында ол пайдалануға енгізілген болатын.

Бүгінде Атырау МӨЗ елдің ежелгі мұнай өндіру аймағында орналасқан қазіргі заманға сай ірі кәсіпорын болып табылады.

Атырау мұнай өңдеу зауыты Қазақстанның батыс аймағы кен орындарының құрамында парафин мөлшері жоғары ауыр мұнайды өңдейді. Өткен жүзжылдықтағы 60-жылдардың ортасынан бастап 80-жылдардың ортасына дейінгі кезеңде мұнайды өңдеу жөніндегі барлық технологиялық құрылғылардың техникалық қайта жарақтандырылуы жүзеге асырылды, бұл зауыттың қуаттылығын жылына 4,3 миллион тоннаға дейін ұлғайтуға мүмкіндік берді.

Атырау МӨЗ қайта құрудың негізгі мақсаты ескірген құрылғыларды ауыстыру, Еуропалық Одақтың (ЕО) ерекшеліктеріне сәйкес жоғары сапалы өнімді шығару жолымен қоршаған ортаға зиянды әсерін азайту, қосылған құны жоғары ақшыл мұнай өнімдері өндірісінің көлемін ұлғайту, сондай-ақ қосымша жұмыс орындарын құру болатын.