6. Қолданылған әдебиеттер :

Негізгі:

1. Боровский Е.В., Макеева И.М., Вагнер В.Д. Терапевтическая стоматология. 3-е изд., перераб и доп.- М., 2007. – 544 б.

2. Максимовский Ю.М. Фантомный курс терапевтической стоматологии – Москва, 2005 . – 320 б.

4. Лукиных Л.М. Кариес зубов. Нижний Новгород, 2004 – 172б.

Қосымша:

1. Борисенко А.В. Кариес зубов - Киев, 2005 – 416 б.

2. Мамедова Л.А. Кариес зубов и его осложнения – Нижний Новгород, 2002 – 192б.

7. Когнитевті компетенцияны бағалау

Бақылау (сұрақтар,тест тапсырмалар)

Сұрақтар:

1. Тісжегі үрдісінің даму механизмі және себептері

2. Терең тісжегі үрдісі кезінде болатын патоморфологиялық өзгерістер

3. Науқастарға терең тісжегі диагнозын қою үшін қандай тексеру әдістерін жүргізеді

4. Терең тісжегі диагнозын қою үшін қандай қосымша тексеру әдістерін жүргізеді

5. Жедел дамыған терең тісжегі кезінде науқаста қандай шағым болады

6. Баяу дамыған терең тісжегі кезінде науқаста қандай шағым болады

7. Баяу дамыған терең тісжегі кезінде объективті белгілерді көрсетіңіз

8. Жедел дамыған терең тісжегі кезінде объективті белгілерді көрсетіңіз

9. Баяу дамыған терең тісжегісіне салыстырмалы диагностикасы жүргізу

10. Жылдам дамыған терең тісжегісіне салыстырмалы диагностикасы жүргізу

11. Композитті пломбылық материалдарды қолдануға көрсеткіш;

12. Композитті пломбылық материалдарды дайындау және салу әдістері;

13. Композитті пломбылық материалдарды өңдеудің ерекшеліктер

14. Шыны иономерлік цементтен аралық төсемді салу тәсілі;

15. Шыны иономерлік цементтен тұрақты пломбаны салу тәсілі;

16. Шыны иономерлік цементтен салынған пломбаны тегістеу, жылтырату тәсілі

Тест тапсырмалар:

Тапсырма № 1

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІ КЕЗІНДЕГІ КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕР:

1) Кіреукенің түсі бұзылған

2) тіс қуысы кіреуке маңында

3) тіс қуысы жабынды дентин маңында

4) тіс қуысы ұлпа маңындағы дентинде

5) тісжегі қуысы тіс қуысымен байланысып жатыр

6) салбыраған қырлары бар кіреуке

7) кіреуке-дентин байламының бүтіндігі ғана бұзылған

8) қалың өзгеріске ұшырамаған дентин қабаты бар

Тапсырма №2

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІ КЕЗІНДЕ БОЛАТЫН ЗОНАЛАР:

1. Беткей

2. Орталық

3. Жылтыр кіреуке

4. Ыдырау және деминерализациялану

5. Аралық

6. Жылтыр және интактілі дендин

7. Тіс ұлпасындағы өзгерістер

Тапсырма № 3

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІ КЕЗІНДЕГІ ШАҒЫМДАР:

1. Түнгі ауыру

2. Сыздаған ауыру сезімі

3. Ауыру сезімі ұзақ

4. Кернеген ауыру сезімі

5. Қысқа уақыттық ауыру сезімі

6. Механикалық тітіркендіргішке ауырады

7. Температуралық тітіркендіргішке ауырады

Тапсырма №4

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІСІНЕ ЖАТАДЫ:

1. Тісжегі қуысы терең

2. Тісжегі қуысы орташа тереңдікте

3. Қуыс кіреуке аймағында

4. Ұлпа маңындағы дентиндегі ауыру сезімі

5. Кіреуке-дентин байламында ауыру сезімі

6. Тісжегі қуысы тіс қуысымен байланысқан

Тапсырма № 5

ТЕЗ ДАМИТЫН ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІНЕ ЖАТҚЫЗАДЫ:

1. Өздігінен пйда болатын ұстама тәрізді ауыру сезімі

2. Өздігінен пайда болатын тұрақты ауыру сезімі

3. Себепті ауыру сезімі, тітіркендіргішті алып тастағаннан кейінде жалғасады

4. Себепті ауыру сезімі, тітіркендіргішті алып тастағаннан кейін басылады

5. Тісжегі қуысының табаны тығыз

6. Тісжегі қуысының табаны жұмсарған

7. Тісжегі қуысының кіре берісі тар

8. Тісжегі қуысының кіре барісі кең

тапсырма№6

49 жасар ер адам температуралық және механикалық тітіркендіргіштерден төменгі сол жақтағы тісінің қысқа уақытқа ауыратындығына шағымданады. қарап тексергенде: 36тістің вестибулярлы-шайнау бетінде кіреуке шеттері салбыраған, ашық тусті жұмсарған дентинге толы көлемді тіс жегі қуысы анықталды. Экскавация кезінде дентин қабат-қабат болып жеңіл алынады, ауыру сезімі анқталады. Қандай тексеру әдістері диагноз қоюға көмектеседі?

1. Рентгенография

2. Витальді бояу әдісі

3. Трансиллюминация әдісі

4. Электроодонтометрия

5. Термодиагностика

6. Пальпация

Тапсырма №7

ЖЕДЕЛ ДАМЫҒАН ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІНЕ ЖАТАДЫ:

1. Тіс жегі қуысының кіре берісі кең

2. Көп мөлшердегі ашық түсті жұмсарған дентин

3. Өзгеріске ұшырамаған қалың қабатты дентин

4. Шеттері салбыраған, бор түстес кіреуке қырлары

5. Табанын шұқып тексергенде –ауыру сезімі бар

6. Тісжегі қуысы сауыт қуысымен байланысқан

7. Жұмсарған дентинді экскавациялағанда қабат-қабат алынады

8. Тісжегі қуысының кіре берісі тар

Тапсырма № 8

БАЯУ ДАМИТЫН ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРІНЕ ЖАТАДЫ:

1. Көп мөлшердегі ашық түсті жұмсарған дентин

2. Тісжегі қуысының кіре берісі кең

3. Табаны тығыз пигментелген

4. Табанын шұқып тексергенде –айқын ауыру сезімі жоқ

5. Тісжегі қуысы сауыт қуысымен байланысқан

6. Жұмсарған дентинді экскавациялағанда қабат-қабат алынады

7. Тісжегі қуысының кіре берісі тар

Тапсырма № 9

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІҢ САЛЫСТЫРМАЛЫ ДАИГНОСТИКАСЫН ЖҮРГІЗЕДІ:

1. Кіреуке эрозиясымен

2. Орта тісжегімен

3. Беткей тісжегімен

4. Сына тәрізді ақаумен

5. Жедел ошақты ұлпа қабынуымен

6. Созылмалы периодонт қабынуымен

7. Созылмалы фиброзды ұлпа қабынуымен

Тапсырма № 10

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІ ДИАГНОСТИКАЛАУ КЕЗІНДЕГІ ТЕКСЕРУ ӘДІСТЕРІ:

1. шұқып тексеру

2. тістің қозғалғыштық дәрежесін анықтау

3. витальді бояу

4. электроодонтометрия

5. термометрия

6. тіс тінінің оптикалық тығыздығын анықтау

7. трансиллюминация

8. функциональды сынамалар

Тапсырма № 11

ТОПОГРАФИЯЛЫҚ ЖІКТЕЛУ БОЙЫНША ТІСЖЕГІНІ АЖЫРАТАДЫ:

1. Кіреуке , дентин тісжегісі

2. Фиссуралық, мойын бөлігінің тісжегісі

3. Бастапқы тісжегі

4. Апроксимальді, фиссуралы тісжегі

5. Беткей тісжегі

6. Атипиялық, фиссуралы тісжегі

7. Орта, терең тісжегі

8. Кіреуке , цемент тісжегісі

Тапсырма № 12

ТЕРЕҢ ТІСЖЕГІНІ ЕМДЕУ ЭТАПТАРЫ

1. Тісжегі қуысын егеп тазалау

2. Эндодонттық жол ашу

3. Емдік төсем қою

4. Девиталдаушы қойыртпақты қою

5. Тұрақты пломбыны қою

6. Сауыт қуысын ашу

7. Сауыт ұлпасын ампутациялау

8. Түбір ұлпасын экстирпациялау

Тапсырма № 13

Тісжегі үрдісі алға дамиды ,егер:

1. Сілікей бөлінуінің жылдамдығы төмендесе

2. Сілікейдің тұтқырлығы жоғарыласа

3. Сілекей мөлшері жеткілікті болса

4. Сілекей мөлшері азайса

5. Сілекей тұтқырлығы қалыпты болса

6. Сілекейдегі минералды элементтердің концентрациясы жоғары болса

7. Сілекейдегі минералды элементтердің концентрациясы төмен болса

7.2 Операциональды компетенция орындалған тапсырма нәтижесі бойынша бағаланады;

1. «Терең тісжегінің салыстырмалы диагностикасы» схемасын құру

2. Терең тісжегісі бар науқасты тексерудегі іс –шаралардың алгоритімін құру

3. Шағын топта жұмыс жасау, Студенттер жұптасып жұмыс жасайды (дәрігер- науқас) волонтерге негізгі және қосымша зерттеу әдістерін жүргізеді

4. Күнделікті және есеп қағаздарын толтырады (формалар 0.43/ у, 0.37/у, 0.39/у).

7.3 Аксиологиялық компетенцияны бағалау (коммуникативті дағдылар) –коммуникативті дағдыларды тікелей бақылау.