Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
теорм лек.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
2.6 Mб
Скачать

3. F нүктесінің жылдамдығын, үдеуін, жанама және нормаль құраушы үдеулерін, қисықтық радиусын анықтау.

3.1. F нүктесінің жылдамдығын анықтау. F нүктесінің жылдамдығын координаттар өстеріне проекциялары арқылы анықтаймыз:

2.37-сурет

Егер -қа тең болса, онда:

F нүктесінің жылдамдығының шамасы:

.

.

3.2. F нүктесінің үдеуін анықтау. F нүктесінің үдеуін координаттар өстеріне проекциялары арқылы анықтаймыз:

Егер -қа тең болса, онда:

F нүктесінің үдеуінің шамасы:

3.3. F нүктесінің жанама құраушы үдеуін анықтау. F нүктесінің жанама құраушы үдеуі мынадай өрнек арқылы анықталады:

.

Егер -қа тең болса, онда:

3.4. F нүктесінің нормаль құраушы үдеуін анықтау. F нүктесінің нормаль құраушы үдеуі мынадай өрнек арқылы анықталады:

3.5. F нүктесінің қисықтық радиусын анықтау. F нүктесінің қисықтық радиусы мынадай өрнек арқылы анықталады:

4. Механизм нүктелерінің жылдамдықтарын және буындарының бұрыштық жылдамдықтарын жылдамдықтар лездік центрі тәсілімен анықтау.

4.1. Механизм нүктелерінің жылдамдықтарын анықтау. Механизмнің орнын берілген бұрышына сәйкес тұрғызамыз ( ) (2.34-сурет). буыны қозғалмайтын центрін бағытында айнала қозғалады, сондықтан:

,

2.38-сурет

4.1. Механизм нүктелерінің жылдамдықтарын анықтау.

Жылжыма В-ның қозғалысы түзу сызықты болғандықтан, жылжыманың жылдамдық векторы, қозғалыс бағытымен бағыттас болады.

буынының жылдамдықтар лездік центрі , В және А нүктелері арқылы жүргізілген жылдамдық векторларына перпендикуляр түзулердің қиылысу нүктесі болады, ал F нүктесінің жылдамдық векторы кесіндісіне перпендикуляр бағытта бағыталады.

және шамаларын мынадай қатынастар арқылы анықтаймыз:

,

Жылдамдықтар лездік центрінен нүктелерге дейінгі ара қашықтық суретте өлшенеді.

Алдында орындалған амалдарға ұқсас амалдарды орындай отырып, ВС, , буындарының сәйкес , , жылдамдықтар лездік центрлерінің орындарын анықтаймыз және , , шамаларын мынадай қатынастар арқылы анықтаймыз:

4.2. Буындарының бұрыштық жылдамдықтарын анықтау. Механизм буындарының бұрыштық жылдамдықтары мынадай өрнектер арқылы есептеледі, ал бағыттары нүктелер жылдамдықтарының бағыттарымен анықталады:

5. Механизм нүктелерінің жылдамдықтарын және буындарының бұрыштық жылдамдықтарын жылдамдықтар жобасын тұрғызу тәсілімен анықтау.

5.1. Механизм нүктелерінің жылдамдықтарын анықтау. Бастапқы буын үшін А нүктесінің жылдамдығы формуласы бойынша аналиткалық түрде анықталады. Механизмнің қалған нүктелері үшін жылдамдықтар, векторлық теңдеулерді графикалық жолмен шешу арқылы және ұқсастық ережесі бойынша анықталады. В нүктесінің жылдамдығын мынадай векторлық теңдеулерді графикалық жолмен шешу арқылы анықтайды:

,

мұндағы вектор шамасы және бағыты жөнінен белгілі ( түзуіне перпендикуляр және буынының бұрыштық жылдамдығының бағытымен бағыттас);

вектор В нүктесінің АВ буыны А нүктесіне қатысты айнала қозғалғандағы жылдамдығы, бағыты АВ түзуіне перпендикуляр, шамасы белгісіз;

вектор тоғызыншы тірек нүктесінің жылдамдығы

вектор В нүктесінің тірекке қатысты салыстырмалы жылдамдығы, бағыты түзуі бойымен сәйкес, шамасы белгісіз;

вектор В нүктесінің ізделініп отырған жылдамдығы, бағыты түзуі бойымен бағыттас, шамасы белгісіз.

Жылдамдықтар жобасын төмендегі тәртіп бойынша тұрғызамыз:

бірінші теңдеуге сәйкес жобаның полюсінен (еркін алынған p нүктесі) бастап, түзуіне перпендикуляр, жобада А нүктесінің жылдамдығы үшін, ұзындығы 24 мм –тең, ра кесіндісін саламыз;

а нүктесінен АВ түзуіне перпендикуляр жылдамдығының бағытын саламыз;

екінші векторлық теңдеуге сәйкес болғандықтан, жобаның полюсінен ке параллель бағытта жылдамдығының бағытын саламыз. Сонымен, В нүктесінің жылдамдық соңы болатын b нүктесін табамыз. және кесінділері масштабында және жылдамдықтарын кескіндейді.

нүктелерінің жылдамдықтарын мынадай векторлық теңдеулерді графикалық жолмен шешу арқылы анықтайды:

, ,

нүктелерінің жылдамдықтарының шамаларын анықтау үшін жылдамдықтар жобасының масштабын анықтаймыз:

,

Сонда:

F нүктесінің жылдамдығын ұқсастық ережесі бойынша анықтайды:

5.2. Бұрыштық жылдамдықтарын анықтау. Механизм буындарының бұрыштық жылдамдықтары мынадай өрнектер арқылы есептеледі: