1.Көтермелеулер ережелері.

Мерзімді әскери қызметтің сарбаздарына (матростарына), сержанттарына (старшиналарына), әскери оқу орындарының курсанттарына, сондай-ақ әскери қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасқан Кадет корпусының оқушыларына мынадай көтермелеулер қолданылады:

1) бұрын қолданылған жазаны алып тастау;

2) алғыс жариялау;

3) әскери бөлімнің орналасқан жерінен немесе кемеден жағаға кезектен тыс сейілдемеге шығуға рұқсат ету;

4) туған жеріне немесе бұрынғы жұмыс (оқу) орнына әскери борышын үлгілі орындауы туралы және алған көтермелеулері туралы хабарлау;

5) грамотамен, бағалы сыйлықпен наградтау;

6) әскери қызметшіні әскери бөлімнің жазылып қойылған Жауынгерлік Туы (Әскери-теңіз жалауы) жанында түскен жеке суретімен наградтау;

7) қатардағы жауынгерлерге (матростарға) «ефрейтор» («аға матрос») әскери атағын беру;

8) сержанттарға (старшиналарға) кезекті әскери атағын атқарып отырған штаттық лауазымы бойынша көзделген әскери атақтан бір сатыға жоғары беру;

9) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының үздігі кеуде белгісімен наградтау;

10) әскери бөлімнің (кеменің) Құрмет кітабына енгізу (3-қосымша);

11) қысқа мерзімді демалыс беру – демалысты өткізу орнына барып-қайту үшін уақытты есептемегенде 10 тәулікке дейін.

Әскери оқу орындарының курсанттарына (оқушыларына) қысқа мерзімді демалыс беру түріндегі көтермелеу қолданылмайды.

Әскери оқу орындарында осы Жарғының 34-тармағында аталған көтермелеулерден басқа, сонымен қатар әскери оқу орнын алтын медальмен аяқтаған курсанттардың (оқушылардың) тегін Құрмет тақтасына жазу қолданылады.

3.Сарбаздар(матростар) мен сержанттарға қолданатын көтермелеулер. Командирлердің (бастықтардың)өздеріне бағынышты сарбаздар(матростар)мен сержанттарға)старшиналарға)көтермелеулерді қолдану құқығы.

Оқыту әдістемесі.

Тікелей бастықтар пәрмен бойынша көтермелеулер мен тәртіптік жазалар туралы:

а) сарбаздарға (матростарға) және мерзімді әскери қызметтің сержанттарына (старшиналарына) - рота командирлері мен оған сәйкес келетіндерге күн сайын;

б)прапорщиктер (мичмандар) мен офицерлерге (жоғары офицерлерден баска) әскери бөлімдердің командирлеріне апта сайын;

в)әскери бөлімдердің командирлеріне, сондай-ак, жоғары офицерлерге – жоғарыда тұрған штаб ай сайын баяндауы тиіс.

Көтермелеу мен тәртіптік жазалардың есебі барлық бөлімшелер мен әскери бөлімдерде жүргізіледі.

Жарғыда көзделген барлық көтермелеу мен тәртіптік жазалар, оның ішінде командирдің (бастықтың) бөлімшенің (команданын), әскери бөлімнің бүкіл жеке құрамына жариялаған көтермелеулері қызмет кәртішкесіне (3-қосымша) жеті күндік мерзімнен кешіктірілмей жазылады.

Әскери қызметшіден тәртіптік жазаны алу кезінде қызметтік кәртішкесіндегі «Жазалар» деген бөлімнің тиісті бағанына жазаның қашан және оны кімнің алып тастағаны туралы белгі жасалады.

Егер әскери қызметшіге қолданылған тәртіптік жаза бір жыл ішіндс алынбаған болса және ол бұл кезенде басқа теріс әрекет жасамаса, «Жазалар» деген бөлімнің тиісті бағанына мерзімі өтуіне байланысты жазаның алынып тасталғандығы туралы белгі жасалады.

Қызметтік кәртішкелер:

а)ротада - сарбаздар мен сержанттарға;

б)әскери бөлімнін штабында - әскери қызметті келісім-шарт бойынша өткеруші әскери кызметшілерге, прапоршиктер (мичмандар) мен офицерлерге;

в)1 және 2-рангідегі корабльдерде: матростар мен старшиналарға әскери бөлімшелерде, қызметте және жекелеген командаларда; әскери қызметті келісім-шарт бойыиша өткеруші әскери қызметшілерге, мичмандар мен офицерлерге - корабль командирінің көмекшісі;

г)3-рангідегі корабльде – корабльдің көмскшісі корабльдің бүкіл жеке құрамына;

д)4-рангідегі корабльде – басқармада бүкіл жеке құрамға жүргізіледі.

Әскери бөлімдер мен құрамалардың командирлеріне, сондай-ақ жоғары офицерлерге арналған қызметтік кәртішкелер жоғарыда тұрған штабтарда жүргізіледі.

Мерзімді әскери қызметтің әскери кызметшілеріне арналған қызметтік кәртішкесіндегі әрбір жазбаны рота (тиісті бөлімшенің) командирі куәландыруы тиіс.

Әскери кызметті келісім-шарт бойынша өткеруші әскери қызметшілерге, прапорщиктер (мичмандар) мен офицерлерге арналған қызметтік кәртішкедегі жазбаны әскери бөлімнің штаб бастығы (корабль командирінің көмекшісі, 4-рангідегі корабльдің командирі), ал әскери бөлімдердің, кұрамалардың командирлері мен жоғары офицерлерге арналғандарды - жоғарыда тұрған штабтың бастығы растайды.

Батальондардың, полктердің, корабльдердің командирлері мен оларға теңестірілгендер тәртіптік практиканың қолданылуының (көтермелеулер мен қолданылған жазалардың) дұрыстығын тексеру мақсатында қызмет кәртішкелерін мерзім сайын қарап отыруға міндетті. Әрбір әскери қызметші жылына бір рет, сондай-ақ жылжытылуы немесе жаңа кызмет орнына ауыстырылуы кезеңінде өзінің қызмет кәртішкесімен қолын коя отырып танысуы тиіс.

Әскери кызметші жылжытылған және ауыстырылған жағдайда қызмет кәртішкесі жаңа кызмет орнына жіберіледі.