Konflikt bliskowschodnii

Za podłoże tego przeciągającego się konfliktu uważa się powstanie państwa Izrael i cały związany z tym proces napływania na teren Palestyny ludności żydowskiej, pragnącej realizować założenia myśli syjonistycznej. Migracje te musiały doprowadzić do zmiany struktury narodowościowej Palestyny i wywołały sprzeciw zamieszkujących tam arabów. Pierwszy raz zbrojną formę przybrał on w 1936r., kiedy wybuchło arabskie powstanie przeciwko Żydom i sprawującym w Palestynie mandat Brytyjczykom. Po II w.ś. i proklamowaniu

15 V 1948r. niepodległości przez Izrael, konflikt uległ zaostrzeniu, co przejawiło się w 5 stoczonych dotychczas wojnach izraelsko-arabskich.

1. Wojna niepodległościowa (1948-1949)

W XI 1947r. ONZ uchwaliło rezolucję o podziale Palestyny na dwa niepodległe państwa: arabskie i żydowskie. 15 V 1948r., w dniu wygaśnięcia mandatu brytyjskiego, Izrael proklamował niepodległość. Tego samego dnia wojska kilku nieakceptujących takiego stanu rzeczy krajów arabskich zaatakowały tereny żydowskie. W inwazji wzięły udział: Transjordania, Egipt, Irak, Liban, Syria i Arabia Saudyjska.

Działania wojenne oficjalnie trwały do II 1949r., choć jeszcze w III 1949r. komando izraelskie zajęło miejscowość Umm-Rashrash, a pobliżu której wybudowano port Ejlat.

2. Kryzys sueski (1956)

Wiązał się z objęcie władzy w Egipcie przez Gamala Nasera w 1954r., co spowodowało wzrost znaczenia wątków nacjonalistycznych w polityce zagranicznej Egiptu.

26 VII 1956r. Naser podjął decyzję o nacjonalizacji Kanału Sueskiego, co poważnie uderzyło w interesy Wielkiej Brytanii i Francji- najważniejszych akcjonariuszy Towarzystwa Kanału Sueskiego.

22 X 1956r. w Sevres pod Paryżem podpisano tajny układ brytyjsko-francusko-izraelski, przewidujący wspólną akcję militarną przeciw Egiptowi.

29 X 1956r. wojska izraelskie wkroczyły na Synaj. 31 X do walk dołączyli Brytyjczycy i Francuzi dokonując desantu i opanowując Port Said. Pod wpływem nacisku USA i ZSRR zarówno Izrael, jak i zachodni alianci, zostali zmuszeni do ustąpienia ze zdobytych terytoriów. Wojska izraelskie opuściły Synaj, a ich miejsce zajęły siły ONZ. Jedyną realną korzyścią tej wojny stało się dla Izraela odblokowanie portu Ejlat.

3. Wojna sześciodniowa (1967)

5 VI 1967r. Izrael przeprowadził wyprzedzający atak na Egipt, Jordanię i Syrię.

Był on odpowiedzią na ewidentne przygotowania państw arabskich do wojny. Gamal Naser, pretendując do roli przywódcy świata arabskiego, już od dłuższego czasu przygotowywał grunt pod ofensywę przeciwko Izraelowi.

W V 1967r. zażądał opuszczenia Synaju przez wojska ONZ i rozpoczął blokadę zatoki Al-Akaba. Pod koniec V 1967r. podpisał również tajne układy z Syrią, Irakiem i Jordanią o koordynacji działań militarnych.

Wywiad izraelski donosił o koncentracji wojsk synajskich i egipskich. Wojna wydawał się w tej sytuacji nieuchronna. To skłoniło rząd izraelski do rozpoczęcia uderzenia o charakterze prewencyjnym, wykorzystując element zaskoczenia.

Izraelski atak spowodował praktyczni zupełną eliminację sił lotniczych wroga. Kolumny pancerne w ciągu sześciu dni zajęły obszerne tereny egipskie (płw. Synaj i Strefa Gazy), jordańskie (Zachodni Brzeg Jordanu wraz ze wschodnią Jerozolimą) i syryjskie (Wzgórza Golan). W ten sposób Izrael trzykrotnie powiększył swe terytorium.