- •Жалпы физика курсы
- •Алматы, 2007
- •Студенттерге арналған пән бағдарламасы – syllabus. Оқу мерзімі- 4 жыл Академиялық дәрежесі- бакалавр
- •1 Кесте
- •Дәрістік, практикалық және зертханалық оқулардың тақырыптары, оқуды, рейтингті өткізу кестесі:
- •Практикалық оқулардың тақырыптары:
- •Кафедрада жасалатын зертханалық жұмыстардың тізімі Механика және молекулалық физика
- •Электр және магнетизм
- •Оптика және атомдық физика
- •Әдебиеттер тізімі:
- •Студенттер үшін жадынама
- •I тарау. Механика.
- •§1. Дәріс сабағының конспектілері.
- •Механикадағы абстрактылы шамалар.
- •Кинематика
- •Қозғалыстың жалпы түрлері
- •Санақ жүйесі. Траектория, жол, орын ауыстыру векторы.
- •Жылдамдық, үдеу
- •Орташа жылдамдық векторы радиус-векторының уақыт интервалына қатынасын айтады:
- •Айналмалы қозғалыстың кинематикасы.
- •Ілгерілемелі және айналмалы қозғалыстарды салыстыру
- •Материалдық нүктенің динамикасы
- •Ньютонның бірінші заңы.
- •2.2. Ньютонның екінші заңы.
- •2.2.1 Масса
- •2.2.3 Импульс.
- •Ньютонның екінші заңы.
- •Әсер етуші күштердің тәуелсіздік заңы.
- •3.2 Эйнштейн постулаттары.
- •3.3 Лоренц түрлендіруі
- •3.4 Релятивистік динамикадағы негізгі теңдеулер
- •4. Механикадағы күштер.
- •41 Ауырлық күші және салмақ
- •4.2 Үйкеліс күші
- •4.3 Серпімді күштер
- •5. Механикалық жұмыс
- •6. Энергия.
- •6.1 Кинетикалық энергия.
- •6.2 Потенциалдық энергия.
- •6.3 Энергияның сақталу заңы.
- •7. Механизмдердің пайдалы әсер коэффициенті.
- •Массасы барлық көлемге бірдей орналасқан және дұрыс геометриялық
- •Айналмалы қатты дененің динамикасының негізгі теңдеуі.
- •Импульс моменті және сақталу заңдары.
- •Дененің ілгерлемелі қозғалысы мен қатты дененің айналмалы қозғалысын салыстырайық:
- •Қатты дененің деформациясы.
- •Бүкіләлемдік тартылыс заңы.
- •Сұйықтың ағын сызықтары мен ағын түтіктері.
- •Бернулли теңдеуі
- •Тұтқырлық
- •Ағынның түрлері
- •Стокс заңы.
- •. Пуазейль заңы.
- •Механика бөлімі бойынша қолданылатын әдебиеттер тізімі
- •§2. Физикалық есептерді шығару алгоритмі
- •§3. Механика бөлімі бойынша мысал есептер.
- •§4. Студенттердің өз бетінше шығаруына арналған есептер.
- •Механика бойынша есептер шығаруда қолданылатын әдебиеттер:
- •§5. Жалпы физика курсы бойынша лабораториялық жұмыстарды істеу алгоритмі
- •§6. Физикалық тәжірибелердің негізгі түсініктері
- •Математикалық маятниктің тербеліс заңдарын зерттеу.
- •Тәжірибе қондырғысы.
- •Өлшеу нәтижелерін математикалық өңдеу.
- •Механика бөлімі бойынша виртуалдық тұрғыда жасалатын жұмыстар тізімі.
- •Лабораториялық жұмыстар бойынша қолданылатын әдебиеттер тізімі.
- •§7. Механика бөлімі бойынша өз бетінше дайындық ретінде берілген тест сұрақтары.
- •Молекулалық физика және термодинамика Идеал газдардың молекулалық–кинетикалық теориясы
- •§8. Дәріс сабағының конспектілері.
- •Статистикалық және термодинамикалық зерттеу әдістері:
- •Термодинамикалық жүйе.
- •Температура.
- •Идеал газ.
- •Бойль – Мариотт заңы
- •Авогадро заңы.
- •6. Дальтон заңы.
- •Температураның термодинамикалық шкаласында
- •8. Идеал газ күйінің теңдеуі.
- •Идеал газдардың молекулалық – кинетикалық теориясындағы негізгі теңдеу
- •Идеал газ молекулаларының орташа квадраттық жылдамдығы:
- •Идеал газ молекулаларының жылдамдығы бойынша таралуы туралы Максвелл заңы.
- •17. Молекулалардың орташа еркін жүру жолы.
- •18. Молекулалық- кинетикалық теорияны дәлелдейтін тәжірбиелер.
- •19. Тасымал құбылысы.
- •20. Жылу өткізгіштік.
- •21. Диффузия
- •22. Ішкі үйкеліс (тұтқырлық).
- •Термодинамика жүйесіндегі ішкі энергия.
- •Еркіндік дәрежесінің саны.
- •Еркіндік дәрежесі бойынша энергияның бірқалыпты таралуына арналған Больцман заңы.
- •26. Термодинамиканың 1-ші бастамасы.
- •27. Ұлғаю кезіндегі газдың жұмысы.
- •28. Жылусыйымдылық.
- •Тұрақты көлемдегі мольдік жылу сыйымдылық.
- •Тұрақты қысымдағы молярлы жылу сыйымдылық. Майер теңдеуі.
- •35. Адиабаталық процестегі газдың жұмысы.
- •37. Айналмалы процесі. (цикл)
- •38. Айнымалы процесс үшін пәк
- •39. Қайтымды және қайтымсыз процестер.
- •40.Энтропия.
- •41. Энтропияның өзгеруі.
- •42. Энтропияны статистикалық тұрғыдан түсіндіру.
- •43.Энтропияның өсу принципі.
- •44.Термодинамиканың екінші бастамасы.
- •45. Термодинамиканың үшінші бастамасы:
- •46. Жылулық двигательдер және тоңазытқыш машиналар.
- •Двигательдің термиалық пәк-і.
- •47. Карно теоремасы.
- •48. Карно циклы.
- •50. Реал газдардың изотермалары.
- •51. Реал газдың ішкі энергиясы.
- •52. Сұйықтар және олардың сипаттары.
- •53. Беттік тартылу.
- •Қатты денеге жұғылатын сұйықтық деп шеттік бұрышы үшкір болған
- •55. Сұйықтықтың қисық бетінің қысымы.
- •56. Капилярлық құбылыс.
- •57. Кристалдық және аморфты қатты денелер.
- •58. Кристалдардың типтері.
- •59. Кристалдардағы ақаулар.
- •60. Қатты денелердің жылу сыйымдылығы.
- •61. Агрегаттық күйдің өзгерісі.
- •62.Фазалық ауысулар.
- •63. Диаграммалық күй.
- •64. Клапейрон - Клаузиус теңдеуі.
- •65. Күй диаграммасын талдау.
- •Молекулалық физика бойынша әдебиеттер тізімі.
- •§9. Есептерді шығару мысалы.
- •§10. Студенттердің өз бетінше шығаруға ұсынылған есептер.
- •Молекулалық физика бойынша есептер шығаруда қолданылатын әдебиеттер:
- •§11. Сұйықтың беттік керілу коэффициентін анықтау.
- •Теориялық кіріспе.
- •Эксперименттік қондырғы.
- •Экспериментті жүргізу.
- •Нәтижелерді өңдеу.
- •Бақылау сұрақтары
- •Молекулалық физика және термодинамика бөлімі бойынша кафедрадағы лабораториялық жұмыстар тізімі:
- •Молекулалық физика бойынша компьютерлік жұмыстар тізімі
- •Лабораториялық жұмыстар бойынша қолданылатын әдебиеттер тізімі.
- •§12. Молекулалық физика және термодинамика бөлімі бойынша тест сұрақтары
- •Мазмұны
§7. Механика бөлімі бойынша өз бетінше дайындық ретінде берілген тест сұрақтары.
1. Нүкте қозғалысының кинематикалық теңдеуін көрсетіңіз:
A) x = x(t), y = y(t), z = z(t); B) S = vt, v = const;
C) ω = dφ/dt = const; φ = ωt; D) m = m1m2/(m1 + m2);
E) W = Wк + Wп = const; df/dt = L/(mr2).
2. an нормаль үдеуді не сипаттайды:
A) Жылдамдықтың шамасының өзгеруі;
B) Жылдамдықтың бағытының өзгеруі;
C) Бұрыштық жылдамдықтың өзгеруі;
D) Траекторияның қисықтық радиусының өзгеруі;
E) Тангенсиал үдеудің өзгеруі.
3. Бір қалыпты түзу сызықты қозғалыста қай өрнек дұрыс:
A) S = vt, v = const; B) v = v0 + at, S = v0t + at2/2;
C) ω = dφ/dt = const; φ = ωt; D) m = m1m2/(m1 + m2);
E) W = Wк + Wп = const; df/dt = L/(mr2).
4. Нүктенің сызықтық жылдамдығы мен бұрыштық жылдамдығы арасындағы байланысты көрсетіңіз:
A)
; B)
; C)
; D)
; E)
.
5. Материалдық нүктенің қисықтық қозғалыстағы толық үдеуін көрсетіңіз:
A)
; B)
;
C)
;
D)
;
E)
.
6. Нормаль және тангенсиал үдеулердің бағытын көрсетіңіз:
A) Бір-біріне перпендикуляр;
B) Қозғалыс траекториясына жанама;
C) Шеңбердің центріне қарай радиуспен;
D) Бір-біріне параллель;
E) Жердің центріне бағытталған.
7. Бұрыштық жылдамдықтың өлшем бірлігін көрсетіңіз:
A) м/с; B) км/сағ; C) рад/с; D) рад/с2; E) рад.
8. 36 км/сағ жылдамдықпен қозғалып келе жатқан вагон жылдамдығын азайтып, 20 с-тан кейін тоқтайды. Вагонның үдеуін табыңыз:
A) 0,5 м/c2; B) –1,8 м/c2; C) –0,5 м/c2; D) 2 м/c2; E) 36 м/c2.
9. Радиусы 5 м диск 60 айн/мин жиілікпен айналып тұр. Дисктің шетіндегі нүктенің жылдамдығын табу керек:
A) 300 айн/с; B) 300 м/с; C) 10π м/с; D) 12π м/с; E) 60 м/с.
10. Диаметрі 5 м дөңгелек 10 рад/с бұрыштық жылдамдықпен айналып тұр. Дөңгелектің шетіндегі нүктенің сызықтық жылдамдығын табыңыз:
A) 25 м/с; B) 50 м/с; C) 50 рад/с; D) 2 м/с; E) 10 м/с.
11.
Дененің уақыт бойынша жүрген жолының
теңдеуі
.
Дененің 2 с уақыттан кейінгі жылдамдығын
табыңыз:
A) 40 м/с; B) 20 м/с; C) 25 м/с; D) 2 м/с; E) 0 м/с.
12.
Дененің бұрыштық жылдамдығының уақыт
бойынша қозғалысының теңдеуі
.
2 с уақыттан кейінгі бұрыштық үдеуді
табыңыз:
A) 2 рад/с2; B) 2 м/с2; C) 10 рад/с2; D) 20 м/с2; E) 0 м/с2.
13.
Дененің уақыт бойынша қозғалған жолының
теңдеуі
,
мұндағы А = 1
м/с, В = 2 м/с2.
Дененің 5 с-тан кейінгі жылдамдығын
табыңыз:
A) 4 м/с; B) 21 м/с; C) 55 м/с; D) 10 км/сағ; E) 50 м/с.
14.
Центрге тартқыш үдеу мына теңдеумен
берілген
.
Жердің айналуына сәйкес, экватордағы
дененің центрге тартқыш үдеуі неге тең
екендігін табыңыз. Мұндағы Т = 1 тәулік
= 8,64·104 с,
R = RЖ = 6370 км = 6,37·106 м:
A) 0,076 м/c2; B) 0,015 м/с2; C) 0,034 м/с2; D) 0,068 м/с2; E) 3,36 м/с2.
15. Желдеткіштің валы n = 5 айн/с жиілікпен айналады. Валдың бұрыштық жылдамдығын табыңыз:
A) 31,4 рад/с; B) 5 айн/с; C) 5 рад/с; D) 5 м/с; E) рад/с.
16. Егер денедегі күштер теңессе, онда дене қалай қозғалады:
A) Бірқалыпты түзу сызықты; B) Бірқалыпты айналмалы;
C) Түзу сызықты, үдемелі; D) Кемімелі;
E) Бұл жағдайда қозғалыс болмайды.
17. Ілгерлемелі қозғалыс үшін динамиканың негізгі теңдеуін көрсетіңіз:
A) F = –F; B) F = mg; C) a = F/m; D) = M/J; E) S = vt.
18. Айналмалы қозғалыс үшін динамиканың негізгі заңын көрсетіңіз:
A) F = ma; B) F = mg; C) a = F/m; D) = M/J; E) = t.
19. Дененің импульсын анықтайтын теңдеуді көрсетіңіз:
A) F = –F; B) g = 9,8 м/с2; C) p = mv; D) P = F/S; E) P = mg.
20. Импульстің сақталу заңын көрсетіңіз:
A)
;
B)
; C)
;
D)
; E)
.
21. Механикалық энергияның сақталу заңын көрсетіңіз:
A) ; B) ; C) ;
D)
; E)
.
22. Импульс моментінің сақталу заңын көрсетіңіз:
A) ; B) ; C) ;
D)
; E)
.
23. Сұйықтардың үзіліссіздік теңдеуін көрсетіңіз:
A)
ρvS
= const;
B)
;
C)
;
D)
;
E)
.
24. Торричелли формуласын көрсетіңіз:
A) ρvdS = const; B) ; C) ;
D) ; E) .
25. Мариоттың ыдысы не үшін қолданылады:
A) Сұйықтарды сақтау үшін;
B) Сұйықтардың көлемін өлшеу үшін;
C) Сұйықтардың тұрақты жылдамдықпен ағуы үшін;
D) Динамикалық тұтқырлығын анықтау үшін;
E) Кинематикалық тұтқырлығын анықтау үшін.
26. Сұйықтардың ағысы үшін энергияның сақталу заңын көрсетіңіз (Бернулли теңдеуі):
A) ; B) ; C) ;
D) ; E) . 27. Дененің инерция моментін анықтайтын формуланы көрсетіңіз (Штейнер теоремасы):
A)
;
B)
; C)
;
D)
; E)
.
28. Бүкіл әлемдік тартылыс заңын анықтайтын формуланы көрсетіңіз:
A)
;
B)
; C)
;
D)
; E)
.
29. Бірінші космостық жылдамдықтың мәнін көрсетіңіз:
A) 12,2 км/с; B) 7,9 км/с; C) 5,6 км/с; D) 16 км/с; E) 19 км/с.
30. Ілгерлемелі қозғалыстың жұмысын анықтайтын теңдеуді көрсетіңіз:
A)
; B)
; C)
; D)
; E)
.
31. Айналмалы қозғалыстың жұмысын табыңыз:
A)
; B)
; C)
; D)
; E)
.
32. Қай физикалық шаманың өлшемі, күш моментінің өлшемімен сәйкес келеді:
A) Инерция моменті; B) Жұмыс; C) Импульс;
D) Қысым; E) Күш.
33. Қандай физикалық шаманың өлшемі, энергияның өлшемімен сәйкес келеді:
A) Инерция моменті; B) Күш моменті; C) Импульс;
D) Қысым; E) Күш.
34. Дененің ілгерлемелі қозғалысының кинетикалық энергиясын анықтайтын формуланы көрсетіңіз:
A)
;
B)
;
C)
;
D)
;
E)
.
35. Айналмалы қозғалысының кинетикалық энергиясының формуласын көрсетіңіз:
A) ; B) ; C) ; D) ; E) .
36. Күш моментін анықтайтын формуланы көрсетіңіз:
A)
;
B)
;
C)
;
D)
;
E)
.
37. Кориолис күшін анықтайтын формуланы көрсетіңіз:
A) F = ma; B) Fk = mv2/2; C) Fk = 2m[v'ω]; D) F = P/v; E) F = Gl/h.
38. Гироскоп прецессияның бұрыштық жылдамдығын сипаттайтын формуланы көрсетіңіз:
A)
; B)
; C)
; D)
; E)
.
39. Гармониялық тербелістерге жатпайтын теңдеуді көрсетіңіз:
A)
; B)
; C)
;
D)
; E)
.
40. Амплитудасы 2 см, периоды 4 с және бастапқы фазасы π/3 болатын гармониялық тербелістің теңдеуін көрсетіңіз:
A)
; B)
;
C)
;
D)
; E)
.
41. Тербелмелі контурдың өшетін тербелісінің теңдеуін көрсетіңіз:
A)
; B)
; C)
;
D)
; E)
.
42. Физикалық маятниктің еріксіз тербелісінің дифференциалдық теңдеуін көрсетіңіз:
A) ; B) ; C) ;
D) ; E) .
43. Көлденең дыбыстық толқындар қандай ортада тарала алмайды:
A) Ауа; B) Вакуум; C) Су; D) Металл; E) Изолятор.
44. Толқындардың таралу жылдамдығын қандай формуламен анықтауға болады:
A) v = S/t; B) v = v0 + at; C) ν = /T; D) k = 2/; E) v = ωR.
45. Математикалық маятниктің тербеліс периодын көрсетіңіз:
A)
;
B)
;
C)
;
D)
;
E)
.
46. Серіппелік маятниктің тербеліс периодын көрсетіңіз:
A) ; B) ; C) ; D) ; E) .
47. Физикалық маятниктің тербеліс периодын көрсетіңіз:
A) ; B) ; C) ; D) ; E) .
48. Конустық маятниктің тербеліс периодын көрсетіңіз:
A)
;
B)
;
C)
;
D)
;
E)
.
49. Радиусы 10 см және массасы 800 г диск өз осімен айналып тұр. Дисктің инерция моментін табыңыз:
A) 16 г·м2; B) 8 г·м2; C) 80 г·м2; D) 4 г·м2; E) 40 г·м2.
50. Ұзындығы 50 см және массасы 480 г жіңішке стержень, ортасынан перпендикуляр өткен ось бойымен айналып тұр. Стерженнің инерция моментін табыңыз:
A) 120 г·м2; B) 60 г·м2; C) 10 г·м2; D) 30 г·м2; E) 40 г·м2.
