4. Қазіргі кездегі жағдайы Жалпы қарау.

Санасы: (есі) дұрыс, бұзылған. Сананың бұзылуының депрессивті тежелу түрі: ступор, сопор, кома; ирритативті қоздырылу бұзылуы елестер, сандырақ.

Қалпы: активті, пассивті мәжбүр.

Жалпы жағдайы: жақсы, орташа, ауырлау, ауыр, өте ауыр, жанталас жәйі (агониялық).

Дене бітімі: астеникалық, нормостеникалық, гиперстеникалық. Бойы, дене массасы.

Тері жамылығы: түсі; қалыпты (әдеттегі дене тұсі), ақшыл қызғылт, қуқыл қызыл, көкшіл (цианоздың аса білінген жері көрсетіледі), қоңыр, қара-қоңыр немесе қола тәрізді, сарғыш, топырақ түстес. Терінің серпінділігі мен тургоры. Терінің ылғалдылығы орташа, жіпсіген, тер басқан (былжыраған), құрғақ, қабыршақтанған.

Патологиялық пигментациялар: бөртпелер, олардың түрлері: эритема, теңбіл, розеола, папула, пустула, күлдірек, есекжемі, жара, ұшық. Қанталау, қасынған іздер, “тыртықтар, жұлдызшалары”.

Тері өсінділерінің даму барысы: шашы, бетіндегі, қолтық астындағы, шап маңының түгі. Тырнақтары, пішіні, түсі, сынғыштығы.

Тері асты шел қабаты: (бұғанадан төмен майдың қыртысының қалыңдығымен өлшенеді) орташа, жұқа, (жүдеу), қалың, өте қалың. Майдың айрықша жиналған жерлері: ішке, қол-аяққа, бөксеге, мықынға, жалпы семіруі.

Кахексия.

Ісіну: (жалпы немесе жергілікті). Жергілікті ісінудің орналасқан ауданы. Ісінудің даму деңгейі, консистенциясы.

Тері асты веналары: кеңімеген, кеңіген. Веналардың варикозды кеңуі (қай жерде, кеңу мөлшері, ауырғандығы). Тромб болғанда оның орналасуын және сантиметр бойынша ұзындығын табу. Тері асты ісіктері, липомалар.

Лимфа түйіндері: мойынның, жақ астының, желкенің, қолтық астының, желкенің шынтақ буынының. Түйіндердің көлемі, формасы, ауырғандығы, қозғалысы, тығыздығы, терімен, шел қабатымен, бір-бірімен жабысуы. Тесілуі, жара болуы.

Мүшелеу қарау.

Басы: бет әлпеті, ажары (түрі, тынышсыз, қиналған, қатты қиналған, қызбалы бет, Корвизор беті, митралды, базедалы, микседематозды, акромегалиялық, Гиппократ, маска тәріздес, ай тәріздес, Брайттың және т.б. бет әлпеті.)

Көздері: көз саңылауына назар бөлу керек тарылғанына, кеңігеніне (қабақтары) түсі, ісінуі, түсіп тұруы (птоз), көз алмасының шығуы бадырақ көз-экзофтальм, кіруі-энофтальм . Конъюктиваның түсі, қанталау. Көздің қарашығы (формасы, көлемі), реакциясы, жарыққа (тікелей және сыбайлас біріккен), конвергенция мен аккомодациясы. Арджиль-Робертсон белгісі. Көздің дірілдеуі, еріксіз қозғалуы (нистагм), қылилығы т.б. ерекшеліктері.

Мұрын: сыртқы пішіні, өсуі және қалыңдауы, ойылуы (ер тоқым тәріздес) жұмсақ тканьдерінің деформациясы, қызажуы, танау айналасының жаралануы, ұшық бөртпелерінің болуы. Кілегей қабатының қалпы.

Еріндері: бұрыштарының симметриялылығы, аузының ашық тұруы; еріндерінің түсі (қуқыл, көгеруі, ұшық шығуы, жарылуы, құрғауы).

Ауыз қуысы: ауыздан иіс шығуы (қышқыл, шірік, нәжіс, ацетон, алкоголь мочевина т.б. иістер). Ауыз қуысының кілегей қабатын қарағанда мына белгілердің болуына мән бөлу керек: афтылардың, пигментацияның, Белский Филатов - Кеплик таңбасына, қанталаудың, қатты таңдайдың сарғаюына.

Иектері: қуқыл, қанағыштығы, күлбірегені, ісінуі, қорғасынмен уланғанда сүр түсті жиектің болуы.

Тістері: босаған, кариозды, өзгерген; Гетченсон тісі, жасанды тістер; қай тістері түскен.

Тілі: пішіні, үлкендігі, ылғалдылығы (құрғақ, ылғал), бетіне шөгінді қонғанда оның орналасу ерекшелігі (ортасында, түбірінде, тілдің бетінде толығымен); оның түсі (ақшыл, қоңыр). Бүршіктердің қалпы (“жылтыр тіл”, ”мақпал тәрізді тіл”, лейкоплекция - ”географиялық тіл”, тістердің батқан іздері бар қалыңдаған тіл; жарықтарының, тістелген іздері), жаралардың болуы.

Көмейі: кілегей қабатыны” түсі, бөртпелер, шегінділер, құрғауы.

Миндалиналары: көлемі, формасы, түсі, ісінуі, шөгінділері, іріңді тығындар.

Жатқыншақ кілегей қабатының түсі қалыпты, қызарған, құрғауы, бұжырлауы, жылтыр болуы, шөгінділері, жаралары, тыртықтары.

Мойын: тамырлардың пульсациясы (“каротид биі”), оң мәнді веналық пульс, мойын веналарының ісінуі.

Қалқанша безі: көлемі (қалыпты, барлық бөлігінің немесе бір бөлігінің ұлғаюы): тығыздығы, ауыратындығы; сантиметр бойынша ұзындығы мен өңі.

Тұлғасы: кеуде сарайы мен ішті қарау (оның реттілігі, тыныс, қан айналу, ас қорыту жүйесін тексеру тәсілдері арнайы тарауларда берілген).

Бұлшық ет жүйесі: жалпы даму деңгейінің сипаттамасы: жақсы, орташа, шамалы. Сипап ексергенде қай бұлшық еттері ауырады: бұлшық еттерінің тонусы, күші, дірілдеуі.

Сүйек жүйесі: сүйектердің, омыртқа жотасының мойын, кеуде, белдік бөлімдерінің қозғалысы, ауырғандығы, күш салу белгісі, “дабыл таяқшаларының болуы”, сүйектердің жұмсауы, кей жерлерінде қалыңдап буылтықтануы және оларды сипағанда ауыратындығы.

Буындары: конфигурациясы, ісінуі, терісінің қызаруы, қызуының көтерілуі. Активті және пассивті қозғалысының көлемі. Қозғалысының шектелуі градус бойынша өлшенеді. Анклиоздың, крепитацияның (сықырдың) болуы. Флюктуация. Сантиметрдің көмегімен буынның айнала өлшемі.

Дене қызуы: қалыпты, субфебрильді, қызба.

Қызбаның түрі: тұрақты, титықтатпа т.б.