3. Дәріс жоспары және тезисі:

Нарық бұл тауарларды сату және сатып алу келісімінің жиынтығы. Қайтарымды экономикалық байланыс нарық қызметін құрайды. Бірінші қызметі нарық тұтыну саласын және өндіріс саласын бірлестіреді. Нарықтың екінші қызметі өндірістің соңғы нәтижесін бақылыушы ролін атқарады. Және соңғы маңызды қызметі бұл нарықтық айырбас кезіндегі сатушылар мен сатып алушылардың экономикалық қызығушылықтарын іске асыратын қызметінен көрінеді. Ежелгі Греция және ежелгі Римде, содан кейін ортағасырларда Европаның бірнеше қалаларында сауда орталықтарын нарық деп атаған. Бүгінгі таңда, дамыған елдерде нарық жүйесі ретінде көптеген нарық қызметтерінің жиынтығының бірлестігін айтуға болады. Бұндай жиынтық осы жүз жылдықтың екінші жартысында қалыптаса бастады. Бүгінгі таңдағы нарық жүйесіне бірнеше ірі нарықтық қызмет орталықтарын атап айтуға болады: өндіріс құралдар нарығы, қызмет көрсету нарығы, еңбек нарығы, ссудалық капитал нарығы, құнды қағаздар нарығы, валюта нарығы. Осындай кең дамыған нарықтық орталықтардың қалыптасу негізінде оның экономикалық ролі де өсе бастады. Нарық өндірісті субъективті материалдық, ғылыми техникалық, интелектуалды қажеттіліктер кешеңімен қамтамасыз ете бастады.

4. Көрнекі материал: лекцияны мультимедиялық тәсілде көрсету.

5. Әдебиеттер:

1. Назарбаев Н.А. Казахстан-2030. Астана, 1997ж.

2. Қазақстан республикасының Президентінің Назарбаев Н.А. халыққа Жолдауы. 2005ж

3. Қазақстан республикасының Президентінің Назарбаев Н.А. халыққа Жолдауы- Астана, 2006г.

4. Назарбаев Н.А.- Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. Астана-28 ақпан 2007ж.

5. Мәуленова С.С., Бекмолдин С.Қ., Құдайбергенов Е.Қ. «Экономика»-А., 2003ж.

6. Шеденов Ғ.Қ., Сағындыков Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов И.С., Комягин: жалпы экономикалық теория- Оқулық, 2004ж.

7. Мамедов О.Ю. Современная экономика. Ростов н/Дону. 1996.

4.Николаева И.П. Экономическая теория. Учебник.М., 1998.

8. Борисов Е. Основы экономической теории. М., 2000.

9. Видяпин В.И., Добрынин А.И., Журавлева Г.П. и др. Экономическая теория-М., 2007.

6. Бақылау сұрақтары:

1. Нарықтық экономиканың қалыптасу жағдайы мен негізгі белгілері қандай?

2. Нарықтың әртүрлілігі мен оның классификациясы қандай?

3. Нарықтық шаруашылық субъектілері не болып табылады?

4. Бүгінгі таңдағы нарықтық шаруашылықтың қалыптасуындағы өзара байланыс факторларын анықтау?

5. Нарықтың артықшылықтары мен кемшіліктері қандай?

6. Нарықтық экономика үлгілері қандай?

7. Нарықтық инфрақұрылым дегеніміз не?

8. Нарықтық қалыптасудың Қазақстандық үлгісі қандай?

9. ҚР-ғы (2007ж. ҚР Президентінің жолдауы) экономикалық модернизацияның негізгі артықшылық бағыттары қандай?

1. Тақырып: Бәсекелестік және монополия. Капитал. Ауыспалы айналым мен айналым. Өндіріс шығындары.

2. Мақсат: Бәсекелестік пен монополияның түсінігі мен мәні және бәсекелестіктің түрлері, әдістерімен танысу. Антимонополиялық заңдылықтармен антимонополиялық саясат. Өндірістің ауыспалы айналымы мен айналымының экономикалық мәнін анықтау. Кәсіпорынның шығындарын оқу. Кәсіпорынның пайдасын максимизациялауға (инвестицияларды, өндіріс қорларды қаржыландыру көзі ретінде) талдау жасау.