6. Бақылау сұрақтары:

1. Өндірістің қоғам өміріндегі мәні қандай?

2. Еңбек процесінің қарапайым кезеңдері қандай?

3. Өңдіріс күші дегеніміз не?

4. Өндірістік қатынастар дегеніміз не? Түсіндіріңіз.

5. Өндірістің негізнгі факторлары қандай?

6. Еңбек өнімділігі мен интенсивтілігін анықтау.

7. Жеке меншік түрлері қандай? Жеке меншік көптүрлілігі не үшін қажет?

8. Қазақстан Республикасында жеке меншік қатынастары қандай жағдайда?

9. Қазақстандағы кәсіпкерліктің түрлері, артықшылық бағыттары қандай?

10. Экономикалық жүйелердің түрлері мен олардың даму заңдылықтары қандай?

11. Жекешелендірудің мәні неде, және жекешелендірудің мақсаттары мен іс әрекеттерінің мәні неде?

1. Тақырып: Қоғамдық шаруашылықтың нысандары. Тауарлы шаруашылық.

2. Мақсат. Қоғамдық шаруашылықтың негізгі нысандары мен үлгілерін оқу. Тауарлық өндірістің пайда болу шарттарын және тауар териясымен оның себептерін, негізгі белгілерін оқу.

3. Дәріс жоспары және тезисі:

Тарихта өндірістің негізгі екі түрі бар: Натуралды және тауарлы өндіріс.

Натуралды шаруашылық бұл адамдар өнімді өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін өндіруі. Натуралды шаруашылық жүйесіне келесідей шаруашылықтарды жатқызамыз:

1. ұжымдық экономикалық қатынастар жүйесінің тұйық жүйесі.

2. қол еңбек

3. өндіріспен тұтыну арасындағы экономикалық байланыс.

Натуралды шаруашылық қоғамдық шаруашылықтың бірінші түрі болып табылады.

Тауарлы шаруашылық – пайдалы өнімдер нарықта сату үшін өндірілетін шаруашылық түрі болып табылады.

Тауарлы шаруашылық бұл әртүрлі әлеуметтік- экономикалық жүйелерді қамтамасыз ететін ортақ экономикалық ұйымдар байланысы. Бірақ тауар өндірісінің көлемі және мәні бірдей емес. Соған байланысты тауарлы шаруашылықтың тарихи сипаты бар.

Ең бірінші тауарлы шаруашылықтың генезисін анықтау керек. Оның пайда болуының бірден бір себебі қоғамдық еңбек бөлінісі болып табылады.

Тарихта ең алғашқы тауарлы шаруашылық крестияндар мен қолөнершілердің қарапайым құралдарымен жасалған өнімдері болды. Ал капитализм кезінде тауарлы шаруашылықтың дамыған түрі пайда болды. Бұл кезде барлық өнімдер таурға айнала бастады.

Тауар- бұл еңбек негізінен туындайтын нарықта бір тауардың екінші бір тауарға айырбасталуға қабілеті бар қоғамдық пайдалылық. Тауардың екі қасиеті бар: айрбас және құн. Экономикалық теорияда құн теориясының екі теориясы бар: еңбек және еңбектік емес.

4. Көрнекі материал: лекцияны мультимедиялық тәсілде көрсету.

5. Әдебиеттер:

1. Назарбаев Н.А. Казахстан-2030. Астана, 1997ж.

2. Қазақстан республикасының Президентінің Назарбаев Н.А. халыққа Жолдауы. 2005ж

3. Қазақстан республикасының Президентінің Назарбаев Н.А. халыққа Жолдауы- Астана, 2006г.

4. Назарбаев Н.А.- Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. Астана-28 ақпан 2007ж.

5. Мәуленова С.С., Бекмолдин С.Қ., Құдайбергенов Е.Қ. «Экономика»-А., 2003ж.

6. Шеденов Ғ.Қ., Сағындыков Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов И.С., Комягин: жалпы экономикалық теория- Оқулық, 2004ж.

7. Мамедов О.Ю. Современная экономика. Ростов н/Дону. 1996.

4.Николаева И.П. Экономическая теория. Учебник.М., 1998.

8. Борисов Е. Основы экономической теории. М., 2000.

9. Видяпин В.И., Добрынин А.И., Журавлева Г.П. и др. Экономическая теория-М., 2007.