Түрлі жағдайлардағы дем алуды тоқтату уақытын анықтау.

Жұмыстың мақсаты: қандағы көмірқышықыл газының құрамы еркін тыныс алу кезінде қалай әсер ететінін анықтау.

Әдісі: бірінші рет- еркін тыныс алуда зерттелушіні тынысын ұстауды сұрайды, екінші рет демді шығару кезінде сұрайды. Әр ретте секундомер арқылы еркін тыныс алудан бұрынғы уақытын өлшейді.

а) зерттелушіге гипервентиляция қолданғаннан кейін одан тағы тыныс алуды тоқтату уақытын анықтайды.

б) зерттелушіні орнында тұрып жүгіргізеді және бұйрық бойынша дем алуын тоқтатады. Қанша уақытқа демін тоқтата алатындығын белгілеу. Анықтамалар алу аралығында 5- 10 минут үзіліс жасап, нәтижелерін салыстыру.

Жұмыс қорытындысы мен нәтижесін жазу.

5. Әдебиет.

Тақырып бойынша дәріс.

Негізгі:

2. Судаков К.В., и др. Нормальная физиология в динамических схемах: атлас: учеб.пособие. – М., 2009.

3. Агаджанян Н.А., Смирнов В.М.. Нормальная физиология: Учебник для студентов медвузов.- М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2007.

4. Ноздрачев А.Д., Орлов Р.С. Нормальная физиология: учебник + СД-диск. – М., 2006. – 696 с.

5. Физиология человека. Под ред. Р.Шмидта, Г. Тевса. М.,., в 3-х томах.- 2007.

Қосымша:

1. Ткаченко Б. И. и др. Физиология человека.Compendium: учебник. – М., 2009.

2. Современный курс классической физиологии (избранные лекции) с приложением на компакт-диске. Под ре. Ю.В.Наточина, В.А.Ткачука. – М.: ГЭАТАР-Медиа, 2007. – 384 с.

3. Руководство к практическим занятиям по нормальной физиологии: Учеб. пособие / Н.Н.Алипов, Д.А.Ахтямова, В.Г.Афанасьев и др.; Под ред. С.М.Будылиной, В.М.Смирнова. – М.: Издательский центр «Академия», 2005. – 336 с.

4. Атлас по нормальной физиологии / Под ред. Н.А. Агаджаняна.-М.: Высшая школа, 2007.

5. Судаков К.В., Киселев И.И. и др. Нормальная физиология в динамических схемах: Атлас (цветной, иллюстрированный): учебное пособие. – М., 2007. – 350 с.

6. Ситуационные задачи по физиологии с основами анатомии для самостоятельной работы студентов / Под ред. А.А. Утебергенова, Д.А. Адильбековой. - Шымкент, 2006. - 66 с.

7. В.М. Смирнов. Физиология в рисунках и таблицах.- М., «МИА», 2007.

7.Бақылау:

Аралық бақылаудың сұрақтары:

1. Тыныс алу жүйесінің функционалды ұйымдасуының принциптері.

2. Тыныс алу, оның негізгі кезеңдері.

3. Сыртқы тыныс тетігі. Дем алу және дем шығару биомеханикасы.

4. Плевральді қуыс қысымы, оның сипаты мен сыртқы тыныстағы рөлі. Плевралы қуыстағы қысымның тыныс алу циклінде түрлі фазаларда өзгеруі.

5. ӨТС және оны құраушы компоненттер. Оны анықтау әдістері. Қалдық ауа.

6. Өкпе вентиляциясының минуттық көлемі және оның түрлі ауыртпалықта өзгеруі, оның анықтау әдістері. «Өлі кеңістік» және өкпенің эффективті вентиляциясы. Неге сирек және терең тыныс ұтымды?

7. Жұтылатын және атмосфералы ауаның құрамы. Альвеолалы ауа ішкі орта болып саналады. Газдардың парциалды қысымы туралы түсінік.

8. Өкпедегі газалмасу. Альвеолалы ауада және қан газының парциалды қысымы. Мембрана арқылы газадардың өтуінің негізгі заңдылығы.

9. Тіндер мен қан аралығындағы газдардың алмасуы. Қанның Напряжение О₂ и СО₂ в крови, тканевой жидкости и клетках.

10. Газдардың қанмен тасымалдануы:

а) О₂ –нің қанмен тасымалдануы; оксигемоглобин диссоциациясының сызбасы, оның сипаты; қанның оттектік сыйымдылығы;

б) көмірқышқылдың қанмен тасымалдануы; карбоангидразаның мәні; О₂ және СО₂ –нің қанмен тасымалдануы

11. Нәрестенің алғашқы тынысының тетігі.

12. Балалардағы тыныс алудың реттелуі.