МАЗМҰНЫ

Кіріспе 5

І.С.М.Киров атындағы машина жасау заводының

тарихы 6

II.Бөлу операциларына арналған суықтай қаңылтырлы қалыптаудың

қалыптары 9

2.1 Қалыптарды жұйелеу 9

2.2¥яқалыптың жұмые бөліктерінің құрылымы 14

III. Суықтай илемдеу 17

З.1Суықтай илемделген қаңылтырлы болатты өндіру 17

Қортынды 23

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 24

КІРІСПЕ

Машина жасау саласында металды өңдеудің ең көп тараған тұрі ол- суықтай қаңылтыр материалды өңдеу болып табылады. Суықтай қаңылтыр материалды өңдеу технологиясы басқа металды өңдеу технологияларына қарағанда техникалық жағынан да экономикалық жағынан да тиімді.

Материалды суықтай қалыптау технологиясы мына жағдайларда тиімді:

1. Басқа технологиялық әдіспен алуға мүмкін емес немесе өте қиын болатын кұрделі пішінді тетіктерді алуда;

2. Көп мөлшерде материал жұмсамай берік, қатты әрі массасы жеңіл құрылымды тетіктерді алуда;

3. Әрі қарай өңдеуді қажет етпейтін өзара ауыстыру тетіктерін жоғары дэлдікпен алуда.

Экономикалық жағынан суықтай қалыптаудың келесідей артықшылықтары бар:

4. Материалды тиімді пайдалану мұмкіндігі жэне қалдықтың аз мөлшерде болуы;

5. Механикаландыру және автоматтандыру арқылы жабдықтың өнімділігін жоғарылату мұмкіндігі;

6. Массалық шығарылымын төмендету жэне өндірілетін тетіктің өзіндік құнын арзанданту мұмкіндігі.

Барлық суықтай қалыптау жұмыстары келесі негізгі топтарға бөлінеді: бөлу, пішінөзгерету, престеу және қалыпқұрастырушы операңиялары.

Бөлу операциясы кезінде материалдың жабық немесе жабық емес қарамы бойынша бір бөлігін екіншісінен ажырату. Бұл операңияларға мыналар жатады: кесіп алу, шағу (кесу), тесу, керту, қиып кесу, тазарту.

Пішінозгеру операңиясы кезіңде жазық немесе іші қуыс дайындамадан керек пішінді материалдың қалыңдығын өзгертпей кеңістікті тетік алынады. Бұл операңияларға мыналар жатады: ию, кермелеу, түзету, бедерлі қалыптау, көмкеру, қорамалау, жаншу, кеңейту, жіңішкертіп кермелеу (созып тарту).

Дипломдық жұмысты кермелеу операциялары, олардың артықшылықтары және кермелеу қалыптары қарастырылған.

Қаңылтырды қалыптауда кермелеу арқылы-жазық немесе іші қуыс дайындаманы кермелеу қалыптары арқылы бір беті ашық іші қуыс бұйымға айналдырылады. Кермелеудің екі тұрі қарастырылған:қыспақтап кермелеу жэне қыспақсыз кермелеу.

1 С.М. Киров атыидағы машина жасау зауытының тарихы

Зауыт өзінің бастамасын 1882 жылы Украинадагы ұлкен Токмак Таврикалық жерінде неміс кәсіпкерлері Фукс пен Клейнердің ауылшаруашылық машина өнеркәсібі негізінде қаланды.

1914-1915 жылдары бұл кәсіпорын әскери ведомства қарамагына өтіп, әскери техникалардың жөндеу жұмыстарымен айналысты. 1919 жылдан бастап завод қайта ауылшаруашылық машиналарын жасаумен айналысты.

1922 Жылдан бастап Қызыл озықтық мемлекеттік кәсіпорнына өтіп, мұнайдың двигателін жасай бастайды, содан кейін 12л.С қуатты алғашқы отандық «Запорожец» тракторын шығара бастайды.

Зауытқа 1935 жылы шілде айының тогызы кұні С.М. Киров аты беріледі. Содан кейін Ұкіметтің қаулысы бойынша бірінші отандық теңіз қару-жарағын жасауға кіріседі.Кейінен заводқа қайта қалпына келтіру жұмыстары жұргізіліп, енді ол С.М.Киров атындағы №175 завод болып өзгертіледі.Осы сэттен бастап завод алдынғы парогазды толқындарды өңдеуде ұздік болды.

¥лы Отан соғысының бас кезінде,1941 жылдың қыркұйек айында завод Махачкалы қаласына көшірілді, кейіннен 1942 жылдың соңында аз уақыт ішінде жұмыскерлер отбасыларымен бірге және де бұкіл жабдықтарымен Алматы қаласына жіберілді.

1942 Жылдың соңында-ақ завод тыл жұмыстарына қажетті жаңа өнімдері

шығара бастады.

1978 Жылы 11 тамыз кұні ксро ның жоғарғы кеңесінің қаулысымен бұл завод «Қызыл ту» орденімен марапатталды.

Зауытта торпеда жасаудан басқа кеменің гидравликалық жэне автоматикалық құрылғыларын жасауды да игерді. Бұл құрылғылар су астында және су ұстінде жұретін кемелердің барлығында дерлік қолданылады. 50 жыл Қазақстан жерінде:

• Зауыт Қазақстан жеріне 1942 жылдың қыркұйек айында Махачкалы қаласынан соғыс жағдайларында көшірілді.

• 1942 Жылдың 26 қазанында ксро-ның Халық комиссиораттарыныңг шешімімен зауытты Алматыда қайта жандандыруды қолға алды.

• Бұл зауыт осы ұшін арнайы босатылған әр тұрлі өнеркәсіп жэне қоғамдастықтардың базаларында, қаланың эр тұрлі аудандарында орналасты.

• Зауыттағы жұмысшылардың негізгі бөлігі өз жанұяларымен жеке ұйлерге, жатақханаларға, оқу орындарына, пионер ұйлеріне жайғастырылды.

• Жабдықтарды құрастыру, цехтарды соғу, берілген базаларды ыңғайластыру зауыт қызметкерлерінің кұшімен кұні тұні жұргізілді.

6

• 1943 жылдың бірінші бөлігінде зауыт өзінің фронтқа арналған алғашқы өнімін (атқыш қару, теңіз миналары, бомбалар т.б) шығарды және теңіз кұштеріне арналған басқа да өнімдерді өндіруге кірісті.Осындай жетістіктері ұшін зауыт коллективін Қорғаныс министрлігі «Қызыл ту» орденімен марапаттады.

• 1946 Жылы зауыттың даму және өрлеуінің бас жоспары құрастырылды.

• Келесі жылдары зауыт теңіз кұштеріне, азаматтық флоттарға арналған арнайы өнімдер шығарды.

• Аталған өнімдерден басқа зауыт басқа да өнімдер шығарумен айналысты:

а) халық тұтыну заттары ( кіржуғыш машина, ет кескіш, газ плитасы, эмальданған ыдыстар, ұстелдер, сейфтар, т.б).

б) ауылшаруашылық кешеніне арналған онімдер(майдалау комбинаттарына арналған құрылғы,темекі жапырақтарын тігетін машина, қамыр илейтін машина, барабандар т.б).

в) медиңиналық жабдықтар( физио-терапевтикалық, стомотолгоиялық, лазерлер, озонаторлар, стеризилаторлар т.б).

• 1978 Жылы арнайы техниканы игергені ұшін Қызыл Ту орденімен марапатталды.

Бұгінгі таңда, зауыт потенңиалы жоғары өндірістік өнеркэсіп. Жоғарғы дәлдікті, арнайыландырылған жабдықтармен жабдықталған ұлкен болашағы зор зауыт.

Бұл сызбада зауыттың басқару жұйесі келтірілген:

Зауыттың директор: Ускенов Канат Камзеевич

Бас директордың бірінші орынбасары: Недосекин Сергей Евгеньевич

7

Бас инженер: Корольков Леонид Тимофеевич

Коммерциялық директоры: Айтбаев Мурат Мукатаевич

Бұл сызбада зауыттың басқару жұйесі келтірілген:

Киров атындағы зауыт бұгіндері мұнай-газ саласына қажетті қондырғылпрын, байланыс және қауіпсіздік құралдарын шығарады. Кеңес ұкіметі кезінде орнатылған станоктарды ауыстыру -заман талабы.Осы мақсатта жыл сайын әртұрлі бағдарламаларға қатысып тұрады.

Бұл зауыт қазіргі кезде Қазақстанның министрлігіне қажетті автомабильдерге орналатын байланыс құралдарын шығарып жатыр. Бұл да біздің тың жобамыз. Сының арқасында ұдемелі индустриялық -инноваңиялық даму бағдарламасына енді. Енды зауытқа «Бизнестің жол картасы», Даму қоры арқылы қаржы беріле бастады. Бұл эрине, зауыттың жұмыс істеуіне мұмкіндік береді.

Зауытта қазір 700-ден астам еңбек етеді.Зауытта соңғы жылдары жаңа қондырғылар сатып алына бастады. Жаңа технологиялара енгізіліп жатыр. Мұның барлығы зауыттың еңбегінің өнімді болуына жақсы әсер етуде.Облыста бұгіндері ел экономикасына тың серпін беретін 30 жоба жұзеге асырылуда. Олардың көбі ауыр машина жасау және ауыл шаруашылығы саласына тиесілі. Бірақ, соңғы жылдары тың жобаларды енгізуде ағаттық жіберілген.

С.М. Киров атындағы зауыт" АҚ-ы 2011-2012 жылдары "Бизнестің жол картасы - 2020" жэне "Даму-Өндіріс" мемлекеттік бағдарламалары аясында өндірісін жаңғыртты. Қазіргі уақытта зауыт 2 жобаны жұзеге асыруды жоспарлап отыр. Олар "Доңғалақты техниканы жаңғырту ұшін жаңа ғимарат кшзылысы бао өндіоісті кенейтұ" жэне "С. М. Киоов атынпағы заұыт".

а) б)

а - шағу ұшін; б - тесу ұшін; 9.1Сурет. Қарапайым әсерлі қалып