Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
1 семинарлық жұмыс.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
547 Кб
Скачать

Сандарды жазу жүйелері

10-дық

2-лік

8-дік

16-лық

0

0

0

0

1

1

1

1

2

10

2

2

3

11

3

3

4

100

4

4

5

101

5

5

6

110

6

6

7

111

7

7

10-дық

2-лік

8-дік

16-лық

8

1000

10

8

9

1001

11

9

10

1010

12

A

11

1011

13

B

12

1100

14

C

13

1101

15

D

14

1110

16

E

15

1111

17

F

16

10000

20

10

Сандарды р санау жүйесінен ондық санау жүйесіне ауыстыру

Сандарды р санау жүйесінен ондық санау жүйесіне ауыстыру үшін, осы жүйедегі санды:

қосындысы түрінде жазып, ондық жүйенің ережесі бойынша арифметикалық операцияларды орындау керек.

1-Мысал: 1010101,101 екілік саны үшін қосынды мына түрде болады:

1010101,101=1*26+0*25+1*24+0*23+1*22+0*21+1*20+1*2 -1+0*2 -2+1*2-3

Осы қосындыда арифметикалық операцияларды орындай отырып, 85,625 санын аламыз. Осылайша 1010101,101 екілік саны 85,625 ондық санына сәйкес келеді. Яғни:

Жауабы: 1010101,1012 = 85,62510.

2-Мысал: 357 сегіздік санын ондық санау жүйесіне ауыстырайық.

3578 = 3*82+5*81+7*80 = 23910.

Жауабы: 3578 = 23910

3-Мысал: 3Е5А1 он алтылық санын ондық санау жүйесіне ауыстырайық .

3Е5А116 = 3*164+E*163+5*162+A*161+1*160

Ондық жүйенің ережесі бойынша арифметикалық операцияларды орындай отырып және А=10, Е=14 екенін ескере отырып аламыз:

Жауабы: 3Е5А116 = 25539310.