падеж

Название падежа

вопросы

окончания

объяснения

примеры

Б.к

Основной падеж

Баш килеш

Кто? Что?

Кем?Нәрсә?

-

-

Бакча – слово твер.

өстәл- слово мягк.

И.к

Притяжательный падеж

Иялек килеше

Чей?

Кемнең? Нәрсәнең?

Ның

Нең

Слово твердое

Слово мягкое

Бакчаның

өстәлнең

Ю.к

Направительный падеж

Юнәлеш килеше

Кому? чему?

куда?

Кемгә? Кая?

Нәрсәгә?

Га-Гә

Если слово оканч.на глас. или на зв соглас., на носовые звуки

Га- твер., гә-мяг.

Бакчага, әбигә

өстәлгә,

түшәмгә

Ка-Кә

Если слово оканчив.

на согласную

Китапка,

Мәктәпкә

Т.к

Винительный падеж

Төшем килеше

Кого? Что?

Кемне?Нәрсәне?

Ны

Не

Слово твердое

Слово мягкое

Бакчаны

өстәлне

Ч.к

Исходный падеж

Чыгыш килеше

от кого? От (из)чего?Откуда?

Кемнән?

Нәрсәдән?

Кайдан?

Нан-Нән

Если слово оканчив. на носовые звуки н,м,ң

Нан- тверд, нән-мягк.

Туннан

Түшәмнән

Дан-Дән

На гласную или звонк. соглас.

Дан-твер,дән- мягк.

Бакчадан әбидән

өстәлдән

Тан-Тән

На согласную

Тан- тверд, тән –мягк.

Китаптан

Мәктәптән

У-в.к

Место-временной падеж

Урын- вакыт килеше

На(в)ком?

На(в)чем? Где?

Кемдә? Нәрсәдә? Кайда?

Да-Дә

На гласную или на звонкую согласную,

на носовые звуки

Да-тверд, дә- мягк

Бакчада,әбидә

өстәлдә, түшәмдә

Та-Тә

На согласную

Та- тверд, тә –мягк.

Китапта

Мәктәптә

падежи

П Р И М Е Р Ы

Б.к

бакча

өстәл

әби

китап

Мәктәп

И.к

БакчАның

өстәЛнең

әбИнең

КитаПның

МәктәПнең

Ю.к

БакчАга

өстәЛгә

әбИгә

китаПка

МәктәПкә

Т.к

БакчАны

өстәЛне

әбИне

китаПны

МәктәПне

Ч.к

БакчАдан

өстәЛдән

әбИдән

китаПтан

МәктәПтән

У-в.к

БакчАда

өстәЛдә

әбИдә

китаПта

МәктәПтә

Принад

лежность

окончания

примеры

объяснения

Если оканч. на гласную

Если оканч. на согласн

Если оканч.

на гласную

Если оканч.

на согласн

Если оканч.

на гласную

Если оканч.

на согласн

Минем

Мой, моя

М

Ым-ем

Апам,

Сөлгем

Китабым,

өстәлем

Добавляем оконч. М

Ым-тверд сл

Ем-мягк. сл

Синең

Твой,твоя

ң

Ың-ең

Апаң,

Сөлгең

Китабың,

өстәлең

Добавляем оконч. ң

Ың-тверд сл

Ең-мягк. сл

Аның

Ее, его

Сы-се

Ы-е

Апасы,

Сөлгесе

Китабы,

өстәле

Сы- тверд.сл

Се- мягк.сл

Ы-тверд сл

Е-мягк. сл

Безнең

Наш

Быз-без

Ыбыз-ебез

Апабыз,

Сөлгебез

Китабыбыз,

өстәлебез

Быз-тверд.сл

Без-мягк.сл

Ыбыз-твер.сл

Ебез-мягк.сл

Сезнең

Ваш

Гыз-гез

Ыгыз-егез

Апагыз,

Сөлгегез

Китабыгыз,

өстәлегез

Гыз-тверд.сл

Гез-мягк.сл

Ыгыз-тверд.сл

Егез-мягк.сл

Аларның

их

Лары-ләре

Нары-нәре

Лары-ләре

Нары-нәре

Апалары,

Сөлгеләре

Китаплары,

өстәлләре

Лары-тверд.сл

Ләре-мягк.сл

Лары-тверд.сл

Ләре-мягк.сл

Если оканчив на ң,м,н -

Нары-тверд.сл

Нәре-мягк.сл

Принад-

лежность

О К О Н Ч А Н И Я

Гласную

Төлке-м.сл

Парта- тв.сл

Соглас.

Көз-м.сл

Агач-тв.сл

На К

Күлмәк-м.сл

Курчак-тв.сл

На П

Мәктәп-м.сл

Туп-тв.сл

На Й

өй-м.сл

Абый-тв.сл

На И

әни-м.сл

На ң,м,н

Түшәм-м.сл

Тун-тв.сл

Минем

Төлкем

партам

Көзем

Агачым

Күлмәгем

курчагым

Мәктәбем

Тубым

өем

Абыем

әнием

Түшәмем Туным

Синең

Төлкең

Партаң

Көзең

Агачың

Күлмәгең

Курчагың

Мәктәбең

Тубың

өең

Абыең

әниең

Түшәмең

Туның

Аның

Төлкесе

партасы

Көзе

Агачы

Күлмәге

курчагы

Мәктәбе

Тубы

өе

Абыйсы

әнисе

Түшәме

Туны

Безнең

Төлкебез

партабыз

Көзебез

Агачыбыз

Күлмәгебез

курчагыбыз

Мәктәбебез

тубыбыз

өебез Абыебыз

әниебез

Түшәмебез Туныбыз

Сезнең

Төлкегез

партагыз

Көзегез

Агачыгыз

Күлмәгегез

курчагыгыз

Мәктәбегез

тубыгыз

өегез Абыегыз

әниегез

Түшәмегез Туныгыз

Аларның

Төлкеләре

парталары

Көзләре

Агачлары

Күлмәкләре

курчаклары

Мәктәпләре

туплары

өйләре Абыйлары

әниләре

Түшәмнәре Туннары

Место-име-ния

Личные

окон-чания

Положительная форма

основа глагола + а\ә-ый\и + л.ок.

Отрицательная форма

Основа глагола + мый-ми+л.ок

Согл а\ә

Гласная– ый\и

Мый-

твердое слово

Ми-

мягкое слово

А- тв.сл

ә- м.сл

Ый- тв.сл

И- м.сл

Мин –Я

М

Барам

Киләм

йоклыйм

Сөйлим

кайтмыйм

әйтмим

Син- Ты

Сың-сең

Барасың

Киләсең

Йоклыйсың

Сөйлисең

Кайтмыйсың

әйтмисең

Ул-Он, она

-

Бара

Килә

йоклый

Сөйли

кайтмый

әйтми

Без-Мы

Быз-без

Барабыз

Киләбез

йоклыйбыз

Сөйлибез

кайтмыйбыз

әйтмибез

Сез-Вы

Сыз-сез

Барасыз

Киләсез

йоклыйсыз

Сөйлисез

кайтмыйсыз

әйтмисез

Алар- они

Лар-ләр

Баралар

Киләләр

йоклыйлар

Сөйлиләр

кайтмыйлар

әйтмиләр