31. De fabulis

Saepe fabulas poëtarum antiquorum legimus. In fabulis poëtae antiqui de natura narrant. Fabulae antiquae scientias veras de natura et personis etsi non dant, tamen bene vitam et studia populorum antiquorum monstrant. Libenter legimus fabulas et liberis nostris narramus.

32. Sententiae

1. Verba movent, exempla trahunt. 2. Tres faciunt colle­gium. 3. Non magister ad discipulum, sed discipulus ad magistrum venire debet. 4. Qui quaerit, reperit. 5. Divitiae pariunt curas. 6. Vivere est militare. 7. Lupus non mordet lupum. 8. De lingua stulta veniunt incommoda multa. 9. Barba crescit, caput nescit. 10. Mala gallina malum ovum. 11. Divide et impera! 12. Pecuniae imperare oportet, non servire. 13. Sane et tranquille vivit, qui honeste vivit. 14. Non scholae, sed vitae discimus. 15. Mala herba cito crescit.

Imperfectum indicativi activi

33. De agricultura

Italiam olim populus Romanus incolebat. Natura terrae agriculturae secunda erat. Italia enim fecunda est. Romani agriculturae studebant. Industria agricolarum patriam firmabat. Apud Romanos antiquos agricultura in gloria magna erat.

34. De Neptuno, Mercurio, Aesculapio

Populi antiqui multos deos colebant. Neptunus, dominus Oceani et fluviorum, in Oceano habitabat. Nautae Neptuno equos et tauros immolabant. Mercurius, deus mercaturae, erat nuntius deorum. Praeterea animos mortuorum ad inferos deducebat. Aesculapium medici colebant. Graeci Aesculapio gallos immolabant. Neptuni arae plerumque in ripis fluviorum erant, Mercurii in viis, Aesculapii in lucis.

35. De Sparta

Sparta erat oppidum Graeciae. Lacedaemonii sive Sparta­ni erant incolae Spartae. Sparta muros et portas non nabebat, nam in viris erat praesidium. Arma Lacedaemoniorum scuta, hastae et gladii erant. In gymnasiis Spartae pueri ludebant et discebant; gymnasium erat schola disciplinae et patientiae. Corona lauri erat praemium victoriae puerorum. Simulacra Mercurii dei gymnasia ornabant, nam in tutela Mercurii erant.

36. De Minerva

Minerva sapientiae dea erat. Minervae opera litterae et artificia vigebant. Noctua et olea Minervae sacrae erant. Minerva imprimis magistris et discipulis favebat. Item magistri et discipuli Minervae gloriae maxime serviebant. Minerva impigris discipulis subveniebat, pigros puniebat.

Praeterea Minerva iustum bellum curabat. Populus Romanus, cum bella gerebat, saepe Minervae sacra parabat. Si bellum iustum erat, Minerva populo Romano victoriam praebebat.

In foro Minervae statua erat. Minerva tunica et palla amicta erat, praeterea loricam et galeam gerebat. Laevo umero hastam sustinebat. Dextra Minerva stilum, sinistra ceram tenebat. Dea aliquid animo reperiebat atque in cera scribebat.

37. De servis

Romani magnum numerum servorum habebant. Familia Romana ex dominis, liberis et servis constabat. Servos Romani bellis sibi parabant. Servi liberi non erant; etiam filii servorum servi esse debebant. Servus, nisi domino suo parebat, dominum timere debebat; nam dominus servum suum verbis malis monebat et flagellis verberabat. Multi Graeci, viri docti, erant servi Romanorum. Itaque in agris non laborabant. Alii servi Graeci morbos curabant et sanabant, alii liberos Romanorum educabant et pueros docebant. Liberi libros poëtarum Graecorum amabant et saepe tragoedias et comoedias clarorum poëtarum legebant.