Амитад тухай

Үбэлэй сагта

Эшээндээ хэбтэдэг,

Унданай орондо

Улаяа долёодог. (Баабгай).

Жороо хараяа уяаб,

Зургаан һарада

Уялааень абажа ядааб. (Баабгай).

Шугы соо

Шуумар хулгайшан. (Шоно).

Ћүн далай соо һүлд гэбэ,

Ћүрхэй баатар даб гэбэ. (Шонын малда орохо).

Бээлэй бэлшэбэ,

Бэгсэргэ сомсорбо,

Заадай зангаба,

Забхуул хорибо. (Хонин, хирээ, шоно, нохой).

Тамшын сагаан талые

Таһа харайха хүлтэйб.

Табан алтан хайлааһые

Таһа мүргэхэ эбэртэйб. (Гүрөөһэн).

Сагтаа сагаан,

Угтаа улаан,

Богтоо боро. (Гүрөөһэн).

Сагаан хушуун дээрэ

Хоёр нарһан.

Үбэлдөө намаалдаг,

Зундаа хуурайлдаг. (Гүрөөһэнэй эбэрнүүд).

Шугы соо шог-шог гээ,

Шуһан бэень баг-баг гээ. (Шандаган).

Тээг дээгүүр гүйдэлтэй,

Тэбхэр эрмэг гуталтай. (Хэрмэн).

Монголһоо ерэһэн моолёорхон

Модон дээгүүр гүйдэлтэй. (Хэрмэн).

Дундытан дүрбүүлээрээ,

Дүеэ хүбүүн гансаараа,

Аша абга хоёр хоюулаа.(Тэмээн).

Хайша үгы аад,

Халааһа табяа. (Алаг морин).

Хойноһоо дүрбэн галуун ерээ,

Хара хуур хуурдаһаар ерээ,

Хатуу минаа минаадаһаар ерээ. (Үнеэнэй

дүрбэн хүлынь, мөөрэхэнь, һүүлээ шарбахань).

Сохихо үгы аад,

Ћухай улаан ташууртай,

Ууха үгы аад,

Найман улаан аягатай. (Үхэр).

Үбһэн һаглай,

Үүхэн бүмбэй,

Ябаган Ярлай,

Ягшуур Дүүдэй. (Хонин).

Унтаагүй аад, хурхирдаг,

Үбдөөгүй аад, ёолодог,

Гээгээгүй аад, бэдэрдэг. (Гахай).

Хойноһоо ерэһэн хонишон баатар,

Хоёр шэхэ дэльбүү баатар,

Тугал һүүлтэй шодон баатар. (Гахай).

Эб эреэхэн, элжэгэн жороохон,

Таб таляахан, ташаа сагаахан. (Шаазгай).

Шабараар бариһан гэртэй,

Шарабтар улаан үбсүүтэй,

Хонгор зулгы аашатай,

Хорхой, аляаһан эдеэтэй. (Хараасгай).

Хар-хар дуутай,

Хара торгон дэтэлтэй.(Турлааг).

Жэр-жэр дуутай,

Жэгдэ гоё абяатай. (Жэргэмэл).

Хайшагүйгөөр бүтээһэн

Хара торгон дэгэлтэйб.

Хатаалгангүй бүтээһэн

Хара булад һүхэтэйб.(Тоншуул)

Тоншоноб, тоншоноб,

Толгоймни үбдэнэ.

Тоншоогүйдэм

Гэдэһэмни үлдэнэ. (Тоншуул).

Баруун хойноһоо ерэһэн,

Балшар шалшар малгайтай,

Баар-баар дуутай. (Бүбөөлжэн).

Хада дээрэ хаахиргаан,

Хашхы-бушхы наяргаан,

Хажуудаа хүргэхэгүй хатуу,

Ойроо хүргэхэгүй огсом. (Таршаа).

Хада дээгүүр гүйһэн дааган,

Хударгаяа элээһэн дааган,

Худын голдо ороһон дааган,

Хударгаяа гээһэн дааган. (Таршаа).

Эреэн соохор далитайб,

Элеэ нашан бэшэлби.

Элиб халиб ниидэлтэйб,

Энхэ шубуун бэшэлби.(Эрбээхэй).

Хагдан соо

Хара хурьга барижа шадахагүйш.

(Шоргоолжон).

Хара болобошье,

Хара гүрөөһэн бэшэ,

Эбэртэй болобошье,

Сар бэшэ,

Зургаан хүлтэй болобошье,

Туруугүй. (Шоргоолжон).

Хүлэг һааралые

Ћургажа болохогүй.

Хүлэр мүнгэн ташуурые

Барижа болохогүй. (Эреэн гүрөөһэн, могой).

Аргамжагүйгөөр орёодог,

Амагүйгөөр хазадаг. (Могой).

Тэнэг хүбүүн

Нэбтэ хараба. (Загаһан).

Гүйгөө, гүйгөө. гүйгөөшэн

Гүйжэ ябатараа тороошон,

Тороо тороо тороошон,

Торгон утаһа зангилаашан. (Загаһанай

гүльмэдэ орохо)

Ургамалнууд тухай

Үндэртэ буга дуудаба,

Набтарта һогоон һуняаба. (Ногооной ургаха).

Хундагатын тосхоной

Хун сагаан хүбүүд

Хүйтэндэ дулаа үгэдэг,

Халуунда һэрюу үгэдэг. (Хуһан).

Дайдын нргоон морин

Далан сагаан: тохомтой. (Хућан).

Аржагар буржагар шэнэһэн

Арбан хоёр үргөөгтэй.

Үргөөг бүреэ үндэгэтэй,

Үндэгэн бүреэ зулзагатай. (Хуша, һамар).

Үндэр Борлой нютагтай,

Үбгэн сэгсы эсэгэтэй,

Яһан хабшаг эхэтэй,

Ябуу сагаан хүбүүхэй. (Һамар).

Үбэл зунгүй һаглагар,

Үе соогоо ногоон. (Хуша, жодоо).

Хониной толгой булаатай,

Хуһан модон ургаатай,

Буруугай толгой булаатай,

Буржагар модон ургаатай. (Тибһэн).

— Сагаагша үнеэн хаанаһаа ерээбши?

— Шабартын голһоо ерээб.

— Яажа шабардаагүйбши?

— Манай зон иимэл юм. (Тибһэн).

Хээрэ һэнжэлдээ,

Хэрмэн шэхэн һэнжэлдээ,

Татажа абаад,

Таарта хээд ябашоо. (Мойһон).

Хара буруу яһан гүзээтэй. (Мойһон).

Улаан буруу уһан гүзээтэй. (Улаагана).

Улаахан домбо

Үбһэн бүглөөтэй. (Нохойн хоншоор).

Тобшо шэнги монсогор,

Тоһон шэнги шарабтар. (Яблоко).

Шамһаа бага аад,

Шамайе уйлуулхаб. (Ћонгино).

Шабар дээрэ

Шабганса һуудаг.

Уулзаһан хүн

Уйлажа ошодог. (Һонгино).

Ћахаадай шабар соо,

Ћахалынь газар дээрэ. (Ћонгино).

Хүхэхэн эшэгэн

Сагаан тархитай. (Мангир).

Гунжан үнеэ

Гурбан һара соо шахааб.

Гушан тугал гаргаад, үхэшэбэ. (Хартаабха

тарижа ургуулха).

Үхэр шэнги һүүлтэй,

Үндэгэн шэнги бэетэй. (Хартаабха).

Бортогодо дүүрэн борбоосгойнууд.

(Хартаабха).

Далан дабхар хубсаһатай,

Дундаа нэгэ шагтатай. (Капуста).

Дардайн һамган

Далан дабхар хубсаһатай. (Капуста).

Далаад дэгэл

Нэгэшье тобшогүй. (Капуста).

Гэр соо далан хүбүүн һууна,

Гэрынь үүдэшьегүй, сонхошьегүй. (Үгэрсэ).

Надхама нарһан,

Наян найман гэшүүһэн,

Гэшїүһэн бүреэ үргөөг,

Үргөөг бүреэ үндэгэн. (Таряан).

Баабайһаан ерэхэдээ,

Дэгэлтэй байгааб.

Эндэ ерээд,

Дэгэлгүй байнаб. (Таряан).

Бооридо

Бугын шагай булааб.

Үһэеэ үрзылгэжэ,

Нюдөө һэрмылгэжэ байна аа гү? (Таряан).

Хадада табиһан хонимни

Хойто жэлдэ хэды болоод ерэхэб? (Таряа тариха).

Нэлеэнэй үбһэн нэл хүхэ,

Нэртэ жалгын үбһэн сэл хүхэ. (Намарай таряан).

Хадын саана обхон-собхон гээ,

Хадааһанай малгай обог-тобог гээ. (Үбһэ сабшаха).

Олодой ологод гээ,

Улад зониинь намхагад гээ. (Үбһэ сабшаха).

Модоншье бэшэ, ногооншье бэшэ,

Могойшье бэшэ аад, хадхууртай.

Хүүхэншье бэшэ аад, зүүдхэлтэй,

Хүрэхөөр бэшэ хүрхэлдэй. (Үүргэнэ).