«Фармация» мамандығы бойынша тәжірибелік ОҚПЕ КЕЗЕҢДЕРІНІҢ РЕТТІЛІК СЫЗБАСЫ

(Дәрілер технологиясы)

КІРУ

ШЫҒУ

МКК төрағасы

1-кезең

Рецепттің фармацевтикалық сараптамасы; нормативтік құжаттарды, анықтамалық әдебиеттермен жұмыс істеу, жазбаны бағалау, дәрілік заттар мен көмекші заттардың мөлшерін есептеу. Дәрілік қалыпты дайындауға арналған дайындық жұмыстары

5-кезең

Дәрілік қалыптың сапа параметрлерін құрастыру (сапалық спецификациясы)

4-кезең

Дәрілік препараттың құрамы, Активті субстанциялардың және эксцепиенттердің сипаттамасы, материалдық баланс. Өндірістік формула

2-кезең

Дәрілік қалыпты дайындау,жазбаша бақылау паспортын толтыру, сапа бағасы

3-кезең

Дайын өнім сипаттамасы Өндірістің технологиялық, аппаратуралық сызбалары. Өндірістік процестің бақылау нүктелері.

«Дәрілер технологиясы» пәні бойынша оқпе-ге арналған кіріспе

Дәрілік қалыптарды дәріхана және өнеркәсіптік өндіріс жағдайында өндіруді қамтитын фармацевтикалық технология пәні фармацевтерді даярлау жүйесінде мамандандырылған пәндер арасында зор мәнге ие.

Фармацевтикалық технология дәрілік құралдар мен препараттарды құрастыруда, қасиеттерін зерттеуде, өндіруде және талдауда, соынмен қатар фармацевтикалық мен маркетингтік қызметті ұйымдастыруда фармацевтика ғылымдарының негізін құраушы бөлігі.

Фармацевтикалық технологияның міндеттеріпрактикада эффективтіліг жоғар және экономикалық тиімді үрдісті анқытау және қолдану үшін дәрілік заттардың физикалық, химиялық және механикалық қасиеттерін ашу.

Фармацевтика ғылымы мен практиксы дамыған кезеңде фармацевтикалық технология келесі маңызды міндеттерді шешеді:

- дәрілік қалыптарды өндіруде қолданылып жүрген (дәстүрлі) әдістерді жетілдіру

- дамыған теория және аралас ғылымдардың жетістіктері негізінде дәрілік қалыптарды алудың жаңа әдістерін құрастыру

- оптимальды фармакологиялық әсерді қалыптастыратын, бағыттап тасымалдайтын, дәрілік заттың босап шығуын ретттейтін, минимальды жанама әсері мен қолдануға ыңғайлы органдар мен тканьдерге дәрілік құралдарды жеткізетін дәрілік қалыптар мен жүйелерді жасау

- дәрілік заттар, дәрілік препараттар, жартылай фабрикаттар және басқа да өнімдердің тұрақтылығы мен сақтау мерзімдерін анықтау.

Осы міндеттерді жүзеге асыру дәрілік құралдадың сапасын арттыруға, осының нәтижесінде ауру профилактикасының, диагностикасының және науқастарды емдеу деңгеін арттырады. Осыған орай білім алушылар дәрілер технологиясын пән ретінде оқығанда:

- дәрілік препараттарға жиі қолданылатын жабаларды анықтап, олардың дәріхана ішілік дайындамасының жасалуын білуі;

- әртүрлі дәрілік қалыптарға арналған жеке (стандартты және мануальды) жазбалар бойынша дәрілерді дайындау дағылыарын қалыптасыруы

- дәрілік препаратты дайындағанда дәрілік және көмекші заттардың физика-химиялық, фармакологиялық қасиеттерін ескеруі;

- науқастың жас ерекшеліктерін ескеру;

- дәрілік препараттарды дайындағанда нормативтік құжаттарды қолданауды

- жаңа дәрілік құралдарды алуға және қолданыстағы дәрілік құралдарды жетілдіруге байланысты зерттеулерді жүргізуге мүмкіндік беретін шығармашылық ойлау қабілетін арттыруы;

- препараттар өндірісінің технологиялық және аппаратуралық сызбаларын негіздей отырып таңдауы;

- өндірістің материалдық балансын құрастыруды, техника-экономикалық көрсеткіштерін есептеуді;

- әртүрлі фармацевтикалық факторлардың, сақтау шарттарының, орам түрлерінің препарат активтілігіне және тұрақтылығына әсерін;

- дәрілік құралдардың құрастыру,өндіру, сақтау және қолдану кезеңдеріндегі сапасын бақылауды нормативтік құжаттар талабына сәйкес ұйымдастыру және жүргізуді білуі қажет.

ОҚПЕ жүргізу үшін осы көрсететін кезеңдердің реттілігінің сызбасы құрылды. Тәжірибелік дағдылар тізімі фармацевт-технологтың дәріханалық және өнеркісіптік өндірістегі дәрілердің технологиясындағы тәжірибелік дағдылар негізінде жасалды.

Барлығы 5 кезең, оның ішінде 2 кезең дәріханалық дәрілер технологиясында, 3 кезең өнеркәсіптік дәрілер технологиясында қолданылатын тәжірибелік дағдылардан тұрады.

1-кезеңде студенттің нормативтік құжаттармен жұмыс істей алу қабілетін бағалауға арналған рецепт жазбасының фармацевтикалық сараптмасын жүргізеді, студент дайындық жұмыстарын жүргізеді: қажет дәрілік заттар мен көмекші заттар салынған штангластарды, кіші механизацияланған құралдарды, орау және тығындау материалдарын, этикеткаларды дайындайды. 2-кезең жауапты кезең болып саналады, студент дәрілік қалыпты ережеге сай дайындайды, оны босатуға безендіреді және жазбаша бақылау паспортын толтырады, дайындалған дәрілік қалыптың нормативтік құжаттар талаптарына сәйкес сапасы тексеріледі: жазбаша, органолептикалық бақылаулар, салмағы немесе көлемі бойынша ауытқу %, орамдау және безендіру сапасы, арнайы көрсеткіштері.

3-кезеңде дайын өнімге сипаттама берумен өнеркәсіптік технология басталады. Өнім сипаттамасында сәйкес нормативтік құжатта көрсетілген дәрілік қалыптың түрі, сыртқы түрі, негізгі қолданылуы, сақтау жағдайлары және жарамдылық мерзімі көрсетіледі, өндірістің негізделген технологиялық және аппаратуралық сызбаларын көрсетеді, қолданылатын қондырғыларды атап шығады және аралық бақылаулардың түрлерін көрсетеді. 4-кезеңде дәрілік препараттың құрамын көрсетеді, препараттың өндірісіне қажет активті субстанциялардың және эксцепиенттердің сипаттамасын береді, материалдық баланс, өндірістік формула құрастырады. Қорытындылаушы 5-кезеңде дайын өнімнің сапасын бақылау жүргізіледі. Барлық кезеңде студенттің тәжірибелік дағдыларын көрсетуге мүмкіндік жасалған және ол студенттің білімін обьективті бағалауға мүмкіндік береді.

Студенттің білімін және дағдыларын бақылаудың жетілдірілген жаңа әдісін енгізу оқу үрдісін жетілдірудегі басты бағыттардың бірі.

ОҚПЕ-ні жүргізу білім беру саласындағы басты міндеттердің бірі- қазіргі өмір талабына сай жетілдірілген маман дайындауды шешуге көмектеседі.