Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
тарих.гос.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
215.7 Кб
Скачать

2Сұрақ Қазақ халқының жоңғар басқыншыларына қарсы күресі. Қазақ батырлары.18ғ.

Қазақ хандығында жүздер арасындағы тұрақты саяси және экономикалық байл.болмауы,қазақ феодалждарының өзара тартысы көрші мемл\ң шабуылдауына жол ашты.әсірісе қауіп төндіргені Жоңғар мемл. 17 ғ соңы 18 ғ басы жоңғар әскері Жетісудың бір бөлігін жаулап,Сарысу өзеніне дейін жетті. 1718 жыл Аягөз шайқасы.

Қаракерей Қабанбай мен Жауқашар батырлардың басшылығымен алғашқы екі күнде жау талқандалды. шайқастың үшінші күні Әбілқайыр мен Қайып соғыс қимылдарын келісіп жүргізбеді, осыны пайдаланған жоңғарлар жеңіске жетті. 1722 жылы Цин императоры Канси өлген соң Жоңғария барлық әскерін қазақ еліне жіберді.1723 жылы Цеван Рабдан бастаған 70мың жоңғар әскері 7 шепке бөлініп,қазақ өлкесін ойрандады. бұл " Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама" қайғысының бастамасы еді. жоңғар қысымымен қазақ ауылдары туған жерлерін тастап үдере көшті. 1725 жылы жоңғарлар Түркістан мен Ташкентті жаулады. үш жүз жасақтарының біріккен қимылдары1726ж басталды. 1726ж Қалмаққырылған шайқасы Сарысудың орта ағысы Бұланты өзенінің жағасындағы Қарасиыр деген жерде алпыс мың қазақ әскері күшімен қалмақтар талқандалды.1729 ж көктем Аңырақай шайқасы Балқаш көлінің оңт. Әбілқайыр басшылығымен үш жүздің әскері қалмақтарға күйрете соққы берді. бұл ұрысқа Әбілмәмбет пен Барақ сұлтандар да жеке жасақтарды басқарып қатысты.

Қазақ батырлары. Қанжығалы Бөгенбай (1678- 1775 ж) бүкіл қазақ жасақтарының қолбасы,батыр.дипломат. орта жүздің арғын тайпасының Қанжығалы руынан. оның жасақтары Жайық қазақтарымен, жоңғарлармен, Цин империясымен шайқасқан.

Қаракерей Қабанбай ( 1703- 1781) ж қолбасшы, халық батыры, Түркістанды қорғауда Алакөл, Бұланты, Аңырақай, Шығанақ шайқастарына найман жас ағын басқарған.

Шақшақұлы Жәнібек қолбасшы, мемлекет қайраткері,дипломат. қазақ орыс қатынастарын нығайтуды белсене жақтады.

Көкіұлы Есет ( 1667-1749) қолбасшы, дипломат. шайқастарды жасақтардың ірі бөлімшесін басқарып, найзагерлігімен көзге түскен.

Хангелдіұлы Райымбек Ұлы жүздің албан тайпасы, Әлжан руынан тарап, он бес жасында ат құлағында ойнап, он алты жасында орда бұзар атанған батыр.

Наурызбай 1706- 1781 ж Ұлы жүздегі шапырашты тайпасының асыл руынан тараған батыр. 1729 ж қалмақ батырлары Шамалған мен Қаскелеңді жекпе жекте өлтірген батыр.

3 Сұрақ Қазақ акср нің құрылуы. Қазақ жерлерін біріктіруді аяқтау.

1919 ж 10шілде Қырғыз ( қазақ) өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитет құрылды. ол өлкедегі ең жоғарғы әскери азаматтық басқарма болып саналды. Казревкрм басшысы С. Пестковский. мүшелері В. Мукашев, Жангелдин, А. Байтұрсынов, М. Тұнғаншин, С. Меңдешев, М. Сералин , С. Сейфуллин, В. А. Радус Зенькович, А. Авдеев. Қазревком міндеттері: Контрреволюция мен интервенцияға қарсы күресу. Өлке Кеңестерінің құрылтай сьезін әзірлеу.

1920ж. 9 наурыз Алашорданы тарату туралы Казревком шешімі қабылданды.

1921 жылы Ақмола және Семей облыстары Сібір ревкомы қармағынан ҚАКСР не берілді.

1921 жылы Жайық, Ертіс өзендері бойындағы бұрын қазақтар иеленіп келген 10шақырымдық өңір қазақ халқына қайтарылды

1921 жылғы маусым Орал губерниялық партия комитеті Жайықтың сол жағалауындағы он шақырымдық өңірді қайтару туралы декретке наразылық білдіріп, Орал облысын ҚАКСР нен бөлу туралы өтініш берді.Алайда партияның орталық комитеті өтінішті қабылдамады.