Marek Sokołowski

(R)ewolucja w komunikacji. Wprowadzenie do medioznawstwa.

Wstęp – Sylwia Bałdyga

Rozdział I - PODEJŚCIA BADAWCZE W MEDIOZNAWSTWIE

1. Komunikacja społeczna w komunikacja medialna. Zagadnienia terminologiczne. s.23 – Jessika Bąk

2. Komunikacja polityczna. s. 33 – Sylwia Bałdyga

3. Filozofia mediów. s.35 – Agata Grzegrzółka

4. Nauka o komunikowaniu. Przedmiot, cel i zakres. s.36 – Agata Grzegrzółka

5. Prasoznawstwo. s.45 – Kasia Matuga

6. Polskie wkład w badania nad mediami. s. 49 – Kasia Matuga

7. Przekaz w mediach. s.51 – Ala Stachurka

8. Komunikacja masowa. s.53 – Ala Stachurka

9. Analiza tekstów medialnych. s.54 – Alicja Stachurka

10. Podejścia psychoanalityczne. s.55 – Alicja Stachurka

11. Filmoznawstwo. s. 56 – Emilia Borycka

12. Teoria literatury. s. 70 – Mariusz Chromik

Rozdział II - DYSCYPLINY NAUKOWE BADAJĄCE MEDIA

1. Socjologia prasy. s.77 – Madzia Brydy

2. Studia nad propagandą. s.85 – Alina Pudełko

3. Radioznawstwo. s.94 – Aneta Cybulska

4. Socjologia filmu. s.99 – Iga Bajuk

5. Socjologia telewizji. s.103 - Iga Bajuk

6. Studia feministyczne a media. s. 109 – Patrycja Bieniek

7. Socjologia wizualna. s.115 – Daria Czajka

8. Pedagogika medialna. s.116 – Daria Czajka

9. Brytyjskie studia kulturowe na mediami. s.118 – Paulina Klimera

10. Psychologia mediów. s.125 – Kasia Mazur

Rozdział III - TEORETYCY I BADACZE KOMUNIKOWANIA

1. Harold Lasswell i amerykańska szkoła badań nad mediami. s.131- Michał Ryszka

2. Robert Merton i rozwój mass media resarch. s.136 – Paulina Szczur

3. Teoria mediów Dennisa McQuaila. s. 143 – Olga Stasiak

4. Rola mediów w rozwoju cywilizacji. Koncepcja Harolda Innisa. s.151- Dominika Ormińska

5. Medialne utopie Marshalla McLuhana. s. 155 – Kasia Katarzyna

6. Filozofia mediów Derricka de Kerkhove’a. s.167 – Joanna Miklusiak

7. Interakcjonizm Ervinga Goffmana a badania mediów. s.173 – Aleksandra Kazimierska

8. Semiotyczny model komunikowania Umbero Eco. s.182 – Szmajduch Anna

9. Krytyka telewizji Neila Postmana. s.187 – Paulina Klimera

10. Jean Baudrillarda koncepcja rozumienia mediów. s.194 – Monika Hankus

11. Talcott Parson i amerykański funkcjonalizm w nauce o komunikowaniu. s.204 – Kasia Kowalczyk

12. Teoria działania komunikacyjnego Jurgena Habermasa. s.212 – Natalia Nowak

13. Socjologia Internetu. Badania Manuela Castellsa. s.221 – Karolina Górajczyk

Zakończenie s.231 – Sylwia Bałdyga

Wstęp

Autor używa określenie medioznawstwo, a nie komunikologia. Chodzi o naukę o komunikowaniu. Różni badacze używają różnych określeń na ten obszar badań i ustalają różne granice badań.

Rozdział I: Przedstawia podejścia badawcze stosowane w badaniach na mediami. Wychodząc od wyjaśnienia, czym jest istota komunikowania, sformułowana na gruncie językoznawstwa, poprzez kody komunikacyjne Jakobsona, przechodzi do opisu poszczególnych form przekazów medialnych oraz podejść badawczych, stosowanych w medioznawstwie.

Rozdział II: Opisuje dyscypliny naukowe, zajmujące się badaniami mediów, począwszy od radioznawstwa poprzez socjologię filmu, prasy i telewizji, aż do socjologicznych ujęć Internetu.

Rozdział III: Poświęcony jest teoretykom i badaczom mediów, którzy korzystając z różnych podejść metodologicznych, warsztatów naukowych ukształtowanych przez dyscypliny, z których wyrośli i z którymi się identyfikowali, analizowali kwestie komunikowania społecznego oraz środowiska mediów.

Rozdział I - PODEJŚCIA BADAWCZE W MEDIOZNAWSTWIE

1. Komunikacja społeczna w komunikacja medialna. Zagadnienia terminologiczne.

2. Komunikacja polityczna

Wyjaśnienie relacji między polityką a mediami (polityczna analiza mediów).

2.1. Media a polityka

Winfierd Schulz - relacja miedzy mediami i polityką opierają się na hierarchicznej zależności zwierzchnictwa bądź podległości;

• koncepcja zależności; polityka popadła w uzależnienie od mediów; media masowe będą pełniły służebną rolę wobec parlamentu, rządu i administracji państwowej; media to nośniki informacji, forum aktorów politycznych, zwierciadło opinii publicznej

• koncepcja instrumentalizacji; zakłada zależność mediów od polityki; media są autonomiczne; zwolennicy oczekują od nich , że będą aktywnie wyrażały interesy społeczeństwa, krytykowały i kontrolowały władzę, wyczerpująco informowały obywateli i w ten sposób stwarzały przesłanki racjonalnego kształtowania opinii i roli politycznej społeczeństwa.

Środki masowego przekazu mediatyzują politykę, są instancją pośredniczącą w procesach politycznych.

Czy powszechnie się przyjmuje, że media mają władzę polityczną? Czy wszyscy zachowują się tak jak by ją miały? Jeżeli tak to jest to jednoznaczne z faktyczną władzą mediów masowych.

2.2. Agenda-setting

Selekcja informacji w mediach (powoduje, że niektóre tematy są bardziej popularne w społeczeństwie). Inna nazwa to model karier tematów lub agenda bulding.

Ma cztery etapy:

1. uśpienia

2. przełomu

3. popularności

4. wyczerpania

Założenia tej hipotezy: media określają, które tematy stają się przedmiotem publicznego zainteresowania (awareness model) oraz jakie znaczenie politycznie zostanie przypisane każdemu z nich (priorities model).

Media, szczególnie telewizja są często jedynem źródłem percepcji wydarzeń, też politycznych, o ile nie są to wydarzenie dziejące się w bezpośrednim otoczeniu, których można doświadczyć osobiście.

W taki sposób powstaje agenda, hierarchia tematów, o które odbiorcy sądzą, że odzwierciedla hierarchię systemu politycznego uporządkowaną wg kryterium ważności.

Dwa ważne nazwiska dotyczące agedna-setting McCombs i Shaw.

3.

4.

5. Prasoznawstwo

Zdefiniowanie jednym terminem dyscypliny naukowej, zajmującej się działalnością mediów jest problematyczne. Zwolennicy tradycyjnej nazwy opowiadają się za terminem „prasoznawstwo”, jednak kojarzy się ono jednoznacznie wyłącznie z prasą drukowaną (czasopismami, dziennikami). Zwolennicy nowoczesnej nazwy proponują „komunikowanie masowe”, bo nazwa ta lepiej określa charakter i sens komunikowania, jednak może mylnie naprowadzać na odmiany procesu komunikowania masowego – czyli książki, filmy, płyty czy plakaty wysokonakładowe.

Proponowano również określać dyscyplinę naukową zajmującą się badaniem środków masowego przekazu jako: nauka o komunikowaniu, komunikologia, komunityka, wiedza o prasie. Żadna z tych propozycji się nie przyjęła. Przyjął się za to termin „prasoznawstwo” oznaczający naukę o szeroko pojętej prasie, środkach masowego przekazu, tworzeniu, zawartości, przekazywaniu i odbiorze prasy (drukowanej, radia i telewizji). W szerszym znaczeniu jest to wiedza o periodycznym komunikowaniu masowym.

Za twórcę tego terminu uznaje się Stanisława Jarkowskiego (dziennikarza). Prasoznawcy dokumentują zmiany an rynku mediów, analizują zawartość gazet, czasopism, radia i telewizji oraz organizują reprezentatywne ogólnokrajowe badania nad odbiorem mediów i aktywnością kulturalną polskiego społeczeństwa.

Badacze nie traktują prasoznawstwa jako oddzielnej dyscypliny, ale łączą ją m.in. z filologią, socjologią, filozofią, psychologią, ekonomią, prawem czy historią. „Wiedza o komunikowaniu społecznym” określana jest różnie, w zależności od problematyki i przedmiotu badań, a także charakteru placówki, która przeprowadza te badania.

W Polsce, mimo że wcześniej analizowano zawartość gazet, za pionierki tej dziedziny uważa się Antoninę Kłoskowską o Irenę Tetelowską. Kłoskowska pisała „analiza treści stanowi niewątpliwie konieczny wstęp do analizy procesu oddziaływania treści komunikacji na odbiorców”. Podczas badania przekazów prasowych ujawnia się obraz ukształtowany świadomie lub podświadomie przez kolektywnego nadawcę, a rekonstruowany faktycznie lub potencjalnie przez odbiorców, zgodnie lub niezgodnie z intencją nadawców.