ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

МАГИСТРАТУРА ЖӘНЕ PhD ДОКТОРАНТУРА ИНСТИТУТЫ

Психологиялық – педагогикалық мамандықтар кафедрасы

КЕЛІСЕМІН Магистратура және PhD докторантура институтының директоры _____________________Нұрлихина Г.Б. «______» ____________________2012ж.

БЕКІТЕМІН Бірінші проректор _____________Ермағанбетов М.Е. «________»______________2012ж.

6М010500-Дефектология

мамандығы бойынша қабылдау емтиханның

БАҒДАРЛАМАСЫ

Алматы, 2012

Қабылдау емтиханының бағдарламасы:

6М010500-Дефектология мамандығы бойынша қабылдау емтиханының бағдарламасы п.ғ.д., доцент З.А.Мовкебаевамен құрастырылып психологиялық-педагогикалық мамандықтар кафедрасының мәжілісінде талқыланған «21» сәуір 2012 ж., № 9 хаттама

Бағдарлама құрастырған Мовкебаева З.А.

Кафедра меңгерушісі Тұрғынбаева Б.А.

Қабылдау емтиханының бағдарламасы Магистратура және PhD докторантура институтының Ғылыми Кеңесімен ұсынылған «25» мамыр 2012 ж., №10 хаттама.

1. Арнайы педагогоика ғылым ретінде. Арнайы педагогиканың нысаны, субъектісі, пәні, мақсаты, міндеттері, қағидалары. Арнайы педагогикалық ғылымдар (пәндік салалар). Арнайы педагогиканың ұғымдары мен түсініктері. Мүмкіншілігі шектеулі балалар. «Қатер тобындағы балалар». Мүгедек балалар. Арнайы білім беру қажеттіліктері. Дене кемістігі. Психикалық кемістік. Түзету. Компенсация. Абилитация. Оңалту. Бейімдеу. Біріктіру. Әлеуметтік жұмыс. Арнайы білім беру жүйесі. Скрининг. Медициналық және психолого-педагогикалық тексеру. Арнайы білім берудің ерекше білім беру қажеттілігі мен мазмұны. Арнайы білім беру бағдарламалары. Спецификалық оқу пәндері.

2. Л.С. Выготскийдің психиканың мәдени-тарихи даму теориясы. Зерттеулерінің өзектілігі. Тұлғаға курделі құрылым ретіндегі көз қарасы. Мәдени даму бұзылған функцияларды компенсациялау тәсілі ретінде. Балаларды дамыту, оқыту, тәрбиелеу барысына әсер ететін және адамзатпен жинақталған мәдени-тарихи тәжірибелердің ролі. Балалардың дамуындағы биологиялық және әлеуметтік бірліктің теориясы. Кемістіктің құрылымы туралы түсінік, негізгі және екіншілік кемістік. Мүмкіндігі шектеулі балалардың өзіндік сапалы дамуында қалыпты және қалыпты емес балалардың даму заңдылықтарының бірлігінің ережелері. Арнайы дайындалған ересектердің мақсатты бағытталған ықпалы арқылы кемістікті компенсациялау мүмкіндігі туралы және екіншілік ауытқуды түзету туралы ілімдер. Кешенді мақсатты бағытталған түзету педагогикалық ықпал туралы түсінік. Сензитивті кезеңдер туралы ілімдер.

3. Зақымдалудың, аурулардың, мүгедектіктің халықаралық топтастырылуы. Зақымдалудың, мүгедектіктің халықаралық топтастырылуы (ЗХТ). Еңбекке қабілеттіліктің бұзылуының және төмендеуінің, әлеуметтік жетіспеушіліктің халықаралық топтастырылуы (БХТ-2). Өмірлік іс-әрекетінің және денсаулығының қызмет етуінің, шектелулерінің халықаралық топтастырылуы (ҚХТ). Аурулардың халықаралық топтастырулары (АХТ-10).

4. ҚР-да «Мүмкіншілігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медико-педагогикалық түзетушілік қолдау туралы» заңының күшке енуіне дейінгі арнайы білім беру жүйесінің күйі. ҚР-да «Мүмкіншілігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медико-педагогикалық түзетушілік қолдау туралы» заңының күшке енуіне дейінгі арнайы білім беру жүйесінің күйі. ҚР ғылым және білім министрлігінің басшылығы. Негізгі мақсат – тузетушілік оқыту. Арнайы білім беру ұйымдарының типтері мен түрлері. Медико-педагогикалық комиссиялар. Арнайы мектепке дейінгі ұйымдар. Арнайы мектептер.

5. Мүмкіншілігі шектеулі балаларды оқыту мен тәрбиелеу мәселесі бойынша жақын және алыстағы шет елдердегі қазіргі психолого-педагогикалық зерттеулер. Жақын шет елдердегі (Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Прибалтика, Белоруссия, Украина) түзету педагогика және психология салаларында қазіргі зерттеулердің күйі. Ресей Федерациясындағы түзету педагогика және психология салаларында қазіргі зерттеулердің күйі. Түзету педагогикалық институты. Ерте көмек көрсету институты (Санкт-Петербург).

6. МШБ арналған көмекші компенсаторлық және техникалық құралдар. Компенсаторлық, техникалық және көмекші құралдардың топтастырылуы. Мүгедектерді протезді-ортопедиялық көмекпен және техникалық көмекші құралдармен қамтамасыз ету ережелері. Тифлотехникалық құралдар. Сурдотехникалық құралдар. Қозғалыс дағдыларын дамытуға арналған құралдар. Қоршаған ортаға бейімделуге арналған құралдар. Міндетті гигиеналық құралдар.

7. Ақыл ойы кем оқушыларға білім беру. Ақыл ойы кем оқушыларға арналған мектептерде ғылыми негіздерге оқыту қағидалары, әдістері және формалары. Ақыл ойы кем оқушыларға арналған мектептерде оқу процесінің ерекшелігі. Ақыл ойы кем оқушыларға арналған мектептердегі оқу жоспарлары, бағдарламалары және оқулықтары. Арнайы түзету сабақтары.

8. Білім берудің түрлі ұймдарында түзету-педагогикалық процесті ұйымдастыру (оңалту орталықтары, психолого-педагогикалық түзету кабинеттері, логопедиялық пунктер, мини орталықтар). Білім берудің түрлі ұймдарында түзету-педагогикалық процесті ұйымдастыру (оңалту орталықтары, психолого-педагогикалық түзету кабинеттері, логопедиялық пунктер, мини орталықтар). МШБ арналған арнайы мекемелердің жаңа типтеріндегі түзету дамытушылық процестің ұйымдастырылуы және мазмұны. МШБ тәрбиелеу және оқыту міндеттері, қағидалары және әдістері. МШБ тәрбиелеу және оқытуды ұйымдастыру формалары. Сабақтар МШБ оқыту және тәрбиелеу негізгі формасы ретінде. МШБ білім беру қызметін көрсететін арнайы мекемелердің әдістемелік жұмыстары.

9. Арнайы білім беру мазмұнын жасаудың ғылыми теоретикалық негізі. Білім беру мазмұнын анықтаудың жалпы қағидаларын жасау тарихынан. Білім беру мазмұнын құру теориясы. Арнайы білім беру мазмұнын таңдау кретиреялары. Білім беру мазмұны мен мақсатының сәйкестігі. Білім беру мазмұнын реттейтін құжаттардың жалпы сипаттамасы. Білім берудің мемлекеттік стандарты. Білім беру стандартының түсіндірушілік аппараты. Оқу жоспары, оқу бағдарламасы, оқулықтар, құру қағидасы. Қазіргі заманда арнайы білім беру мазмұнын модернизациялау жолдары.

10. Мүмкіншілігі шектеулі балаларға ерте коррекциялық дамытушылық көмек. Мүмкіншілігі шектеулі балаларға ерте психолого-педагогикалық көмек көрсету қызметі (Шетелдік және отандық тәжірибелер). Ерте кезден көмек көрсету бағдарламасының жалпы сипаттамасы. ҚР ерте коррекция және дамытушылық көмек көрсетудің ұлттық жүйесі (Р.А.Сүлейменова және т.б.). ҚР ерте жастағы мүмкіншілігі шектеулі балаларға әлеуметтік және медико-педагогикалық қолдау көрсететін ұйымдар. Ерте жастағы балаларға арнайы білім беру ұйымдарында коррекциялық-дамытушылық көмек көрсетуді ұйымдастырудың негізгі бағыттары және оларға қойылатын жалпы талаптар. Арнайы білім беру ұйымдарында жеке коррекция-дамытушылқ бағдарламаны жүзеге асыру алгоритмі. Ерте коррекциялық-дамытушылық көмек көрсетуді ұйымдастыру формалары. Түзете-дамыта оқыту. Ата-аналарға кеңес беру. Үйлеріне барып насихаттау. Ерте көмек көрсету комитетінің оқу жоспары. Түзете-дамыту процесінің спецификалық-дидактикалық қағидалары. Ерте жастаы балаларға арналған жеке түзете-дамыту бағдарламасының мазмұны. Ерте жастағы мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған жеке түзете-дамыту бағдарламасы (ЖДБ). ЖДБ құрылымы. Баламен жанұяның әлеуметтік-психологиялық, медициналық және білім беру сипаттамасы. ЖДБ дайындау кезеңдері. Психофизиологиялық дамудың топтық бағалауы. Психология-педагогикалық тексеру. Жеке түзете-дамыту бағдарламасының тиімділігінің мониторингі.

11. Мүгедектік және еңбекке қабілетсіздік деңгейін бекіту (баланы мүгедек деп танудағы медициналық көрсеткіштер). ҚР мүгедектік сферасындағы әлеуметтік саясаттың нормативті құқықтың базасы. «ҚР мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы» заңы. «ҚР бала құқығы туралы» заңы. «ҚР арнайы қызметтер туралы» заңы. Мүмкіндігі шектеулі балалардың құқығы. Мүмкіндігі шектеулі балалардың ата аналарының құқықтары және міндеттері. Мүгедектік және еңбекке қабілетсіздік деңгейін бекіту. «мүмкіндігі шектеулі баланы жеке оңалту бағдарламасы» түсінігі. Жәрдемақы, көмекақы және зейнетақы. Мүгедек балаларға санаторлы курорттық емделумен қамтамасыз ету. Шет елде емдеу.

12. Псхолого педагогикалық зерттеу әдіснамасы. Ғылыми зерттеу әдіснамасы,оныңмагистрлік диссертацияларда бейнеленуі.Ғылыми зерттеудің концептуалды ұғымдық аппараты.Ғылыми зерттеу тақырыбының өзектілігін жалпылау. Қарама қайшылығын тұжырымдау. Ғылыми зерттеу проблемасын таңдау факторы. Зертттеу проблемасының маңыздылығы. Ғылыми зертттеу обьектілері және пәні, зерттеу мақсатын тұжырымдау. Ғылыми болжамжы жалпылау тәсілдері. Зерттеуге адекватты әдістерді таңғдау. Зерттеу әдіснамалық және теориялық мағңыздылығы.

13. ПДТ балаларды оқыту. ПДТ балаларды оқытатын мектептегі ғылым негіздерін оқыту формалары және әдістері, үрдістері. ПДТ балаларға арналған мектептегі оқу процессінің ерекшеліктері. ПДТ балаларға арналған мектептегі оқу жоспары, бағдарламалар және оқулықтар. Арнайы түзетушілік сабақтар. ПДТ балаларды жалпы білім беру мектебіндегі оқу барысы.

14. Мүмкіншілігі шектеулі балаларды жеке оңалту бағдарламасы. Мүмкіншілігі шектеулі балаларды жеке оңалту бағдарламасының мазмұны. Мүмкіншілігі шектеулі балалардың жеке оңалту бағдарламасының құрылымы. Баланың және отбасының әлеуметтік психологиялық медициналық және білімділік сипаттамасы. ЖОБ құру кезеңдері. Психофизикалық дамуды топтық бағалау. Психологиялық педагогикалық тексеру.

15. Ғылыми зерттеудің кезеңдерінің құрылымы және мазмұны. Ғылыми зерттеудің бағдарламасы, оның элементтері. Зерттеу процесінің кезеңін анықтау. Зерттеу проблемасын таңдау. Оның сыртқы шекарасын анықтау ( кезең). Зерттеу мақсатын тұжырымдау (кезең). Зерттеу болжамын құру (кезең). Зерттеу міндеттерін құру, анықтаушы эксперимент (кезең). Қалыптастырушы эксперимент мазмұнын анықтау (кезең). Эксперимент мәліметтерін жалпылау және талдау.

16. Мүмкіншілігі шектеулі балаларды білім беру процесіне қосу. Шетелдегі инклюзивті білім беру жүйесінің тарихы және даму тенденциясы. Инклюзивті білім беру, интеграция, заманауи түсініктер. Инклюзивті білім беру жобасы. Мүмкіншілігі шектеулі балаларды жалпы білім беретін ұйымдарда көмек көрсетудің психология-педагогикалық концепциясы. Мүмкіншілігі шектеулі балаларға психология-педагогикалық және медико-әлеуметтік көмек көрсету. Көмек көрсетудің негізгі түсініктері және қағидалары. Көмек көрсетудің құрылымы. Көмек көрсету қызметінің шетелдік тәжірибесі. Жалпы білім беретін мектепте жеке көмек көрсетудің негізгі кезеңдері. Жалпы білім беретін мектепте көмек көрсету жүйесінің негізгі кезеңдері. Арнайы мектепте психология-медико-педагогикалық консилиум. ҚР жалпы білім беретін ұйымдарда мүмкіншілігі шектеулі балаларды оқытудың қазіргі жағдайы. Инклюзивті білім беру мәселесі бойынша қазақстандық ғалымдардың зерттеулері. ҚР мүмкіндігі шектеулі балаларды білім беру процесіне қосу тәжірибесі. Жалпы білім беру процесіне мүмкіндігі шектеулі балаларды қосуға қоғамдық топтардың көзқарасы.

17. Мүмкіншілігі шектеулі балаларға арналған арнайы мектепке дейінгі мекемелерде түзетушілік дамытушылық үрдісті ұйымдастыру және мазмұны.

Мектепке дейінгі МШБ оқыту және тәрбиелеудің қазіргі тенденциялары. ҚРда Мектепке дейінгі МШБ арнайы оқытуу жүйесі. Мектепке дейінгі арнайы білім беру ұйымдарының түрлері мен типтері. Білім берудің түрлі ұйымдарында түзету педагогикалық процесті ұйымдастыру(арнайы балабақша, оңалту орталықтары, психолого педагогикалық түзету кабинеттері, мини орталықтар.). МШБ арналған мектепке дейінгі білім беру ұйымдарында түзету дамытушы процесті ұйыымдастыру және мазмұны. Мектепке дейінгі МШБ оқыту және тәрбиелеу міндеттері, қағидалары, әдістері. Мектепке дейінгі МШБ оқыту және тәрбиелеуді ұйымдастыру формалары. Сабақ. Түзету дамытушы орта. МШБға білім беру қызмтеін көрсететін білім беру ұйымдарының әдістемелік жұмысы.

18. ҚР жалпыға міндетті мемелекеттік білім беру стандарты.

Мемлекеттік жаңа жалпы білім беру стандартын енгізу. МЖБС балалардың жетістіктерінің деңгейі ретінде. Стандарт талаптардың деңгейң немесе дәрежесі, жетістік деңгейі. Мемлекеттік жаңа жалпы білім беру стандартын ұйымдастырудың сапасын бағалау. Бала компетенттілігі оның дамуының күтілетін нәтижелері ретінде. Баланың компетентті дамуының индикаторлары баланың толық дамуының деңгейін зерттеу құралы ретінде. Диагностика баланың жеке білім алуын құруға арналған даму ретінде.

19. Психолого медико педагогикалық консультацияларда диагностикалау және консультация беру (пмпк).

Психолого педагогикалық диагностика және консультацияның әдіснамалық негізі. Психодиагностикалық тексеру принциптері, міндеттері, және әдістері. ПМПКның әрекетін түрлі деңгейде ұйымдастыру. ПМПК мамандарының қызметтік міндеттері. ПМПК әрекетін реттейтін нормативті құжаттар. ПМПК да тексеру процесі. ПМПК іс қағаздары. ПМПКда клиникалық тексеру. ПМПКда психологиялық тексеру. . ПМПКда педагогикалық тексеру. ПМПКда логопедиялық тексеру. ПМПКда сурдопедагогикалық тексеру. ПМПКда тифлопедагогикалық тексеру. ПМПКда әлеуметтік педагогикалық тексеру.

20. Мүмкіншілігі шектеулі балаларға арналған көмекші компенсаторлық және техникалық құралдары. «Компенсаторлық-техникалық ж»не басқа да көмекші құралдардың классификаторы». Мүгедектерді протезді-ортопедтік көмекпен және көмекші техникалық құралдармен қамтамасыз ету ережесі. Мүмкіншілігі шектеулі балаларға арналған көмекші компенсаторлық және техникалық құралдардың сипаттамасы. Тифлотехикалық құралдар. Сурдотехникалық құралдар. Қимыл-қозғалысын дамытуға арналған техникалық құралдар. Протезді-ортопедтік құралдар. Қоршаған ортаға бейімделуге арналған құралдар. Міндетті гигиеналық құралдар.

21. Білім беру мамұнының құрылу теориясы.

Арнайы білім беру аймағындағы ҚР білім берудің мемлекеттік саясясатының негізгі бағыттарын есепке алу. Білім берудің іргелі және гуманистік негіздер;компетенттілік жолы; білім беру мазмұны мен оқушылардың тұлғалық ерекшеліктерінің өзара байланысыының тұжырымдамасы; педагогикалық үрдіс тұтастығы білім құрылымының негізі ретінде; педагогикалық үрдістің гуманизациясы мен демократизациясы, оқу тәрбие түзету жұмыстары ұйымдастырушылық және мазмұндық аспектілеріне шығармашылық көзқарастар. Компетенттілік жолдар оқушылардың ақыл ой қабілеттіліктерінің даму құралы ретінде. Ол әлеуметтік мінез құлық, ұжымда жұмыс істей алу біліктілігі, икемділік, мазмұн жеңілдігі, толеранттылық, үздіксіздік секілді қасиеттерді дамыту мүмкіндігін береді.

22.Есту қабілеті зақымдалған балаларды оқыту. Есту қабілеті зақымдалған балалардың дамуындағы қоғамның ролі. Есту қабілеті зақымдалған балаларды оқытатын мектептегі ғылым негіздерін оқыту формалары және әдістері, үрдістері. Нашар еститін балаларға арналған мектептегі оқу процесінің ерекшеліктері. Арнайы түзетушілік сабақтар. Есту қабілеті зақымдалған балаларды оқытудағы техникалық құралдар. Есту қабілеті зақымдалған балаларға арналған мектептегі оқу жоспары, бағдарламалар және оқулықтар. Нашар еститін балаларға арналған мектептегі оқу процесінің ерекшеліктері. Арнайы түзету сабақтары.