8.4.Сифонды клизма қою іс-әрекетшщ алгоритмі.

Мақсаты: тоқ ішекті нэжістен, улардан, токсиндерден, шіру жэне ашу өнімдерінен, кілегей мен іріңнен бірнеше рет жуу арқылы тазарту, сондай- ақ ішектің бітеліп қалуын анықтауда қолданады.

Көрсеткіші:

• тазарту клизмасынан, ішті жұмсартатын клизмалардан жэне ішті жүмсартатын дэрілерден көмек болмаған жағдайда;

• ішекке операция жасау апдындағы дайындау;

• ішектің бітеліп қалуын анықтауда;

• ішекті улардан, токсиндерден, ашу жэне шіру өнімдерінен, кілегей мен іріңнен тазарту үшін.

Қарсы көрсеткіші:

• анальды тесік айналасында жэне тоқ ішек аймағыңца жедел қабыну процестері немесе ойық жара болғанда;

• асқазаннан немесе ішектерден қан кету;

• тік ішектің қатерлі ісік ауруы;

• ас қорыту мүшелеріне операциядан соңғы алғашқы күндерде;

• тік ішектің жарықшағы немесе түсіп кетуі;

• іш пердесі тамырларының эмболиясы немесе тромбозында. Жабдықтау:

• халат, алжапқыш, қолғап

• жалғағыш шыны түтік көмегімен ұзындығы 75 см.

89

90

түтікпен жалғанған жуан асқазан зонды салынған, дэкелеры бар залалсыздандырылған бикс

• сыйымдылығы 1 л. залалсыздандырылған шыны воронка

• залалсыздандырылған корнцанг немесе пинцет

• қүмыра

• залалсыздандырылған лоток

• вазелин майы

• шелек немесе тегене (жуынды су үшін)

• бір шелек (10-12л.) су, температурасы 18-20 градус.

• клеенка, жаялық

• зарарсыздандыратын ерітіндісі бар ыдыс

• қолданылған материалдарды салуға арналған ыдыс. Іс әрекет алгоритмі:

1 .Процедураның мақсатын түсіндіріп, келісімін алыңыз. Халатыңызды ауыстырыңыз, алжапқышты киіп, қолыңызды гигиеналық деңгейде астисептик қолдана отырып жуып, қолыңызға қолғапты киіңіз.

2.Барлық ережелерді сақтай отырып залалсыздандырылған биксті ашыңыз, залалсыздандырылған корнцанг көмегімен залалсыздандырылған лотокқа резеңке түтікпен жалғанған жуан асқазан зондын салыңыз.

З.Биксті жауып, столдың шетіне қарай жылжытып қойыңыз.

4.3алалсыздандырылған шыны воронканы резеңке түтікке жалғаңыз.

5.Кушеткаға клеенка мен жаялықты жайыңыз.

б.Кушетканың жанына жуынды суды құю үшін шелек, қүмыра жэне суы бар шелекті қойыңыз.

7.Пациентті сол жақ қырымен немесе арқасымен жатқызыңыз.

8.Жууға арналған жүйені алыңыз, тік ішекке енгізілетін түтіктің үліын вазелин майымен майлаңыз, 20-30см. тереңдікке, алдымен 3-4см. кіндікке қарай, содан соң омыртқа жотасы бағыты бойымен тік ішекке енгізіңіз. Түтік тік ішектің кеңейген жерінде (ампула) жиналып қалмауын қадағалаңыз.

9.Воронканы жамбастан төмен, аздап еңкейтіп үстаңыз, оны қүмырадағы сумен толтырыңыз.

Ю.Воронканы су құйған соң жоғары ақырындап көтеріңіз, су жайлап ішекке өте бастайды. Су воронканың кішкентай, тар ау-зына келген кезде воронканы ақырындап едендегі шелектің неме-се тегененің тұсына төмендетеміз, ішектен қайтқан су воронканы толығымен толтырғанша.

11 .Воронка ішектен шыққан суға толған кезде оны шелекке не-месе тегенеге төгеміз.

12.Сосын тағы да воронканы суға толтырып, процедураны ішектен шыққан су эбден таза болғанша жүргіземіз.

ІЗ.Воронканы ажыратып, түтіктің сыртқы үліын тегенеге 10-20 минутқа салып қойыңыз, су мен газдың (желдің) қалғаны эбден шыққанша.

14.Тік ішектен түтікті алып шығыңыз.

15.Воронка мен жууға арналған жүйені (система) зарарсыздандырыңыз.

іб.Пациентті палатаға экеліп, төсегіне жатқызыңыз.

8.5.ДӘРІЛІК КЛИЗМА ҚОЮ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: емдік.

Пациентті дайындау: дэрілік клизманы қоюдан 30-40 минут бү_рын тазарту клизмасын қойыңыз. Жабдықтау:

• халат, алжапқыш, қолғап

• жел шығаратын түтік, дэкелер салынған залалсыздандырылған бикс

• залалсыздандырылған Жане шприці

• залалсыздандырылған стақан

• залалсыздандырылған корнцанг

• залалсыздандырылған лоток

• дэрілік заттар (дэрігердің тағайындауымен - облепиха майы, түймедақтың қайнатпасы жэне т.б.)

• ыстық су, су термометрі

• клеенка, жаялық

• вазелин майы

• қолданылған материалдарды салуға арналған ыдыс

92

• зарарсыздандыратын ерітіндісі бар ыдыс. Іс - әрекет алгоритмі:

1 .Процедураның мақсатын түсіндіріп, келісімін алыңыз. Ха-латты ауыстырыңыз, алжапқышты киіңіз. Қолыңызды антисеп-тик қолдана отырып гигиеналық деңгейде жуыңыз, құрғатқан соң қолғапты киіңіз.

2.Дэрігер тағайындаған дэрілік заттың 50-100мл. стақанға құйыңыз, сосын оны ыстық су құйылған ыдысқа қойып, 40 С-дейін жылытыңыз.

З.Барлық ережелерді сақтай отырып залалсыздандырылған биксті ашыңыз, залалсыздавдырылған корнцанг, жел шығаратын түтік пен дэкелерді бикстен алып залалсыздандырылған лотокқа салыңыз.

4.Биксті жауып, шеткері ығыстырып қойыңыз.

5.3алалсыздандырылған Жане шприцін жинаңыз жэне оған дэрігер тағайындаған дэрілік затты сорып алыңыз.

б.Шприцті залалсыздандырылған лотокқа қойыңЬіз.._-.

7.Кушеткаға клеенка мен жаялықты жайыңыз.

8.Пациентті сол жақ қырына немесе арқасына жатқызыңыз.

9.3алалсыздандырылған салфетка мен жел шығаратын түтікті алып, оны вазелин майымен майлаңыз.

10. Жел шығаратын түтікті тік ішекке 15-20 см. тереңдікке енгіземіз, алдымен 3-4 см. кіндікке қарай, содан соң омыртқа жо-тасы бойымен.

П.Жел шығаратын түтіктің сыртқы үшына Жане шприцін жалғап, сосын дэрілік затты баяу жібереңіз.

12.Сол қолыңызбен түтікті шприцтің алдынан қысып үхтап, Жане шприцін ажыратыңыз.

13. Жане шприцін қолданылған материалдарды салатын лотокқа салыңыз.

14.Жел шығаратын түтікті шығарыңыз, қолданылған заттарға арналған лотокқа салыңыз.

15.Процедурадан соң пациентке сол жақ қырымен немесе арқасымен тыныштанып 30-60 минут жатуын ұсыныңыз.

іб.Жане шприцімен жел шығаратын түтікті зарарсыздандырыңыз.

17. Қолыңызды жуып, кұрғатыңыз. 8.6. ТАМШЫ КЛИЗМА ҚОЮІС-ӘРЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: емдік.

Пациентті дайындау: тамшы клизмадан 30-40 минут бүрын та-зарту клизмасын жасау керек. Қолданылатын ерітінді белгілі тем-пературада болу керек, 40 -42С.болу керек.

Көрсеткіші: қоректік заттарды табиғи жолмен, яғни ауыз аркылы немесе парентеральды жолмен енгізу мүмкін болмаған жағдайда.

Қарсы көрсеткіштері:

• тоқ ішек айналасында жэне тік ішек маңында жедел қабыну немесе ойық жара болу;

• жиі қанайтын геморрой;

• тік ішектің катерлі ісігі;

• тік ішектің сыртқа шығып түсіп кетуі немесе оның маңындағы жарықшақтар.

Жабдықтау:

• халат, алжапқыш, қолғап

• жел шығаратын түтік, дэкелер салынған залалсыздандырылған бикс

• сұйықты тамшылап енгізуге арналған бір реттік система.

• залалсыздандырылған корнцанг

• залалсыздандырылған лоток

• лейкопластырь

• дэрі құйылған флакон

• тамшылы система үшін штатив

• су, су термометрі

• клеенка, пеленка

• вазелин майы

• қолданылған заттарды салатын ыдыс

• резеңке жылытқыш. Іс - әрекет алгоритмі:

І.Пациентке іс- шараның мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оған оның келісімін алыңыз.

93

94

2. Халатыңызды ауыстырып, алжапқыш киіңіз. Қолыңызға гигиеналық деңгейде өңдеу жүргізіп, қолғап киіңіз.

З.Дэрісі бар флаконды ыдысқа орналастырыңыз жэне жылы судың температурасын 40 «С. дейін жылытыңыз.

4.Системаның орамасын ашыңыз, системадағы қысқышты жа-уып, дэрісі бар флаконға тамшы системаның қабылдағыш инесін енгізіңіз.

5.Резеңке жылытқышпен оралған флаконды түбін жоғары қаратып төңкере ұстап, штативке іліп қойыңыз.

б.Залалсыздандырылған салфеткамен жел шығаратын түтікті алып, үліына вазелин майын жағыңыз.

7.Дэрі жіберетін инені қалпақшасымен алып оған жел шығаратын түтікті жалғаңыз, тамшы системаның ауа өткізгішін ашыңыз, тамшы ағатын бөлігіне дэрі толтырыңыз, системадан ау-аны шығарыңыз.

8.Пациенттің жамбасын сол қолдың екі саусағымен ашып, тік ішекке системамен жалғанған жел шығаратын түтікті 20-30см. тереңдікке енгіземіз, алдымен 3-4 см. кіндікке қарай, содан соң омыртқа жотасы бойымен.

9.Енгізілетін дэрінің тамшы жиілігін ретке келтіреңіз (60-80 тамшы минутына).

Ю.Қысқышын жабыңыз жэне жел шығаратын түтікті алып тастаңыз.

11 .Процедурадан соң пациентке арқасымен немесе сол жак қырымен 30 - 60 минут уақыт тыныш жатуды ұсыныңыз.

12 Жел шығаратын түтікті зарарсыздандырыңыз, системаны жойыныз.

ІЗ.Қолыңызды жуып, кептіріңіз.

8.7. ЖЕЛ ШЫҒАРАТЫН ТҮТІКТІ ЕНГІЗУІС - ӘРЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ

Мақсаты: ішектердегі газдарды шығару.

Көрсеткіші: метеоризм (газдың көп пайда болуына байланы-сты немесе оның ішектерден нашар шығарылуына байланысты іш кебу).Асқазан ішек - жолдарын эндоскопиялық зерттеулерге дайындық кезіңде.

Қарсы көрсеткіші:

• асқазан - ішек жолдарынан қан кету;

• тоқ ішек айналасында жэне тік ішек маңында жедел қабыну немесе ойық жара болу;

• жиі қанайтын геморрой;

• тік ішектің қатерлі ісігі;

• тік ішектің сыртқа шығып тусіп кетуі немесе оның маңындағы жарықшақтар.

Жабдықтау:

• халат, алжагщыш, қолғап

• жел шығаратын түтік, дэкелер салынған залалсыздандырылған бикс

• сұйықты тамшылап енгізуге арналған бір реттік система.

• залалсыздандырылған корнцанг

• залалсыздандырылған лоток

• дэрі құйылған флакон

• судно немесе суы бар лоток

• клеенка, пеленка

• вазелин майы

• қолданылған заттарды салатын ыдыс. Іс- әрекет алгоритмі:

І.Пациентке іс- шараның мақсаты мен барысын түсіндіріңіз, оған оның келісімін алыңыз.

2.Халатыңызды ауыстырып, алжапқыш киіңіз. Қолыңызға гигиеналық деңгейде өңдеу жүргізіп, қолғап киіңіз.

З.Бикстен жел шығаратын түтік оралған ораманы шығарыңыз.

4.Кушеткаға клеенка жэне жаялықты жайыңыз.

5.Пациенті сол жақ қырына немесе арқасына жатқызыңыз. 95

96

б.Оң қолыңызға залалсыздандырылған салфетка мен жел шығаратын түтікті алыңыз, 20- ЗОсм үзындықта вазелин майымен майлаңыз.

7.Сол қолыңызбен пациенттің жамбас арасын ашыңыз, ал оң қолыңызбен абайлап айналмалы қозғалыстар жасай отырып жел шығаратын түтікті 20-30 см тереңдікке енгізіңіз.

8.Сыртқы ү_шын судноға салыңыз немесе суы бар лотокка салыңыз.

9.Газ шығып жатқанына көзіңіз жеткен соң (судағы көпіршектер бойынша) суы бар лотокты алып тастаңыз, жел шығаратын түтіктің сыртқы ұшын жаялыққа конферт пішіндес етіп ораңыз.

Ю.Әрбір 20-30 мин сайын пациенттің жағдайын бақылаңыз.

Н.Жел шығаратын түтікті бір сағаттан кейін алып тастаңыз, ойылу болмас үшін.

12.Жел шығаратын түтікті зарарсыздандырыңыз.

ІЗ.Тік ішектің айналасын салфеткамен сүртіңіз, ал қажет болған жағдайда вазелин майын жағыңыз.

14.Егер жел толық шықпаса процедураны 2-3 сағаттан соң қайталаңыз, бірақ тэулігіне 2-3 реттен көп болмауы керек.

9 -ТАРАУ. ҚУЫҚҚА КАТЕТЕР ЕНПЗУ

1. - Әйелдерде қуыққа катетер енгізу іс - әрекетінің алгоритмі

2. - Ерлерде қуыққа катетер енгізу іс - әрекетінің алгоритмі 9.3- Қуық жуу іс - эрекетінің алгоритмі

97

98

9.1.ӘЙЕЛДЕРГЕ ҚУЫҚҚА КАТЕТЕР ЕНГІЗУ ІС - ӘРЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ

Мақсаты: диагностикалық немесе емдік

• қуықтан зэрді шығару

• қуықты жуу

• дэрілік заттарды енгізу

• зерттеу үшін зэр алу. Шарты:

• асептика ережелерін қатаң сақтау

• процедураны тэжірибелі мейірбике орындайды. Қарсы көрсеткіштері:

• жарақатты зақымданулар;

• қуықтың жэне зэр шығару жолдарының жедел қабынуы. Жабдықтау:

• бір реттік жұмсақ залалсыздандырылған катетер немесе темір катетер

• залалсыздандырылған қолғаптар

• 2 залалсыздандырылған пинцет немесе қысқыш

• залалсыздандырылған тампондар

• залалсыздандырылған глицерин

• залалсыздандырылған фурациллин

• таза лоток. Іс-әрекет алгоритмі:

1 .Қолыңызды жылы сабынды сумен жуып, тырнақтарыңызды спиртпен сүртіңіз. Қолғап киіңіз.

2.Пациентті арқасына жатқызып, тізе буынында аяғын бүгіп жэне аздап екі аяғының арасын ашуды ұсыныңыз .

З.Жамбасының астына клеенка жэне жаялық төсеңіз, судно қойыңыз.

4.Пациентті жуындырыңыз: пациенттің оң жағына түрыңыз, сол қолынызға жуындыруға арналған суы бар ыдысты үхтаңыз, оң қолыңызға салфетка мен корнцагты алыңыз. Жуындыруды жоғарыдан төмен қарай жүргізіңіз, ретімен қасаға сүйегінен тік ішекке қарай. Теріні осы ретпен қүрғатыңыз.

5.Қолғапты шешіп, оны қолданылған заттарға арналған қорапқа салыңыз. Қолыңызды жуыңыз.

б.Залалсыздандырылған қолғапты киіңіз.

7.Сол қолыңызбен жыныс еріндерін ашыңыз, ал оң қолыңызбен жоғарыдан төмен қарай зэр шығаратын каналды фурацилинмен жақсылап жуыңыз.

8.Пинцетті зарарсыздандыратын ерітіндегі салыңыз.

9. Мэрлі тампонды ауыстырыңыз.

Ю.Екінші залалсыздандырылған пинцетті алыңыз.

П.Залалсыздандырылған пинцет пен жү_мсақ катетердің тұмсық үліынан ұстаңыз, жазатын қалам сияқты етіп, ұшынан 4-6 см арақашықтықта, катетердің сыртқы үліын саусаққа орап алып оң қолдың 4-ші жэне 5-ші саусағының арасына қыса үхтаңыз. Әйелдерге арналған глицерин майы жағылған стерилді катетерді абайлап, зэр шығатын тесікке енгізіңіз, 4-6 см тереңдікке, зэр шыққанша. Катетердің бос ұшын зәр жинауға арналған ыдысқа салыңыз.

12. Сол қолыңызбен құрсақ қуысының төменгі жағынан қасаға сүйегінің үстінен басыңыз, осы кезде біртіндеп катетерді шығарыңыз.

13. Катетерді барлық зэр шығардан сэл бұрын шығарыңыз, себебі катетер алынғаннан кейін зэр шығаратын жолдарды шығатын зэр жуып тазалау үшін.

14. Қолғапты шешіп оны қолданылған заттарға арналған қорапқа салыңыз, ал пинцетті - зарарсыздандыратын ерітіндіге салыңыз.

99

100

9.2 ЕРЛЕРГЕ ҚУЫҚҚА КАТЕТЕР ЕНГІЗУ ІС ӘРЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ

Мақсаты: диагностикалық немесе емдік

• қуықтан зэрді шығару

• қуықты жуу

• дэрілік заттарды енгізу

• зерттеу үшін зэр алу. Шарты:

• асептика ережелерін қатаң сақтау

• процедураны тэжірибелі мейірбике орындайды

• бір реттік катетерді қолдану. Қарсы көрсеткіштері:

• жарақатты зақымданулар,

• қуықтың жэне зэр шығару жолдарының жедел қабынуы. Жабдықтау:

• бір реттік жұмсақ залалсыздандырылған катетер немесе темір катетер

• залалсыздандырылған қолғаптар

• 2 залалсыздандырылған пинцет немесе қысқыш

• залалсыздандырылған тампондар

• залалсыздандырылған глицерин

• залалсыздандырылған фурациллин

• таза лоток. Іс-әрекет алгоритмі:

1 .Қолыңызды жылы сабынды сумен жуып, тырнақтарыңызды спиртпен сүртіңіз. Қолғап киіңіз.

2.Пациентті арқасына жатқызып, тізе буынында аяғын бүгіп жэне аздап екі аяғының арасын ашуды ұсыныңыз.

З.Жамбасының астына клеенка жэне жаялық төсеңіз, судно қойыңыз.

4.Пациентті жуындырыңыз: пациенттің оң жағына тұрыңыз, сол қолынызға жуындыруға арналған суы бар ыдысты ұстаңыз, оң қолыңызға салфеткамен корнцагты алыңыз. Жуындыруды жоғарыдан төмен қарай жүргізіңіз. Теріні осы ретпен құрғатыңыз.

5.Қолғапты шешіп, оны қолданылған заттарға арналған қорапқа салыңыз. Қолыңызды жуыңыз.

б.Залалсыздандырылған қолғапты киіңіз.

Орындау тәртібі:

ІЖуындыруды жүргізу: пациенттің оң жағына түрыңыз, сол қолыңызға залалсыздандырылған салфетка алыңыз, онымен жы-ныс мүшесін басынан төмен орап ұхтаңыз.

2.Жыныс мүшесін сол қолдың 3-4 саусақтарымен үстаңыз, ба-сын аздап қысыңыз, 1-ші жэне 2-ші саусақтарыңызбен ұшындағы шетін аздап ығыстырыңыз.

3. Оң қолға қысып ұстаған пинцетпен залалсыздандырылған фурациллинге тампонды малып алып өңдеңіз, мүшенің басын жоғарыдан төмен қарай, зэр шығатын тесікке қарай, тампондарды ауыстыра отырып.

4.Пинцетті зарарсыздандыру ерітіндісіне салыңыз, тампонды - ҚЖҚ-на салыңыз.

5. Екінші стерлильді тампон алыңыз.

б.Оң қолға қысып үстаған залалсыздандырылған пинцет-пен катетердің түмсық үшынан 5-7 см. төменірек үстап алыңыз, екінші бос үшы жағынан катетерді саусақтарыңызға орап үстаңыз, (түмсық үшы төмен қараған болу керек), жэне 3-4 саусақтар арасы-на қысып үстаңыз. (катетер саусақ сыртында иілген доға пішіндес болып түрады).

7. Глицеринмен майланған, залалсыздандырылған, ерлерге арналған катетерді алыңыз, үзындығы 15-20см., жэне ақырындап пинцетпен катетерді кіргізіңіз, алғашқы 4-5 см; сол қолдың 1-2-ші саусақтарымен үстай отырып, мүшенің басын бекітіп үстау мақсатында.

8.Катетерді тағы да пинцетпен 3-5 см. крігізіңіз, ақырындап зэр шығатын каналға 19-20см. ұзындыққа, бүл кезде мүшені үстіңгі жағынан сол қолыңызбен аздап тартып үстаңыз. Катетер сыртқы сфинктерге жеткенде аздап бөгет байқалады, катетер қуыққа жет-кснде зэрдің шыққаны байқалады.

9.Катетердің сыртта қалған үшын зэр жинауға арналған ыдысқа саламыз.

101

102

ІО.Зәр шығып бітуге аз уақыт қалды-ау деген кезде пинцет-пен катетерді ақырындап сыртқа шығара бастаңыз, себебі шығып жатқан зэр ағыны зэр шығатын жолдарды жуып өтеді.

11. Катетерден зэр бөлінуі тоқтаған кезде іштің төменгі жағынан, қасаға сүйегінің үстінен сол қолыңызбен басыңыз.

12. Қолғапты шешіп ҚЖК салыңыз, ал пинцетті зарарсыздан- дыратын ерітіндісі бар ыдысқа салыңыз.

Ескертпе: Ерлерге катетер енгізу қиынырақ, өйткені зәр жүретін каналдың ұзындығы 20-25 см.,жэне екі жерде физиологиялық иілім бар- тар жер, катетердің өтуіне аздап бөгет жасайды.

9.3. ҚУЫҚ ЖУУІС - ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақсаты: емдеу Қарсы көрсеткіштері:

• жарақатты зақымданулар;

• қуықтың жэне зэр шығару жолдарының жедел қабынуы. Жабдықтау:

• бір реттік жүзісақ залалсыздандырылған катетер немесе темір катетер

• залалсыздандырған қолғаптар

• 2 залалсыздандырылған пинцет немесе қысқыш

• залалсыздандырған тампондар

• залалсыздандырылған глицерин

• залалсыздандырылған фурациллин 1:5000

• таза лоток.

• залалсыздандырған вазелин

• жылытылған су

• сүықтықты жинайтын лоток

• дезертіндісі бар лоток Іс-әрекет алгоритмі:

І.Қолыңызды гигиена деңгей эдісімен өндеп, қолғап киіңіз.

2.Пациентті арқасына жатқызып, тізе буынында аяғын бүгіп жэне аздап екі аяғының арасын ашуды ұсыныңыз .

З.Жамбасының астына клеенка жэне жаялық төсеңіз, судно қойыңыз.

4.Пациенттің жыныс мүшелерін жуыңыз: пациенттің оң жағына тұрыңыз, сол қолынызға жуындыруға арналған суы бар ыдысты ұстаңыз, оң қолыңызға корнцагпен дэкені алыңыз. Жууды жоғарыдан төмен қарай жүргізіңіз. Теріні осы эдіспен құрғатыңыз.

5.Қолғапты шешіп, оны қолданылған заттарға арналған қорапқа салыңыз. Қолыңызды жуыңыз.

б.Залалсыздандырған қолғапты киініз.

7.Сол қолынызбен жыныс еріндерін ашыңыз, ал оң қолынызбен жоғарыдан төмен қарай зэр шығаратын каналды тік ішекке қарай фурацилинмен жақсылап жуыңыз.

8.Пинцетті зарарсыздандыратын ерітіндегі салыныз.

9. Мэрлі дэкені ауыстырыныз.

Ю.Екінші залалсыздандырған пинцетті алыныз.

11 .Залалсыздандырғанпинцетпенжазатынқаламсияқтыжұмсақ катетердің ұшынан ұстаныз, ұшынан 4-6 см арақашықтығында, катетердің сыртқы ұшын саусаққа орап алып, оң қолдың 4-ші жэне 5-ші саусағьшың арасына қыса ұстаныз. Әйелдерге арналған гли-церин майы жағылған стерилді катетерді 4-6 см тереңдікке, зэр шыққанша абайлап зэр шығатын тесікке енгізіңіз. Катетердің бос ұшын зэр жинауға арналған ыдысқа салыңыз.

12. Зэр шыққаннан кейін катеттерды алмаңыз

13. Жане шприціне жылытылған 100-150мл фурациллин ертіндісін сорып алып катетерге жалғаныз.

13. Ерітіндіні жібергеннен кейін Жане шприцін алып катетерді зэр жинайтын лотокқа салыныз.Осылайша қуықты су таза болғанша жууыңыз.

13. Катетерды қуықтан алыныз .

14. Қолғапты шешіп, оны қолданылған заттарға арналған қорапқа салыныз, ал пинцетті - зарарсыздандыратын ерітіндіге са-лыныз.

103

10-ТАРАУ.

ПАЦИЕНТТЕРДІ ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖӘНЕ АСПАПТЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРГЕ ДАЙЫНДАУ.

Қанды зерттеу

10.1 - Жалпы талдауға қан алу

10.2 - Қанды көк тамырдан ВИЧ -инфекцияға алу- ИФТ- (иммундық- ферментативтік талдау)

10.3 - Көк тамырдан гемокультараға (залалсыздандырғанлікке) жэне антибиотиктерге сезімталдығын анықтау үшін қан алу.

Қақырықты жинау

4. - Қақырықты жалпы талдауға жинау іс - эрекетінің алгоритмі

5. - Бактерологиялық зерттеулерге қақырық жинау іс - эрекетінің алгоритмі

6. - Қақырықты туберкулез микобактериясына жинау іс - эрекетінің алгоритмі

7. - Атипті клеткаларға қақырық жинау іс - эрекетінің алгоритмі

8. - Қақырықты антибиотиктерге сезімталдықты анықтау үшін жинау іс - эрекетінің алгоритмі

9. - Мұрыннан жұғынды алу іс - әрекетінің алгоритмі

10.10 - Мұрын жэне тамақтан жүғынды алу іс-эрекетінің алгоритмі

Зәрді зерттеу

10.11 - Жалпы талдауға зәр жинау үшін пациентті дайындау іс - әрекетінің алгоритмі

10.12 - Зэрді Нечипоренко бойынша талдауға жинау үшін пациентті дайындау іс-эрекетінің алгоритмі

10.13 - Зэрді Зимницкий эдісі бойынша талдауға жинау үшін пациентті дайындау

іс - эрекетінің алгоритмі

10.14 - Бактериологиялық зерттеулерге зэр жинау іс - эрекетінің алгоритмі

10.15 - Зэрдегі қант мөлшерін анықтау үшін зэр жинауға пациентті дайындау іс - эрекетінің алгоритмі

Нәжісті зерттеу

16. - Нэжісті капрологиялық зерттеуге жинау іс - эрекетінің алгоритмі

17. - Нэжісті жасырын қанға жинау іс - эрекетінің алгоритмі

10.18 - Нэжісті бактериологиялық зерттеу жүргізу іс - эрекетінің алгоритмі

10.19 - Нэжісті гельминт (құрт) жұмыртқасына зерттеу іс - эрекетінің алгоритмі

106

10.1 ЖАЛПЫ ТАЛДАУҒА ҚАН АЛУ.

Мақсаты: пациенттің қан құрамын сапалы зерттеуді Қамтамасыз ету.

Шарты: зерттеу алдывда қанға кері эсер беретін факторлар-Ды болдырмау. Қанды жалпы талдауға дэрігерден жолдама алу. Вена қаны шынтақ венасын инемен тесу арқылы алынады, жэне ол про-биркада ұюға қарсы затпен араласуы керек (цитрат, гепарин жэне т.б.)

Саусақтан қан алу.

Іс-әрекетінің алгоритмі:

І.Алдағы зерттеу жайында пациентке ескертіңіз, мақсатын жэне барысын түсіндіріңіз.

2.Қанның құрамын өзгертуі мүмкін теріс эсерлі факторлар жайьщда айтыңыз.

З.Жолдамамен қамтамасыз етіңіз.

4.Қанды таңертең, аш қарында алатыны жайында эңгімелеп, түсіндіріп айтыңыз.

5. Пациент зертханаға жолдамамен келуі керек.

Ескертпе: Қанның құрамын өзгертетін теріс факторларға келесілер жатады:

Дәрілер қолдану,эсіресе парентеральды жолмен енгізілген Дэрілер, (егу арқылы), рентген сэулелерінің эсері, физиотерапиялық процедуралар. Қанды қайтадан тексеруді бір уақытта жүргізу ке-рек, өйткені қанның морфологиялық құрамы тэулік бойына өзгеріп отырады. Стационар жағдайында: лаборант сэйкес жағдайларда қанды өзі алады.

10.2 ҚАНДЫ КӨК ТАМЫРДАН ВИЧ - ИНФЕКЦИЯҒА АЛУ -ИФТ - (ИММУНДЫҚ ФЕРМЕНТАТИВТІК ТАЛДАУ)

Жабдықтау:

• арнайы киім салынған залалсыздандырған бикс

• пинцет жэне таңу материалдары бар залалсыздандырған бикс(шариктер, дэкелер)

• залалсыздандырған шыны консервантсыз, резеңке тығыны бар пенициллин флакондары

• контейнер, жабысқақ лента, 45°С, суы құйылған ыдыс, па- рафин таяқшасы, мақта немесе паролон салынған контей- нер тасымалдауға арналған бикс, шыныға жазатын қарындаш- 70°спирт, венаны қысу үшін жгут, валик, 3% хлорамин ерітіндісі, лоток

• 2 дана жолдама, жэне целлофан пакет. Іс - әрекет алгоритмі:

І.Пациентпен сенімді қарым- қатынасқа еніңіз.

2.Пациентке процедураның мақсаты мен барысын түсіндіріңіз.

3 .Процедураға ақпараттық келісімі бар екендігіне көз жеткізіңіз.

4.Қолыңызды жуып, құрғатыңыздолғап киіңіз.

5.Арнайы киімді киіңіз.

б.Жабдықтарды дайындаңыз.

7.Пациентке ыңғайлы отыруына немесе жатуына көмек жасаңыз.

8.Бір реттік пакетгі ашыңыз, оны жинаңыз, шприцтан ауасын шығарыңыз.

9.Венепункцияны орындаңыз (зерттеулерге көк тамырдан қан алу хаттамаларын қараңыз).

ІО.Көк тамырдан 3-5мл. қан алыңыз, инені тамырдан шығарыңыз, ине орнына залалсыздандырған тампонды 3-5 минут уақытқа қойыңыз.

И.Қанды залалсыздандырған пенициллин флаконына орналастырыңыз, оны залалсыздандырған резеңке тығынмен жабыңыз, реттік нөмірін қойыңыз.

12.Флакон тығынын шөткенің көмегімен еріген парафин жағып өңдеңіз. 107

108

13. Флаконды темір контейнердің улшығына орналастырыңыз.

Н.Контейнерді жауып, жабысқақ лентамен бекітіңіз.

15. Тампонды зарарсыздандыру ерітіндісіне салыңыз, қан алған тамырдан сыртқа қан келмейтініне көз жеткізіңіз.

іб.Пациенттің тұруына немесе жатуына көмектесіңіз.

17. Контейнерді бикске орналастырыңыз, мақта немесе паро-лонмен тығыздаңыз, үстіңгі жағына жолдама салынған целлофан пакет қойып, биксті жабыңыз.

18.Арнайы киіміңізді шешіңіз.

19. Қолыңызды жуып, құрғатыңыз.

10.3 КӨК ТАМЫРДАН ГЕМОКУЛЬТУРАҒА

(ЗАЛАЛСЫЗДАНДЫРҒАНДЫҚҚА)

ЖӘНЕ АНТИБИОТИКТЕРГЕ СЕЗІМТАЛДЫҒЫН АНЫҚТАУ ҮШІН ҚАН АЛУ.

Мақсаты: жү_қпалы ауру қоздырғышының түрін жэне анти-биотикке сезімталдығын анықтау. Түсініксіз лихорадканың себебін анықтау.

Жабдықтау:

• белгілі бір ортасы бар залалсыздандырған флакондар (аурудың алғашқы аптасында ІООмл. флакон алу керек, ал екінші аптасын- да-150мл.

• үшінші аптасында- 200мл. флакон алу керек

• сіріңке, спиртовка. Іс-әрекет алгоритмі:

1.(Шприцке қажетті қан мөлшерін алыңыз, инесін шешіп за-рарсыздандыратын ерітіндіге салыңыз.

Ескертпе: Аурудың алғашқы аптасында көк тамырдан 10 мл. қан алады

Екінші аптасында-15мл., үшінші аптасында-20мл.

Сол қолыңызбен залалсыздандырған ыдысты асептика ережесін сақтай отырып ашыңыз, жоғарғы жағын спиртовкамен күйдіріңіз.

Шприцтегі қанды ақырындап, ыдыстың қабырғасын бойлай ыдысқа жіберіңіз, ыдысты жабыңыз, тығынын күйдіріңіз.

Әрі қарай Іс - эрекет алгоритмі биохимиялык зерттеулерге көк тамырдан қан алғандағы сияқты.

10.4. ҚАҚЫРЫҚТЫ ЖАЛПЫ ТАЛДАУҒА ЖИНАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: диагностикалық Жабдықтау:

• қақпағы бар аузы кең, таза шыны ыдыс

• зерттеуге жолдама қағазы. Іс-әрекет алгоритмі:

І.Құрғақ, таза ыдыс дайындап алыңыз.

2.3ерттеуге жолдама жазыңыз.

З.Ыдысқа этикетка жапсырыңыз, онда пациенттің аты, жөні, бөлімше нөмірі, палата нөмірі, айы, күні жэне мейіркештің қолы болу керек.

4.Пациентті дайындаңыз:

- қақырықты таңертең, ашқарында жинау керектігін түсіндіріңіз

• қақырық жинар алдында тісін тазалап, аузын қайнаған су- мен шаю керек, (тістері қанайтын болса, онда аузын ас содасы ерітіндісімен немесе ) 0,01 % калий перманганат ерітіндісімен шайғызу керек)

• жөтеліп,қақырығын таза шыны ыдысқа 3-5мл. кем емес мөлшерде жинау керек

• қақырық болмаса, терең дем алып содан соң жөтел соңында қақырықты жинау қажет жэне қақпағын жабу керек

• жиналған қақырықты жолдамамен қоса зертханаға 1 сағаттан кешіктірмей тапсыру керек.

109

10.5. БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРГЕ ҚАҚЫРЫҚ ЖИНАУ ІС-ӘРЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: диагностикалық Жабдықтау:

• крафт қағаздан қақпағы бар аузы кең шыны стерильды ыдыс

• зертханаға жолдама. Іс-әрекетінің алгоритмі:

1 .Алдағы орындалар іс- шара жайында ескертіп, оның маңызын түсіндіріңіз.

2.Негізінде қақырықты антибиотиктерді қабылдауға дейін жүргізу керектігін түсіндіріңіз.

3. Қақырықты жинау тэртібін үйретіңіз:

- ескертіңіз, қақырықты тек жөтел кезінде ғана жинайды, жөтеліп болған соң қақырық түскенде емес.

• қақырық жинар алдында жэне жинап болған соң жеке бас ги- гиена тэртібін сақтау керек.

• кешке тісін тазалап, ал ертеңгісін аш қарында аузын жэне тамағын қайнаған сумен қақырық жинар алдында шаю керектігін ескертіңіз.

Процедураны орындау:

- ыдыстың қақпағын ашыңыз.

- жөтеліп, қақырықты (сілекей емес) залалсыздандырған ыдысқа 5мл. кем емес мөлшерде жинаңыз.

- қақпағын жабыңыз. Процедураның аяқталуы:

Жолдаманы жапсырып, бактериологиялық зертханаға жеткізіңіз.

Ескертпе: Материалды жинау үшін мейіркеш стационардың тасымалдау бөліміне залалсыздандырған ыдыстар алу мақсатында өтініш беру керек. Стерильды ыдыстар 3 тэулікке дейін сақталады. Тістерін қақырық тапсырудан 2 сағат бұрын тазалауға бола-ды. Қақырық жинау кезінде қақырық ыдыстың шетіне жана-спауын жэне қақпақ пен ыдыстың ішкі бетіне жанасу болмауын қадағалаңыз. Жаңа жиналған қақырық 1-1,5 сағаттан кешіктірлмей 110 зерттелуі керек. Стационар жағдайында: бак лабораторияға

қақырық тығыз жабылған контейнермен жеткізілуі керек; егер қақырықты алыс жолмен тасымалдау керек болса, онда арнайы автокөлік қолданылады.

10.6. ҚАҚЫРЫҚТЫ ТУБЕРКУЛЕЗ МИКОБАКТЕРИЯСЫНА ЖИНАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: қақырықпен туберкулез таяқшалары бөлінген жағдайларда қақырықты сапалы жинауды қамтамасыз ету; Жабдықтау:

• қақырық жинау үшін қалта түкіргіші

• қақпағы бар аузы кең қоңыр түсті шыны ыдыс

• зертханаға жолдама. Іс-әрекет алгоритмі:

І.Пациентке іс- шараның мақсаты мен барысын түсіндіріңіз.

2.Пациентке белгіленген, аузы ашық түкіргішті беріңіз.

З.Пациенттің арқа түсынан түрыңыз жэне одан түкіргішті аузы-на апаруын сү_раңыз, 3 рет терең дем алып, үшінші демнің соңында қатты жөтеліп, қақырығын түкіргішке түкіруін сү_раңыз.

4.Жиналған қақырық мөлшері жеткілікті және ол сілекей емес екеніне көз жеткізіңіз.

5. Түкіргіш қақпағын медицина қызметкері өзі жабады, сосын оны тасымалдау үшін арнайы қорапқа немесе бикске салады- бү_л 1 -ші порция.

б.Биксті сыртынан спиртпен сүртіңіз.

7.Медицина қызметкері қолғаптағы қолын сабынмен жуу ке-рек.

8. Арнайы киімді шешіңіз,бір реттік болса жойылады, ал көп реттік болса зарарсыздандырылады.

9. Пациент келесі күні таңертең қақырық жинау үшін таза түкіргіш алады жэне оған қақырық жинап оны емдеу мекемесіне экеліп тапсырады- бү_л екінші порция.

10. Үшінші порциясы сол күні мейіркештің бақылауымен жи- налады, (осы тэртіптің 1,2,3,4,5 Тарауларын қара).

Жүмыс орнында тамақтануға, шылым шегуге тыйым салы-нады. Қауіпті материалмен ластанған заттар тез арада зарарсыз-

111

112

дандырылуы немесе жойылуы керек. (5% хлорлы ерітінділерде 4 сағатқа салып қою керек. ) Түкіргіштер тасымалдау алдында 5% хлор лы ерітінділерге малынып алынған ветошьпен сүртіп алына-ды.

Ескертпе: Қақырық қақпағы тығыз бұралып жабылатын түкіргіштерге жиналады. Түкіргіштің сыртына пациенттің аты, фа-милиясы, туған жылы, қақырықты жинаған күні көрсетіледі. Әрбір күдікті адамнан зерттеуге үш порция қақырық жіберіледі. Қақырық жинау бөгде адамдар жоқ, жақсы желденетін, желдеткіші жэне кварц лампасы бар жерде немесе далада медицина қызметкерінің тікелей бақылауымен жиналады.медицина қызметкері маска киіп, алдына юіеенка алжапқыш байлап, қолына резеңке қолғап киюі ке-рек.

10.7. АТИПТІ КЛЕТКАЛАРҒА ҚАҚЫРЫҚ ЖИНАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: қақырықта атипті клеткалар бар- жоғын анықтау. Жабдықтау:

• қақпағы бар, таза, аузы кең шыны ыдыс,

• зерттеуге жолдама қағазы . Іс-әрекетінің алгоритмі:

1 .Құрғақ, таза ыдыс дайындаңыз.

2.3ерттеуге жолдама жазыңыз.

З.Этикетканы ыдысқа жапсырып, онда пациенттің А.Т.Ж.,бөлімше жэне палата нөмірі, айы, күні жэне мейіркештің қолы болуы керек.

4.Пациентті дайындаңыз.

- қақырықты таңертең, аш қарында жинау керектігін түсіндіріңіз.

• қақырық жинар алдында тісін тазалап, аузын қайнаған су- мен шаю керек, (тістері қанайтын болса, онда аузын ас содасы ерітіндісімен немесе ) 0,01 % калий перманганат ерітіндісімен шайғызу керек).

• жөтеліпдақырығын таза шыны ыдысқа 3-5мл. кем емес мөлшерде жинау керек.

- қақырық болмаса, терең дем алып содан соң жөтел соңында қақырықты жинау қажет жээне қақпағын жабу керек. Жиналған қақырықты жолдамамен қоса зертханаға 1 сағаттан кешіктірмей тапсыру керек.

Ескертпе: қақырық жиналған ыдыс зертханаға бірден, жылы күйінде жеткізілуі керек.

10.8. ҚАҚЫРЫҚТЫ АНТИБИОТИКТЕРГЕ СЕЗІМТАЛДЫҚТЫ АНЫҚТАУ ҮШІН ЖИНАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Жабдықтау:

• залалсыздандырған Петри шыны табақшасы немесе залалсыздандырған түкіргіш

• зерттеуге жолдама қағаз. Іс-әрекет алгоритмі:

І.Зерттеу алдында бактериологиялық лабораториядан залалсыздандырған Петри табақшасын немесе залалсыздандырған түкіргішті алып қойыңыз.

2.3ерттеуге жолдама толтырыңыз.

З.Залалсыздандырған түкіргішке этикетка жапсырыңыз.

4.Пациентті дайындаңыз:

• қақырық аш қарында, таңертең ерте жиналуы керек екенін түсіндіріңіз.

• қақырық тапсырар алдына тістерін тазалап жэне ауыз қуысын қайнаған сумен шаю керек екенін ескертіңіз.

- қақырықтың алғашқы порциясы түкіргішке жиналмайдьі, түкіріп тасталынады.

қақырықтың келесі порциялары залалсыздандырған түкіргішке жиналып, қақпағы жабылады.

5 .Жиналған қақырықты жолдамамен қоса зертханаға жеткізіңіз.

113

114

10.9. М¥РЫННАН Ж¥ҒЫНДЫ АЛУ ІС-ӘРЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ.

Жабдықтау:

• қолғаптар

• шыны пробиркада залалсыздандырған, темір, жұғынды ала- тын таяқша

• шпатель

• штатив.

Іс - әрекет алгоритмі:

І.Пациентке іс- шараның мақсаты мен орындалу тәртібін тусіндіріп, келісімін алыңыз.

2.Қолыңызды жуып, қолғап киіңіз.

3 .Пациентті терезеге қарай отырғызыңыз(басы аздап шалқайған болуы керек.)

4.Пробирканы сол қолыңызға алыңыз, оң қолыңызбен пробиркадағы жұғынды алатын темір таяқшаны алыңыз.

5.Сол қолыңызбен пациенттің мұрын ұшын жоғары көтеріңіз,оң қолыңызбен жұғынды алатын таяқшаны жеңіл айнал-малы қозғалыстар жасай отырып төменгі мұрын қуысына, алды-мен бір жағына, содан соң екніші жағына енгізіңіз.

6. Ақырындап, пробирканың сыртына жанастырып алмай жұғынды алған таяқшаны пробиркаға енгізіңіз.

7.Жолдама толтырыңыз (пациенттің фамилиясы, аты,күні, зерттеу мақсаты, емдеу мекемесінің аты, « мұрын жұғындысы» ).

8.Пробирканы жолдамамен қоса зертханаға жіберіңіз.

10.10. М¥РЫН ЖӘНЕ ТАМАҚТАН ЖҰҒЫНДЫ АЛУ ІС-ӘРЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: ауру қоздырғышын анықтау. Көрсеткіші:

• организмде бактерия бар- жоқтығын анықтау мақсатында, емдеу мақсатында мұрын және тамақ қуысындағы микрофлораны анықтау.

Жабдықтау:

• мақта тампондары бар залалсыздандырған пробирка

• оларды зертханадан алдырады. Іс - әрекет алгоритмі:

І.Пациентті жарық көзінің тұсына қаратып отырғызыңыз.

2.Оған аузын ашуды ұсыныңыз.

З.Сол қолдағы шпательмен тілдің түбін төмен басыңыз.

4.Оң қолыңызбен пробиркадағы залалсыздандырған тампонды алып шығыңыз жэне онымен тамақ бездерінң айналасын сүртіп алыңыз(сол жэне оң жағынан), ауыз қуысы мен тілдің кілегей қабатына жанастырып алмай.

5.Ақырындап, пробирканың сыртына жанастырып алмай залалсыздандырған тампонды пробиркаға салыңыз.

б.Пробиркаға белгі соғыңыз.

7.Пациенттің басын аздап артқа шалқайтыңыз.

8.Сол қолыңызға пробирканы алыңыз, оң қолыңызбен тампон-ды шығарыңыз.

9.Жеңіл, айналмалы қозғалыстар жасай отырып тампонды мұрын қуысының төменгі жағына. енгізіңіз, алдымен бір жағына, со-дан соң екінші жағына.(эрбір мұрын қуысына жеке- жеке тампон).

Ю.Пробирканың сыртқы қабырғасына тигізіп алмай тампонды ақырындап пробиркаға енгізіңіз.

11 .Пробиркаға белгі соғыңыз.

12.Жолдама жазыңыз, онда пациенттің фамилиясы, аты, жасы, палата мен бөлімше нөмірі, жұғынды алған күн, ай жэне мейірбикенің қолы болу керек.

13. Пробиркаларды тез арада бактериологиялық зертханаға жеткізіңіз. 115

116

10.11. ЖАЛПЫ ТАЛДАУҒА ЗӘР ЖИНАУ ҮШІН ПАЦИЕНТТІ ДАЙЫНДАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: диагностикалық Жабдықтау:

• сыйымдылығы 200-250мл. құрғақ, таза ыдыс

• зерттеуге жолдама. Іс-әрекет алгоритмі:

1 .Пациентке зерттеу жүргізу тәртібі мен мақсатын түсіндіріңіз.

2. Зэрді тапсырар алдында көп мөлшерде сэбіз бен қызылша жемеу керек, зэр айдайтын дэрілер, сульфаниламидтер қабылдамау керек екендігін ескертіңіз.

3. Зерттеуге бір күн қалғанда сұйықтық қабылдау тэртібін бүзбау керек.

4.3эр жинау алдында сыртқы жыныс мүшелерін жуып, таза-лау керек.

5.3ерттеу алдында аузы кең үлкен шыны ыдыс дайындап алыңыз (жуып, кептіру керек).

б.Жолдама дайындаңыз, онда көрсетіңіз: зэрді жалпы талдау, пациенттің А.Т.Ж., жасы,бөлімше мен палата нөмірі, айы, күнін жазып, қол қойыңыз .

7. Таңертеңгі зэрін жинаңыз-100-150мл.

8.Таңертеңгі сағат 9.00. кешіктірмей жиналған зэрді зертханаға жеткізіңіз.

Ескертпе: Ыдысты сода ерітіндісімен жууға болмайды (зэр тез сілтіленіп кетеді). Синтетикалық жуғыш заттардан, сүттен босаған ыдыстарды қолдануға болмайды.

10.12. ЗӘРДІ НЕЧИПОРЕНКО БОИЫНША ТАЛДАУҒА ЖИНАУ ҮШІН ПАЦИЕНТТІДАЙЫНДАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ

АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: пішінді клеткалық элементтердің санын анықтау. Жабдықтау:

• таза құрғақ ыдыс

• зерттеуге жолдама. Іс-эрекет алгоритмі:

І.Зерттеу алдында таза, құрғақ ыдыс дайындап алыңыз.

2.Ыдысқа белгі қойып, пациентке беріп қойыңыз.

З.Жолдама дайындаңыз, онда пациенттің фамилиясы, аты, жасы,бөлімше мен палатаның нөмірі, талдаудың аты- Нечипорен-ко бойынша, айы, күні жэне мейіркештің қолы болуы керек.

4.Пациентке келесі жағдайды түсіндіріңіз: талдауға зэрдің ортаңғы бөлігін жинау керек, зэрге отырар алдында сыртқы жы-ныс мүшелерін тазалап жуу керек.

5.Жиналған зэрді зертханаға жеткізіңіз.

10.13. ЗӘРДІ ЗИМНИЦКИЙ ӘДІСІБОЙЫНША ТАЛДАУҒА ЖИНАУ ҮШІН ПАЦИЕНТТІДАЙЫНДАУІС - ӘРЕКЕТШЩ

АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: диагностикалық Жабдықтау:

• таза, қүрғақ, белгі қойылған ыдыстар (10)

• жолдама. Пациентті дайындау:

• зерттеу жүргізер алдында зэр айдағыш дэрілерді қолданбау керек.

• тэулігіне сү_йықтық қабылдауды 1,5л .дейін шектеу, зэр бөлу көбейіп, оның салыстырмалы тығыздығы төмендемеу үшін.

Іс-әрекет алгоритмі:

1 .Сыйымдылығы 200,0мл. 8 ыдыс және қосымша 2-3 ыдысты жуып, кептіріңіз.

2.Әр ыдысқа этикетка жапсырыңыз, онда көрсетіңіз: зэрді

117

118

Зимницкий бойынша талдау, порция№1,...., пациенттің фамили-ясы, аты, жасы, бөлімше мен палатаның нөмірі, айы, күні жэне мейіркештің қолы.

З.Пациентке былай деп түсіндіріңіз: зэр тапсыратын күні таңертеңгі сағат б.ОО.-де зэрді унитазға отырсын, одан кейінгі зэрді эрбір 3 сағат сайын эрбір ыдысқа отыру керек, келесі күнгі таңғы сағат 6-ға дейін.

4.Түнде, тиісті уақытында пациентті оятып отыру керек.

5.Таңертең, сағат 8.00-ден кешіьстірмей зэрдің барлық порция-сын зертханаға жеткізу керек.

Ескертпе: Егер зэр артылып қалса,онда оны қосымша ыдыстарға жинау керек. Ыдыстың сыртына: «№ .. порцияға қосымша зэр» деп жазылады. Тиісті уақытында зэр бөлінбесе ыдыс зертханаға бос қалпында жеткізіледі.

10.14. БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРГЕ ЗӘР ЖИНАУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ.

Мақсаты: диагностикалық (зэрдегі микрофлора түрін анықтау, инфекцияның таралуына бақылау жасау үшін.) Жабдықтау:

• сыйымдылығы 200мл. залалсыздандырған шыны ыдыс, қақпағы крафт қағаздан

• жолдама. Іс-әрекет алгоритмі:

1 .Пациентті зэрді зерттеуге жинау ережесімен таныстырыңыз, сыртқы жыныс мүшелерінің тазалығына баса назар аудару керек екендігін ескертіңіз.

2.Сосын пациент ыдыстың қақпағына жэне ішкі бетіне ештеңе жанастырмай ашады, оған зэрге отырады,(әйелдер зэрдің тек ортаңғы бөлігін жинайды), ыдысты У₂ бөлігіне дейін толтырып қақпағын жабады.

З.Таңертенгі сағат 9.00. кешіктірмей жиналған зэрді зертханаға жіберіңіз.

Ескертпе: процедураны тез жэне нақты, ыдысты тез жаба-тындай етіп жасау керек жэне ыдыс таза емес беттермен жана-

спау керек; зәрді бактериологиялық зерттеулерге залалсызданды-ру ережелерін сақтай отырып жинау керек, қоршаған ортадан бак-териялар түсіп кетпеу керек.