I кезең- зарарсыздандыру

Мақсаты: жұқпалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.

Жабдықтау:

• сэйкес белгісі жэне зарарсыздандыру ерітіндісі бар қүрал -жабдықтарды қаннан жэне биологиялық сұыйқтықтардан тазартуға арналған екі ыдыс

• қолданылған медициналық бұйымдар

• лотоктар

• инструменттерді жуу үшін щеткалар жэне мақта- мэрлі там- пондары.

Шарты: зарарсыздандыру бүйымдар қолданған соң бірден жүргізілуі керек.

І.Арнайы киімді киіңіз: халат, маска, қолғап.

2.3арарсыздандыру ерітіндісін дайындаңыз(үсынылған дайын-дау ережесіне сэйкес).

З.Ерітіндіні дайындалған ыдыстарға құйыңыз.

Бірінші ыдыста:

- қолданылған бү_йымдардың ішкі арналарын қолданылған соң бірден толтырыңыз

- ыдысты жуыңыз. Бкінші ыдыста:

- бұйымдардың ішкі арналарын ерітіндімен толтырып, ерітіндіге толық батырыңыз

• 1 сағатқа ыдысты жауып қойыңыз (немесе басқа белгіленген уақытқа)

• 1 сағаттан соң инструменттерді алып, лотокқа салыңыз 23

- ағынды сумен бірнеше қайталап жуыңыз

- қолданылған зарарсыздандыру ерітіндісін канализацияга төгіңіз

- қолғапты шешіп, оларды арнайы қорапқа салыңыз(КБУ). 2 кезен- зарарсыздандыру алдынлағы тазарту. Мақсаты: Бұйымдарды майдан, акуыздан, механикалык ласта-

нулардан, сондай-ақ дэрілік заттардан мүлде тазарту мақсатында барлық бұйымдар залалсыздандыру алдында тазартудан өткізуге тиіс. Бөлек ажыратылатын бүйымдар жеке бөлініп алынып тазар-тылуы тиіс. Жабдықтау:

• медициналық құрал- жабдықтар

• жуғыш ерітінді арналған ыдыс

• дистильденген суға арналған ыдыс

• «Лотос», «Биолот» жуу құралдары

• 27,5% пергидроль ертіндісі

• өлшемді ыдыстар

• мэрлі тампондар

• резеңке қолғаптар, клеенка алжапқыш. Іс-әрекет алгоритмы:

І.Алдыңызға алжапқышты тағып, қолғапты киіңіз.

2.Ерітінділердің біреуін дайындаңыз: жуғыш зат «Лотос»-5 грамм, 27,5% - 17 мл. сутегіінң асқын тотығының ерітіндісі, су- 1 литрге дейін; 50 градусқа дейін жылытыңыз.

З.Жуғыш ерітіндіге тазартылатын заттарды 20 минутқа салып қойыңыз(зарарсыздандыру кезеңінен өткен соң жэне ағынды су-мен шайылған соң).

4.Әрбір затты жеке-^секе, ерітіндіде мэрлі тампонмен ысқылап, жақсылап 10 минут бойында жуыңыз.

5.Бұйымдарды ағынды су астында жуыңыз(«Лотос» қосылған жуғыш ерітіндіден кейін 10 минут бойында, «Биолот» қосылған ерітіндіден кейін 3 минут уақыт бойында).

б.Бұйымдарды дистильденген сумен 10 минут уақыт бойында жуыңыз.

Ескертпе: Жуғыш ерітінді температурасы тазарту процессі 24 кезінде тұрақты сақталмайды.

3 - ТАРАУ. ПАЦИЕНТТЩ ҚЫЗМЕТТІК ЖАҒДАЙЫН БАҒАЛАУ

1. - Тамыр соғысын анықтау іс - әрекетінің алгоритмі

2. - Пациенттің дене қызуын өлшеу іс - эрекетінің алгоритмі

3.3 - Пациенттің артериальды қан қысымын өлшеу іс - эрекетінің алгоритмі

4. - Қызба кезінде көмек көрсету іс-эрекетінің алгоритмі

5. - Тыныс алу қозғалысын санау іс-эрекетінің алгоритмі

6. - Тэуліктік диурезді анықтау жэне су балансын есептеу іс- эрекетінің алгоритмі

25

26

3.1. ТАМЫР СОҒЫСЫН АНЫҚТАУ ІС-ӘРЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ

Анықтау орны: ү_йқы артериясы түсынан, білек, ортан жілік, тізе асты, иық артерияларының тұсынан. Жабдықтау:

• секундомер

Білек артериясынан тамыр соғысын анықтау іс-эрекетінің ал-горитмы:

І.Пациентті жатқызыңыз немесе ыңғайлы жағдайға отырғызыңыз.

2.0ң қолыңызбен пациенттің білезік буыны түхынан үхтаңыз.

З.Білектің алақан жақ бетінен 1-ші саусақ тұсынан білек артериясының ырғақты соғысын анықтаңыз.

4.2-ші, 3-ші, 4-ші саусақтарыңызбен артерияны қыса басыңыз.

5.1 минут уақыт аралығындағы тамыр соғысының санын анықтаңыз.

б.Тамыр соғысының ырғағын анықтаңыз- белгілі бір уақыт аралығында тамыр толқындарының реті.

7.Артерия қабырғасын шамалы күшпен қысып баса отырып та-мыр соғысының кернеу күшін анықтаңыз.

8.Саусақ астындағы тамыр соғысының күшін сезу арқылы та-мыр толысын анықтаңыз.

Ескертпе: тамыр қанға жақсы толса, нақты анық тамырлық толқын анықталады, нашар толса тамырлық толқын анық емес, элсіз анықталады.

3.2.ПАЦИЕНТТЩ ДЕНЕ ҚЫЗУЫН ӨЛШЕУ ІС-ӘРЕКЕТШЩ

АЛГОРИТМІ

Мақсаты: пациенттің дене қызуын өлшеу. Жабдықтау:

• медициналық термометр

• түбінде мақтасы бар термометрді сақтауға арналған белгісі бар ыдыс

• термометрді зарарсыздандыруға арналған лоток

• зарарсыздандыратын ерітінді

• дене қызуын тіркейтін парақ. Дене қызуын өлшеу орындары:

• қолтық асты аймағы

• шап қатпары

• тік ішек, ауыз қуысы(базальды температура)

• қынап. Пациентті дайындау:

• пациентке дене қызуын өлшеу ережесін түсіндіріңіз

• пациентке ыңғайлы жағдай туғызыңыз. Іс-әрекет алгоритмі:

І.Жылы сумен сабындап қолыңызды жуыңыз.

2.Қолтық астын қарап жақсылап қүрғатыңыз

З.Термометрді алып оны сілкілеп 35 градусқа дейін төмен түсіріңіз

4.Термометрді қолтық астына сынапты үліы толығымен денеге жанасатындай етіп орналастырып, пациенттен қолын бүге қысып термометрді ү_стап түруын талап етіңіз.

5.Дене қызуын 10 минуттан кем емес уақыт аралығында өлшеу керек, сынап бағанының көтерілу деңгейі бойымен анықтаймыз.

б.Дене мен термометр арасында киім қалып қоймауына назар аударыңыз .

7.Термометрді алып, өлшеу нәтижесін ауру тарихына тіркеп қойыңыз, дене қызуын тіркейтін параққа сандық көрсеткішіне сэйкес қисық сызықпен белгілеңіз.

8.3арарсыздандыратын ерітіндіде термометрді 10 минут бой- ында өңдеңіз. 27

28

9.Термометрді ағынды су астында жуыңыз, құрғатып сүртіп «Таза термометр» деген жазуы бар таза ыдысқа салып қоямыз. Ю.Қолыңызды жуыңыз. Ескертпе: Пациенттің дене қызуын күніне 2 рет өлшейді:

• таңертең ашқарында (сағат7-ден 9-ға дейін)

• кешкісін (сағат 17-ден 18-ге дейін). Дэрігердің тағайындауы бойынша дене қызуын эрбір 2-3 сағатта өлшеуге де болады.

3.3 ПАЦИЕНТТЩ ҚАН ҚЫСЫМЫН ӨЛШЕУ ІС-ӘРЕКЕТІНЩ АЛГОРИТМІ

Мақсаты: пациенттің жалпы жағдайын жэне жүрек- тамыр жүйесінің жағдайын бағалау. Жабдықтау:

• тонометр

• фонендоскоп

• дене қызуын тіркейтін парақ. Іс-әрекет алгоритмі:

І.Пациентті жағдайына байланысты жатқызыңыз немесе отырғызыңыз.

2.Пациент қолының алақанын жоғары қарата отырып жүрек деңгейінде ұстап, киімнен босатыңыз.

З.Пациент шынтағының астына жұдырығын немесе жүмыр затты қойыңыз.

4.Тонометрдің манжеткасын шынтақ буынынан 2 см.манжетка мен білек арасына бір саусақ еркін сыятындай жоғары етіп орналастырыңыз.

5.Пальпация көмегімен тамыр соғысын анықтаңыз, сол жерге фонендоскопты қойыңыз.

б.Манжетканы тонометрмен жалғаңыз, манжетка түтіктері төмен қарап түру керек.

7.Баллон көмегімен манжеткаға ауа жіберіңіз, тамыр соғысы жойылғанға дейін, одан 20-30мм.с.б. жоғары.

8.Баллон бұрандасын бұрай отырып біртіндеп манжеткадағы ауа қысымын төмендетеміз, бүранданы оң қолдың сүқ саусағымен сағат тіліне қарсы бұрай отырып.

9.Тонометр шкаласынан бірінші дыбыстың пайда болған мөлшерін бақылап отырамыз, бұл систолалық қысым.

Ю.Тонометр шкаласынан дыбыстың өшкен жерін қадағалап отырамыз, бүл диастолалық қысым.

11. Анықталған қан қысымының көрсеткішін бақылау парағына жазып қоямыз.

12. Қолыңызды жуыңыз.

Ескертпе: Ңақты нэтиже алу үшін қан қысымын екі қолдан бірдей өлшеу керек. Қалыпты жағдайда дені сау адамның қан қысымы жасына байланысты болады, ересек адамдарда қан қысымы-140/90- 110/70 мм.с.б. болады.

100/60 мм.с.б. төмен болса- ол гипотония

140/90 мм.с.б. жоғары болса- гипертония.

Қан қысымын өлшеу пациенттің физикалық және психикалық тыныштьщ жағдайын да жүргізіледі.

3.4.ҚЫЗБА КЕЗШДЕ КӨМЕК КӨРСЕТУ ІС-ӘРЕКЕТШЩ АЛГОРИТМІ