5. Өкпе, өкпе құрылысының қысқаша схемасы, оң өкпенің сол өкпеден айырмашалығы, қызметі.

Өкпе өкпе паренхимасынан қалыптасқан. Өкпенің құрылымдық-функциональдық бірлігі-ацинус.

Өкпе құрылысының қысқаша схемасы:

1. Альвеола (375 млн)

2. Алғашқы бөлшек

3. Ацинус (15 млн) альвеолалар тобы, 16 алғашқы бөлшектерден тұрады.

4. Екінші бөлшек (3 млн) ацинустар тобы.

5. Сегмент (әрбір өкпеде 10-нан)

6. Өкпе бөлігі (2-3)

7. Өкпе (оң және сол)

Оң өкпенің сол өкпеден айырмашылығы:

ОҢ СОЛ

1. Үш бөлік екі бөлік

2. Сол өкпеден 10% үлкен оң өкпеден 10% кіші

3. қысқа және жалпақ жіңішке және ұзынырақ

4. жүрек ойығы жоқ жүрек ойығы бар

5. БАВВ АБВВ

Өкпенің қызметтері:

1. Газ алмасу-дем алу, газ алмасу порциальды қысымның әртүрлілі әсерінен жүреді (үлкен жақтан кіші жаққа).

2. Секреторлық-бронхылардың кілегейлі қабығының бездері мен бокал клеткалары тәулігіне 100 мл жуық сілекей бөледі.

3. Қорғаныш қызметі-бронхылардың кілегейлі қабығында эпителий бар, эпителидің кірпіктері көмейге қарай қозғалып, минутына 160-250 қозғалыс жасайды. Осы қозғалыстар бронхылардың өздігімен тазартылуына әсер етеді. Никотин кірпіктердің атрифиясын тудырады.

4. Иммундық қызмет-жергілікті иммунологиялық реакциялар (лизоцим-бактерицидтік қызметі).

5. Терморегуляторлық –жылу қалыптастыру.

6. Фильтрациялық-бактериялар менбөгде денелердің фильтрациясы.

7. Шығару-улардың, алкоголдың, ацетонның (диабетпен ауырған адамдарда) және дәрілердің шығарылуы.

8. Су мен тұз алмасуының регуляциясы, сұйықтың тәулігіне 1,5-2 л. Булануы (дем шығару әйнекке).

9. Май алмасуы-май қышқылдары мен фосфолипидтердің синтезі, олар өкпе стромасының көмегімен синтезделеді.

10. Жүректің қанмен толықтырылуын реттейді.

11. Қанның құрамындағы лейкоцит пен тромбоцитке әсер етеді.

12. Артериальды және венозды қысымды реттейді.

13. Қанның депосы (500 мл).

14. Альдостерон мен аденозин фосфат жиналады, сондықтан өкпені нейроэндокринді мүше деп манайды.

15. Өте кең рефлексоген зонасы: 3 зонаны ажыратады:

    • өкпе ішкі-қанның қозғалысын және газ алмасуды реттейді.

    • Артериола-өкпелік, өкпе артериялары бифуркациясы аймағында, өкпе артериясы эмболиясы-рефлекторлық өлім.

    • Өкпе сыртқы-ірі өкпе веналарында.

6. Плевра: құрылысы, бөлімдері.

Плевра-өкпенің серозды қабығы, екі табақтан тұрады.

• Париетальды-плевра кеуде қуысы қабырғасын жабады.

• Висцеральды плевра.

Париетальды плевраның бөліктері:

1. Қабырғалық

2. Көкеттік

3. Көкірек аралық

Екі табақтың арасында жіңішке саңылау (7-10 мкм-ге жуық)- плевра қуысы болады.