8. ДҚның қолданушылары. Дқ администраторының негізгі функциясы.

ДҚ мен оны құру мен функционалдау процесінде әр түрлі категориядағы пайдаланушылар бірге іс-әрекет жасайды. Пайдаланушылардың негізгі категориясы болып түпкілікті пайдаланушылар, яғни олардың қажеттіліктері үшін ДҚ құрылатын пайдаланушылар табылады. ДҚн функционалдау ДҚн құруды, функционалдауды ж/е дамытуды қамтамасыз етуші мамандардың қатысуынсыз мүмкін емес. Мамандардың мұндай тобы ДҚның администраторлары (ДҚА) деп аталады. ДҚның администраторларының тобының құрамында олардың атқаратын функцияларына байланысты әртүрлі топшаларды бөліп көрсетуге болады. ДҚның әкімшілігінің құрамында жүйелік аналитиктер, ДҚна қатысы бойынша сыртқы ақпараттық қамсыздандыруды жобалаушылар, деректерді өңдеудің технологиялық процесстерінің жобалаушылары, жүйелік ж/е қолданбалы программистер, операторлар, техникалық қамсыздандыру бойынша мамандар болуы керек. Егер әңгіме коммерциялық ДҚ жөнінде болса, онда бұл жерде маңызды рольді маркетинг бойынша мамандар ойнайды.

ДҚ қолданушысы. Қолданушылардың ақпараттық талаптарын қамтамасыз етудің екі аспектісі бар: нақты ПАтың шекараларын анықтау ж/е сәйкесінше ақпараттық модельдердің сипаттамасын жасау; әртүрлі категориядағы қолданушылардың сұраныстарына тиімді қызмет көрсетуге бағытталған.

Деректер банкісін құру. Әртүрлі категориядағы қолданушылар: аналитиктер, жүйелік программистер, қолданбалы программистер, администраторлар, соңғы қолданушылар.

ДҚның администраторлары жан-жақты қызметтердің үлкен шеңберін орындайды: Пәндік облыс анализі; ДҚның құрылымын жобалау; ДҚ мен ДҚ-н өңдеу шараларының құрылымын жазбаша суреттеу кезінде толықтылықты шектеуді беру; ДҚн алғашқы жүктеу ж/е жүргізу; Деректерді қорғау; ДҚ-н қайта қалыптастыруды қамтамасыз ету; ДҚ-на пайдаланушылардың жолдауының анализі; ДҚ-ның жұмыс жасау тиімділігінің анализі мен жүйенің дамуы; пайдаланушылармен жұмыс жасау; Жүйелік программалық жабдықтарды дайындау ж/е қолдау; Ұйымдастырушылық-әдістемелік жұмыс.

9. Инфолог-қ модельдеу-ң нег-гі аспаптық жабдық-ры. Па-ң er- диаграммасы. Физ-қ модельге көшу.

Ақпараттық - логикалық модель (информационно-логический, инфологиялық) - анықталған тақырып саласындағы ақпарат обьектілерінің ж/е олардың өзара байланыстарының жиынтығы түрінде көрсетілетін құрылым. Инфологиялық үлгілеудің негізгі конструктивті элементтері обьект, байланыс ж/е олардың қасиеті (атрибуты) болып табылады.

Обьект - мәліметтер қорында ол туралы ақпаратты сақтау қажет болатын кез келген обьектіні айтамыз. М/ы, адамдар, ғимарраттар, самолеттер, т.б обьект бола алады. Атрибут – обьектінің аталған мінездемесі. Оның атауы обьектінің нақты типіне бірегейлі болуы қажет, бірақ обьектінің әртүрлі типіне бірдей болуы да мүмкін. Байланыс - екі немесе одан да көп обьектілердің қатынасы. 1) бірдің-бірге қатынасы. 2) бірдің-көпке қатынасы .

Модель Сущность-Связь (ER-модель) (англ. entity-relationship model (ERM) или англ. entity-relationship diagram (ERD)) — концептуалды схемаларды сипаттауға мүмкіндік беретін деректер үлгісі.

1. ПА-тың ақпараттық объектілерін жүйелік талдау.

2. ПА-тың инфологиялық моделін жобалау — ПАтың объектілерін қандайда бір семантикалық модельдің тарминдерімен формалды түрде сипаттау, м/ы, Е-модельдің терминдері арқылы.

3. МҚ-ын даталогиялық немесе логикалық жобалау, яғни МҚ-н, объектілерін жалпы қабылданған терминдермен сипаттау.

4. МҚ-н физикалық жобалау, яғни МҚ-н қосымшалардың тиімді жұмысын қамтамасыз ететін қандай да бір сыртқы жинақтауыштарда орналастыру.

Мәл-ді физ-қ жобалауда МҚБЖ таңдау, кесте-р құру, өріс-р типі мен атрибут-ы, тригерр-р, іздеуді жеңілдету элемент-і жайлы, мәл-ң бүтінділігі, процедуралар сынды объектілерге назар аударған жөн. Физикалық модельді құру үшін CASE – ресурсы қолданатын кестелері сипатталады, сәйкесінше логикалық модельдері, өрістер ж/е өрістер атрибуттары да сипатталады.

Жұмыстың орныдалу реті:

1 Жұмысты баптау

1 CASE – жүйесі іске қосылады Erwin v 2.5 f. Logic Works: W\ERWIN21\ERWERX16.exe (File NEW).

2 Жұмысты арнайы МҚБЖ-мен орыс тілінде жүргзу үшін баптау жасалады. МҚБЖ мұғалім таңдайды (Серверлік МҚБЖ пайдалану жоба-у уақытын қысқартады. Физ-қ модельді құру үшін келесі тізімнен бір вариант таңдалады: 1) ORACLE, 2) ACCESS, 3)PARADOX, 4FOXPRO, 5)INFORMIX,6)WATCOM.). Меню ішінен SERVER, TARGET SERVER, СУБД таңдау. OPTION, DEFAULT FONT COLOR таңдап, редакторға кіріп, тригерлерді іске қосу жүреді ALL OBJECT, ARRIAL CYR, OK.

3 Бүтінділікті баптау жүргізіледі (Referential Integrity).

Ол үшін скролинг - менюден (Identifying) қатынас-р опциялары таңдалады IDENTIFYING (Ch.Del- Par.Upd) сәйкесінше (N, Restr., Restr., Restr., None, Restr.). ( Мұндағы Сascad опциясы, аталық қасиетке меншіктелген атрибут өшірілген жағдайда мұрагерлік арқылы барлық қалған атрибуттарда өшірілетінін білдіреді).