- •2. Тұрақты тоқ тізбегінің контурлық тоқтар, түйіндік потенциалдар және балама генератор әдістерін жазыңыз.
- •3. Периодикалық синусоидалды емес тоқ тізбегін түсіндіріңіз.
- •13.2 Сурет
- •4. Тербелмелі контурдағы кернеу және тоқ резонансын түсіндіріңіз.
- •11.1 Сурет
- •12.1 Сурет 12.2 Сурет
- •12.3 Cурет
- •5. Тізбектің өзара индуктивті байланысын жазыңыз.
- •Сызықты электр тізбегінінің өтпелі кезеңін классикалық, операторлық және спектральды әдістерін түсіндіріңіз.
- •Тұрақты тоқтың сызықсыз электр тізбектерін жазыңыз.
- •1.2 Сурет
- •1.3 Сурет
Тұрақты тоқ тізбегінің контурлық тоқтар, түйіндік потенциалдар және балама генератор әдістерін жазыңыз.
Периодикалық синусоидалды емес тоқ тізбегін түсіндіріңіз.
Тербелмелі контурдағы кернеу және тоқ резонансын түсіндіріңіз.
Тізбектің өзара индуктивті байланысын жазыңыз.
Сызықты электр тізбегінінің өтпелі кезеңін классикалық, операторлық және спектральды әдістерін түсіндіріңіз
Тұрақты тоқтың сызықсыз электр тізбектерін жазыңыз.
2. Тұрақты тоқ тізбегінің контурлық тоқтар, түйіндік потенциалдар және балама генератор әдістерін жазыңыз.
Бұл әдіс
тармақтан өтетін тізбектегі кез келген
тармақтағы тоқты контурлық тоқтардың
алгебралық қосындысы түрінде жазуға
болатындығына негізделген. Осы әдісті
қолданған кезде контурлық тоқтарды
таңдайды және белгілейді (тізбектің
кез келген тармағы арқылы кемінде бір
таңдап алынған контурлық тоқ өту керек).
Контурлық тоқтардың жалпы саны
-ге
тең. Контурлық тоқтардың
-ның
әр біреуі бір тоқ көзінен өтуі ұсынылады.
Осы контурлық тоқтарды сәйкес
тоқ көздерімен сәйкес келеді деп санауға
болады және олар әдетте есептің шартында
беріледі. Бұлар үшін теңдеулер
құрастырылмайды, бірақ басқа контурларға
теңдеулер құраған кезде ескеріледі.
Қалған
контурлық тоқтар тоқ көзі жоқ, тармақтардан
өтетіндерін таңдайды. Кирхгофтың екінші
заңына байланысты соңғы контурлық
тоқтарды анықтаған кезде К теңдеулері
R11I11
+ R12Ι22
+ …
+R1kIkk+
…
+
JnRn
= Е11,
R21I11
+ R22Ι22
+ …
+R2kIkk+
…
+
JnRn
= Е22,
(3.4)
Rk1I11
+ Rk2Ι22
+ … +RkkIkk+
… +
JnRn
= Еkk
түрінде
жазылады. Мұндағы Rnn-
n контурының өзінің кедергісі (n контурына
кіретін барлық тармақтардың кедергілерінің
қосындысы); Rn1-
Rn
n
және L контурларының жалпы кедергісі,
Rnl
= Rln.
n және L үшін жалпы тармақтағы контурлық
тоқтардың бағыты сәйкес келсе, онда Rn1
оң, ал егер керісінше болса Rn1
теріс болады; Еnn
–n контурын құрайтын тармақтарға
қосылған ЭҚК-нің алгебралық қосындысы;
Rn-тармақтағы
n контуры мен
тоқ көзі бар контурдың жалпы кедергісі.
(3.5)
санына дейін құрастырылатын теңдеулер санын қысқартады.
Бұл әдістің негізі алдымен теңдеулер жүйесін шешу арқылы сұлбадағы барлық түйіндердің потенциалын анықтау, ал түйіндерді біріктіретін тармақтың тоғын Ом заңы арқылы табады. Түйіндік потенциалдар әдісімен теңдеулер құрастырылған кезде кез келген түйіндегі потенциалды нөлге теңестіреді (оны базистік деп атайды). Қалған ( ) түйіндердегі потенциалдарды анықтау үшін келесі теңдеулер жүйесі құрастырылады
(3.6)
мұндағы Gss–S түйініне қосылған тармақтың өтімділігінің алгебралық қосындысы;
Gsq–S түйінімен q түйінін қосатын тармақтардың алгебралық қосындысы;
-S
түйініне кіретін тармақтағы ЭҚК-нің
көбейтіндісінің алгебралық қосындысы;
оң таңбамен S түйінінің бағытына сәйкес
әсер ететін ЭҚК, кері таңбамен - S
түйінінен шығатын ЭҚК алынады.
- S түйініне қосылған тоқ көзінің
алгебралық қосындысы; S түйінге бағытталған
тоқ, оң таңбамен, ал S түйінінен бағытталған
тоқ теріс таңбамен алынады. Теңдеулер
саны контурлық тоқтар әдісімен құралған
теңдеулер санынан кем болған жағдайда,
түйіндік потенциалдар әдісін қолдану
ұсынылады. Егер сұлбада кейбір түйіндер
идеал тоқ көзінің ЭҚК қосылған болса
теңдеулер саны, түйіндік потенциалды
әдісімен табылған
(3.7)
мұндағы
-
идеал тоқ көзіне қосылған ЭҚК-дегі
тармақ саны. Тармаққа қатысты идеал тоқ
көзінің ЭҚК-дегі кез келген бір түйін
нөлге теңестіріледі, сол кезде қалған
потенциалдар
болады.Эквивалентті генератор әдісін
қолдану (активті екіұшты әдісі немесе
бос жүріс және қысқа тұйықталу әдісі).
Күрделі тізбектің кез келген тармағындағы
тоқты анықтауға негізделген. Әдістің
екі нұсқасы бар:1) Эквивалентті тоқ
көзінің ЭҚК әдісі.2)Эквивалентті тоқ
көзі әдісі.Эквивалентті генератор
әдісін қолдануға мысал ретінде 4.2 –
суреттегі амперметр көрсетуінің
тәуелділігін анықтаймыз
Ом
аралығындағы көпір диагоналындағы
айнымалы резистордың R кедергінің
өзгеруі кезінде. Тізбек көрсеткіштері:
Е=100 В; R1=R4=40
Ом; R2=R3=40
Ом
4.2 Сурет 4.3 Сурет
мәнін
табу үшін 4.3 - суреттегі сұлбаға ораламыз,
ол жердегі кернеу 1-2 ашық қысқыштағы
кернеу
ЭҚК пен анықталады. Берілген тізбекте
