IX ғасырдың 2 – жартысы – XIII ғ. Басындағы Қазақстан мәдениеті

1. XI-XII.ғ. жататын “қоржын үй”табылған қала

А) Сығанақ В) Ақбешім С) Құйрықтөбе

D) Тараз Е) Отырар

2. X.ғасырға жататын шыны ыдыстар табылған қала

А) Сығанақ В) Суяб С) Испиджап D) Иасы

Е) Құйрықтөбе

3. 1217-1218жж. Хорезм шахы Мұхамед Текеш қай қалада теңге соқтырды

А) Отырар В) Тараз С) Суяб D) Иасы Е) Шаш

4. Теракота кеңінен қолданылған ғасырлар

А) VIII-IX.ғ B) IX-X.ғ C) X-XI.ғ

D) XI-XII.ғ E)XIII-XV.ғ

5. Боран мұнарасы қай ғасырға жатады

А) VIII-IX.ғ B) IX-X.ғ C) X-XI.ғ D) XII-XIII.ғ

E)XIV-XV.ғ

6. Бабаджа-қатын мен Айша-бибі кесенелері жақын орналасқан қала

А) Тараз В) Сығанақ С) Отырар

D) Алмалық Е) Испиджап

7. XI-XIIғасырларға жататын Шығыс моншасы табылған қала

А) Тараз В) Сығанақ С) Иасы D) Отырар Е) Суяб

8. Қазір мұражайға айналдырылған Шығыс моншасы

А) Таразда В) Отырарда С) Түркістанда

D) Сығанақта Е) Суябта

9. Х-Х1 ғасырларда әйнек жасау кәсібі дамыған қала

А) Отырар, Сығанақ В) Отырар, Тараз

С) Тараз, Испиджаб D) Испиджаб, Сығанақ

Е) Суяб, Испиджаб

10. Х-ХП ғасырларда Қазақстандағы қыш құмырашыларының жетістігі

А) фарфор В) фаянс С) шыны (әйнек)

D) қыш ыдыстар Е) керамика

11. Орта ғасырдағы діни сәулет құрылысы

А) шеберханалар В) сарайлар

С) моншалар D) мешіттер Е) махаллалар

12. Х-Х1 ғасырлар аралығында Боран мұнарасы салынды:

А) Жетісуда В) Арал бойында

С) Балқаш бойында D) Самарқанда Е) Бұхарада

13. Бабаджа қатын кесенесінің салынған мерзімі

А) Х-Х1 ғғ. В) Х-ХП ғғ.

С) Х-ХШ ғғ. D) ХШ-XIV ғғ. Е) XIV-XV ғғ.

14. Х-ХП ғасырларда Қазақстан аумағында көлемі жағынан ірі қалалар

А) Испиджаб, Отырар В) Бурух, Хурлуг

С) Баладж, Берукет

D) Тараз, Баласағұн Е) Құлан, Қойлық

15. X-XII ғасырларда ірі және кіші қалалардың Сырдария, Шу, Талас өзендерін жағалай орналасуы қай саланың дамығанын көрсетті

А) қолөнердің В) сауданың С) егіншіліктің

D) мал шаруашылығының Е) діннің

16. Отырар, Тараз, Түркістаннан табылған шыны ыдыстар жатады:

А) 1Х ғасырға В) Х ғасырға С) Х1 ғасырға

D) ХП ғасырға Е) ХШ ғасырға

17. Х-Х1 ғасырлар аралығында Жетісуда салынған мұнара

А) Бабаджа-қатын В) Боран С) Айша бибі

D) Сауран Е) Алашхан

18. Мұсылман дінінің енуіне байланысты пайда болған ғимарат:

А) су құбыры В) ыстық өткізетін каналдар

С) мешіт D) ташнау Е) монша

19. XI ғасырларда сәулет өнерінде – терракота:

А) Күйдірілген балшық В) Гипс С) Әйнек плиткалар D) Өрнектелген кірпіш Е) Саз балшық

20. VI-IX ғасырларда түріктердің қалалық мәдениеті дамыған аймақ

А) Батыс Қазақстан В) Оңтүстік Қазақстан

С) Шығыс Қазақстан D) Орталық Қазақстан

Е) Батыс, Шығыс Қазақстан

21. Оңтүстік Қазақстанда маңызды сауда орталығы болған “көпестер” қаласы атанған қала

А) Тараз В) Суяб С) Испиджаб

D) Алмалық Е) Сығанақ

22. Адамдардың шығу тегін белгілі бір аңмен байланыстыратын наным-сенім:

А) зооморфтық үлгі В) зороастралық фарн

С) зекет D) тотемизм Е) анимизм

23.«Дін үшін соғыс» ұранымен араб қолбасшысы Насыр ибн Сейяр Қазақстанның Оңтүстігін басып алды:

А) 633-648 ж.ж. В) 709-714 ж.ж.

С) 727-738 ж.ж. D) 747-758 ж.ж. Е) 737-748 ж.ж.

24. Ғылыми зерттеулерге қарағанда, Қазақстанда, ертедегі діни наным дәстүрлері кең тараған аймақ:

А) Батыс В) Жетісу С) Шығыс D) Солтүстік Е) Сібір

25. Арабтардың «дін үшін соғыс» деген ұранмен көрші елдерді жаулап ала бастаған уақыты:

А) 520 ж. В) 620 ж. С) 633 ж. D) 533 ж. Е) 733 ж.

26. 714 жылы Шашты басып алған араб қолбасшысы:

А) Күтейба ибн Муслим В) Насыр ибн Сейяр

С) Хаукәл D) Фадлан Е) Масуди

27.Х ғасырда ислам дінін алғаш рет мемлекеттік дін деп жариялаған мемлекет:

А) Қарлұқ В) Қыпшақ С) Қарахан D) Оғыз Е) Түргеш

28.Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың Х ғасырдағы қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағандығын жазған араб ғалымы:

А) Хаукәл В) Масуди С) Әл - Макдиси

D) Әл- Марвази Е) Идриси

29.Қазақ жерінде ғылым білім салаларының дамуына ықпал еткен дін:

А) Христиан В) Будда С) Зороастризм

D) Ислам Е) Ламаизм

30.Оңтүстік Қазақстанда ислам діні кең түрде дами бастаған уақыт:

А) VII ғ. В) VIII ғ. С) IX ғ. D) X ғ. Е) XI ғ.

31.Х ғасырдан бастап Қазақстанда әдеби және ғылыми шығармалар жазылған тіл:

А) қазақ В) араб С) парсы D) түрік Е) қыпшақ

32.Түрік тілдес тайпалардың бір-біріне жақындығын зерттеген белгілі ғұлама:

А) Әл-Фараби В) Әл-Бируни

С) М. Қашғари D) Ж. Баласағұни Е) А. Йасауи

33.М. Қашғари қалдырған үш кітаптан тұратын мәңгі өшпес мұра:

А) «Түрік тілдерінің сөздігі» В) «Құт негізі - білік»

С) «Ақиқат сыйы D) «Даналық кітабы Е) «Оғызнама»

34.Ж. Баласағұни «Құтадғу білік» еңбегін Сүлеймен Арслан ханға сыйға тартқаны үшін алған лауазым атағы:

А) Әмір В) Мырза С) БекD) Ұлы хас – хажип Е) Ғалым

35. «Арабша, тәжікше кітаптар көп. Ал бұл-біздің тіліміздегі тұңғыш даналық жинақ» деп өз тілін қорсынып, жат елдің тілінде сөйлеу, шығарма жазу сияқты әрекеттерге қарсы болған ғұлама:

А) Әл-Фараби В) Әл-Бируни С) М. Қашғари

D) Ж. Баласағұни Е) А. Йасауи

36. «Жастығымда бейнет бер, Қартайғанда дәулет бер» деген қазақ мақал-мәтелі қай ғұламаның еңбегінде кездеседі:

А) Ж. Баласағұни В) М. Қашғари

С) А. Иүгінеки D) А. Йасауи Е) Әл-Фараби

37.Жазба әдебиеттің көрнекті өкілі, Қарахан мемлекетінің кезінде даңқы шыққан ақын:

А) А. Йасауи В) А. Иүгінеки

С) Рашид ад-Дин D)Әбілғазы Е) С.Бақырғани

38.VIII-IX ғасырда түрік жазуының өмірде қолданылу аясының тарылу себебі:

А) Ислам дінінің таралуына байланысты араб жазуының түрік билеушілері арасында тез қабылдануы

В) Соғды жазуы кең тарады

С) Араб билеуші - ң тыйым салуы D) Орыс әліпбиі кең тарады Е) Парсы жазуы кең тарады

39.Жазба деректердегі мағлұматтарда олардың қамыс қаламмен және IX-X ғасырларда ежелгі түрік жазуымен жазғанын көрсетеді:

А) Қимақтар В) Қарлұқтар

С) Наймандар Д) Керейлер Е) Қарахандар

40.Дүние жүзіне Аристотель сынды ғұлама ғалым ретінде танылған:

А) Әл-Бируни В) Әл-Марвази С) Әл-Фараби

Д) М.Қашғари Е) Ж.Баласағұни

41.Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған

А) Араб В) Парсы С) Иран D) Түрік Е) Қыпшақ

25.Әл-Фараби дүниеге келген қала

А) ТүркістанВ) ОтырарС) ТаразD) АқбешімЕ) Сығанақ

42.“Диуани лұғат ат-түрік”кітабының авторы

А) Әл-Фараби В) Әл-Бируни

С) Ж.Баласағұн D) М.Қашғари Е) А.Яссауи

43.Шу өзенінің бойында дүниеге келген ғұлама

А) А.Яссауи В) Ж.Баласағұн

С) М.Қашғари D) Әл-Фараби Е) Әл-Бируни

44.Ахмет Игунекидің кітабы:

А) ”Құдатғу Білік” В) Ақиқат сыйы” С) ”Даналық кітабы”D) Жүсіп-Зылиқа”Е) Диуани лұғат ат-түрік”

45.Ахмет Яссауидің шәкірті

А) С.Бақырғани В) Әли ақын

С) Әл-Бируни D) М.Қашғари Е) Арыстан баба

46.Орта ғасырлық Қазақстанда буддизм таралған аймақ

А) Солтүстік В) Шығыс С) Оңтүстік Қазақстан

D) Батыс Е) Орталық

47.Әбу Насыр Әл-Фараби Отырар қаласында қай тілде білім алған

А) араб В) қыпшақ С) иран D) қытай Е) парсы

48.Х1 ғасырда түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіші:

А) “Диуани-хикмет” В) “Құтадғу білік”

С) “Диуани лұғат-ат-түрік”

D) “Халиғат-ат тауарих” Е) “Әбілхайырхани”

49.Белгілі орта ғасырлық ақын және исламды таратушы Яссауидың ұстазы

А) Арыстан баб В) Хаким ата С) Әбу Бәкір

D) Сүлеймен Бақырғани Е) Қашғари

50.ХШ ғасырдың басында Оңтүстік Қазақстанда мұсылман дінінің кең етек жая бастауына байланысты жарық көрген “Жүсіп-Зылиқа” атты поэманың авторы

А) Әбу Бәкір В) Әбу Бируни

С) Әли D) Ахмет Жүгенеки

51.Яссауидің Бұқар қаласында діни білім алуына көмектескен ғұлама

А) Жүсіп Баласағұн В) Әли ақын С) Жүсіп Хамадани

D) Арыстан бабан Е) М.Қашқари

52.Ислам дінін уағыздаушы, орта ғасырлық белгілі ақын, ел ішінде Хакім ата атанған:

А) Сүлеймен Бақырғаниды В) Ахмет Яссауиді

С) Жүсіп Хамаданиді

D) Арыстан баба Е) Ж.Баласағұни

53.Түркі тілдес халықтардың тұрмыс-тіршілігі, әдет-ғұрпы және тілі туралы жазған орта ғасырлық энциклопедист ғалым

А) Әл-Фараби В) Махмұд Қашғари

С) Жүсіп Баласағұн D) Әл-Омари Е) Петахья

54.Сопылық ілімнің насихатшысы, ақын:

А) Хакім ата В) Ахмет Яссауи С) Әбу Бакр

D) Сүлеймен Бақырғани Е) А.Иүгнеки

55.Белгілі ғалым, “Әлемнің екінші ұстазы” Әл Фараби өмір сүрді:

А) 870-950 жылдары В) 870-960 жылдары

С) 870-970 жылдары D) 970-1010 жылдары

Е) 1011-1025 жылдары

56.Х1 ғасырға дейін түрік тілді халықтардың қоғамдық ой-санасында орын алған ғылыми еңбек

А) «Диуани хикмет» В) «Құтадғу білік»

С) «Диуан-и лұғат-ат түрік» D) «Хұсрау-Шырын»

Е) «Әбілхайырхани»

57.А.Яссауидің “Диуан-и хикмет” жинағы

А) түрік тілдерін зерттеген В) этнографиялық зерттеу

С) адалдыққа, имандылыққа, даналыққа шақырады

D) араб тілін зерттеген Е) білімді дәріптеген

58.Ортағасырлық ғалым Махмұд Қашғаридың өмір сүрген жылдары

А) 870-950 ж. В) 1030-1090 ж.

С) 1021-1075 ж. D) 1075-1095 ж. Е) 1095-2007 ж.

59.Х1 ғасырдағы түркі әдебиетінің жазу тілінің үлгілері көрініс тапты:

А) «Құтадғу білікте» В) «Диуан-и хикметте»

С) «Диуани лұғат-ат түрікте»

D) «Хұсырау-Шырында» Е) «Оғызнамада»