Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Казахский язык и литература емтихан 21,05 (1).docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
246.85 Кб
Скачать

36.Тілдің жалпыадамзаттық құндылыық екенін түсіндіріңіз.

Түркі мәдениеті - ежелгі заманнан өмір сүріп келе жаткан түркі тайпалары негізінде қалыптасқан мөдениеттің жалпы атауы. Түркілердің алғашқы ата қонысы Шығыс Тянь-Шань мен өңірі болған. "Халықтардың ұлы қоныс аударуының" нәтижесінде қазіргі 290007002911000Қазақстан"ҚHYPERLINK "%BD%22Қазақстан"азақстан, Орта жөне Алдыңғы Азия, Шығыс Еуропа]] территорияларына кең таралып орналасқан түркілер қазіргі түркі тілдес халықтардың барлықтарының субстраты болып табылады. "Түркі" деген термин тұңғыш рет 542 жылы аталады. "Түркі" этонимі алғашқы кезде белгілі бір ақсүйектерден шыққанын білдірген (ғылымда этносқа қатысты "түркі"терминін қолдану қалыптасқан, біз соған арқа сүйейміз). Түркі қағандағы тұсында түркі тілінің өрісі барынша кеңіп, ұланғайыр өлкедеғі негізгі тілге айналған. Түркілердің жазуы да болған. Сол көне түркі жазбаларынан түркілердің дүниетанымдық көзқарастары, наным-сенімдері туралы көп мағлүмат алуға болады. Көне түркілер аспан денелерінің қозғалысына карап ауа райын, жыл маусымдарының қандай болатынын күні бұрын анықтай алған. Көне түркілер геометрия, математика ғылымдарынан біршама хабардар болған, оны су жүйелерін салуға, күрделі ғимараттар, карауыл төбелер тұрғызуға, т.б. пайдаланған. Олар металды, түрлі минералдарды еріту әдістерін, шөптердің емдік қасиеттерін білген. Емдеудің неше түрлі әдістерін де жетік меңгерген. Ежелгі түркілер, негізінен, қос күшке - Көкке және Жерге сиынатын болған. Көк Тәңірінің рақымымен елді билеген қағандар "Аспанда туған және Күнмен, Аймен безендірілген" деп аталған. Ежелгі түркілер үшін Көк пен Жер-Судан кейін тұрған құдіретті күш әйел, ошак басы құдайы Ұмайға табынған. Түркі халықтарының мәдениетінде персонификациялабаған, шексіз аспан әлемімен қатар аспан шырақтары, құтты мекен, отсуға да бас игенін білдіретін деректер кездеседі.0221102900200000118%5BHYPERLINK%20%22http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B%224%5D"[HYPERLINK "B%22%5BHYPERLINK%20%22http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B%224%5D"4HYPERLINK "B%22%5BHYPERLINK%20%22http://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D1%80%D1%96%D0%BA_%D2%9B%D0%B0%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%8B%224%5D"]

37.Ф.Оңғарсынованың ақындық шеберлігін саралаңыз.

Алғашқы өлеңдері республикалық баспасөз беттерінде 1958 жылы жарық көрді. Тұңғыш өлеңдер жинағы «Сандуғаш» 1966 жылы жарық көрген. «Алмас қылыш», «Тартады бозбаланы магнитім», «Сайраған Жетісудың бұлбұлымын», «Тыңдаңдар, тірі адамдар», «Қарғыс», «Қасірет пен ерлік жыры» поэмалары, «Үйім менің – Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлең топтамаларының авторы. Көптеген шығармалары шет ел тілдеріне аударылған. 0708008Чили ақыны 090001000905110400Пабло Неруданың «Жүректің төрт мезгілі» кітабын, орыс ақыны А.А.Блоктың «Нәпсі», «Куликов даласы», «Он екі жыл өткен соң», «Кармен», «Қарлы перде» өлең топтамаларын, сондай-ақ, Р.Ф.Казакованың, Е.А.Евтушенконың, араб ақыны Әбдірахман әл-Хамисидің жекелеген шығармаларын қазақ тіліне аударған. 1984 жылы «Үйім – менің Отаным», «Маңғыстау монологтары», «Революция және мен» өлеңдері топтамалары үшін 2900070029090100090500050051110118090182181Қазақ%20КСР%20Мемлекеттік%20сыйлығының"ҚHYPERLINK "%22Қазақ%20КСР%20Мемлекеттік%20сыйлығының"азақHYPERLINK "%22Қазақ%20КСР%20Мемлекеттік%20сыйлығының" КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Сандуғаш. Өлеңдер. Алматы., «00007111801001000118Жазушы»1966; Маңғыстау маржандары. Өлеңдер. А., «00007111801001000118Жазушы»1969; Мазасыз шақ. Өлеңдер. А., «00007111801001000118Жазушы»1972; Асау толқын. Өлеңдер. А., «00007111801001000118Жазушы»1973; Көгершіндерім. Өлеңдер. А., «00007111801001000118Жазушы», 061801974;

Биіктік. Очерктер. А., «00007111801001000118Жазушы»1975; Біздің Кәмшат. Повесть. А., «00007111801001000118Жазушы»1976; Сенің махаббатың. Өлеңдер. А., «0000180Жалын»1977; Шілде. Таңдамалы. А., «00007111801001000118Жазушы»1978; Нежность. Стихи. А., «0000180Жалын»1978; Тревоги. Стихи. М., «090000400180302001040818010010001181Молодая гвардия»1979; Озарение. Стихи. М., «01002051100809008100105018010010001181Советский писатель»1980; Полдневный жар. Стихи. А., «00007111801001000118Жазушы»1980; Сұхбат. Өлеңдер. А., «00007111801001000118Жазушы»1983; Жүрек күнделігі. Таңдамалы. А., «0000180Жалын»1984; Дауа. Өлеңдер. «0000180Жалын»1985; Алмазный клинок. Стихи. М., «051040060511020500001800810510011100010010001181Художественная литература»1984;