1. Жер учаскесіне жеке меншік құқығын немесе жер пайдалану құқығын тоқтату негіздері

Жер учаскесіне жеке меншік құқығын немесе жер пайдалану құқығын тоқтату негіздерін Жер кодексінде көрсетілген құқықтық нормалар бойынша төмендегіше жіктеп көрсете аламыз: меншік иесі - жер учаскесін немесе жер пайдаланушы жер пайдалану құқығын иеліктен шығарып басқа тұлғаға берген кезде; меншік иесі меншік құқығынан немесе жер пайдаланушы жер пайдалану құқығынан бас тартқанда; жер учаскесіне меншік құқығынан немесе жер пайдалану құқығынан өзге де жағдайларда айрылған ретте тоқтатылады. Меншік иесінен, сатып алуды қоса алғанда, жер учаскесін және жер пайдаланушыдан жер пайдалану құқығын алып қоюға. меншік иесінің немесе жер пайдаланушының міндеттемелері бойынша жер учаскесінен немесе жер пайдалану құқығынан өндіріп алу жүргізілген; жеке меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан жер учаскесі мемлекеттік қажеттіктер үшін сатып алуды қоса алғанда алып қойылған; мақсатына сай пайдаланылмай отырған немесе Қазаќстан Республикасыныњ заңдарын бұза отырып пайдаланылып жүрген жер учаскесі меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан мәжбүрлеп алып қойылған; радиоактивті ластануѓа ұшыраѓан жер учаскесін, ќұны тењ жер учаскесі беріле отырып, меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан алып ќойѓан; тәркіленген реттен басқа жағдайларда жол берілмейді. Сонымен қатар жер пайдалану құқығы бұдан басқа да мына негіздер бойынша тоқтатылуы мүмкін: а) учаске берілген мерзімнің өтуі; б) жер учаскесі кепілде тұрған жағдайларды қоспағанда, жер учаскесін жалға беру шартының немесе өтеусіз уақытша жер пайдалану шартының мерзімінен бұрын тоқтатылуы; в) жер пайдаланушыға қызметтік жер телімін берумен байланысты туындаған еңбек қатынастарының тоқтатылуы.

2. Жеке меншік құқығынан немесе жер пайдалану құқығынан бас тартуы

Меншiк иесi бұл туралы жария етiп, не жер учаскесiне қатысты өзiне

тиесiлi құқығын сақтау ниетiнсiз одан бас тартатынын айқын бiлдiретiн басқа да iс-əрекет жасап, өзiне тиесiлi жер учаскесiне меншiк құқығынан бас тарта алады.Уақытша жер пайдалану құқығынан немесе жеке меншiктегi жер учаскесiн уақытша пайдалану құқығынан бас тарту жалдау шартын немесе өтеусiз уақытша жер пайдалану туралы шартты тоқтату үшiн белгiленген тəртiппен жүзеге асырылады. Жер учаскесiне жеке меншiк құқығынан ерiктi түрде бас тартқан кезде,жер учаскесi меншiк иесiнiң нотариат куəландырған жазбаша өтiнiшi жер учаскесiн иесi жоқ жылжымайтын зат ретiнде есепке алуға негiз болып табылады.

3. Меншік иесінің немесе жер пайдаланушының міндеттемелері бойынша жер учаскесінен немесе жер пайдалану құқығынан өндіріп алу

Меншiк иесiнiң немесе жер пайдаланушының мiндеттемелерi бойынша

жер учаскесiнен немесе жер пайдалану құқығынан өндiрiп алу кезiнде меншiк иесiнiң немесе жер пайдаланушының жер учаскесiне меншiк құқығы немесе жер пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тəртiппен меншiк құқығы немесе жер пайдалану құқығы ауысатын тұлғаның алып қойылған жер учаскесiн меншiк құқығы немесе жер пайдалану құқығы туындаған кезден бастап тоқтатылады.

Кепiлге берушiнiң өтiнiшi бойынша сот дəлелдi себептер болған кезде

(дүлей апат жəне өзге де төтенше жағдайлар), сондай-ақ ауыл шаруашылығы

мақсатындағы жер кепiлге салынған жағдайда, кепiлге салынған жер

учаскесiнен (жер пайдалану құқығынан) өндiрiп алу туралы шешiмде оның

сатылуын бiр жылға дейiнгi мерзiмге кейiнге қалдыруға құқылы.