10Маделунг тұрақтысы және оның шығару

Маделунг тұрақтысы - иондық кристалды торларда электростатикалық потенциалды кристалдық тор параметрiмен байланыстыратын шама. Эрвин Маделунгке арналып аталған.

Иондық кристалдағы бір E_i ионының электростатикалық әсерлесу энергиясын:

i және jиондар арасындағы қашықтығы: r_ij = r_i - r_j, z_j - j ионының заряды; е - электронның заряды; ₀-электр тұрақтысы.

M - Маделунг тұрақтысы. Иондарының заряды NaCl кристалды торы үшiн Маделунг тұрақтысы:

21.Кубқатән симметрия элементтерініңжиынтығы.

Кубтық жүйе: куб со сторонами a = b = c и углами между ними α = β = γ = 90°; . Жүйеге кубтық

симметрия тән. Кубтық жүйеге қарапайым(а),

көлемдік центрленген (б) және жақтық центрленген

(в) ұяшықтар жатады

22.Электрондық газдыңжылусыйымдылығы мен байланыс энергиясынесептеу.

Жылу сыйымдылығы — дене температурасын 1°С-ге немесе 1 калорияға жоғарылату үшін берілетін жылу мөлшері. Яғни, дененің (заттектің) қандай да бір процестегі күйінің мардымсыз шексіз өзгерісі кезінде алатын жөне оларға температураны жоғарылату үшін қажет болатын жылу мөлшері. Массаның жылу сыйымдылығының бірлігіменшікті жьлу сыйымдылығы деп аталады. Жылу сыйымдылығының қысымы тұрақты газдар үшін С және көлемі тұрақты газдар үшін С болып ерекшеленеді. Бірінші жағдайда дененің жьлулық ұлғаюына байланысты (дененің геометриялық өлшемдерінің өзгеруіне) сыртқы күштерге қарсы механикалық жұмыс жасалады, ал екінші жағдайда дененің жылуы кезінде оның геометриялық өлшемдері өзгермейді және энергиясын ұлғайтуға жұмсалады. Қысым тұрақты болған кездегі жылу сыйымдылығы көлемі тұрақты болған кездегі жылу сыйымдылығынан үнемі артық болады. Судың 15°С кезіндегі жылу сыйымдылығы Ся бірге тең деп алынады. Қалыпты қысым (1 атм.) Және температура 50°С болғанда ауаның меншікті жылу сыйымдьшығы 0,24 кал/ г.град. тең. Көлем тұрақты болған кезде С — 0,17 кал/г.град; су буы үшін (темпе-ратура 0°С болғанда) Ср = 0,44 кал/г.град және С = 0,34 кал/г.град. Меншікті жьшу сыйымдылығының дененің тығыздығына көбейтіндісі көлемдік жылу сыйымдылығы деп аталады.

23.Сингониябойы 14 түрліБравэрешеткаларыныңүлестірілуі.

Элементер ұяшықта бір немесе бірнеше атом орналасуы мҥмкін. Егер ұяшықта бір атом орналасса, онда тор түйінін осы атоммен біріктіруге болады. Бұл жағдайда тор Бравэ торы немесе қарапайым тор деп аталады. Егер ұяшықта бірнеше атом орналасса, онда торды бір-біріне енгізілген бірнеше қарапайым

торлар түрінде көруге болады. Онда тор а₁, а_2, а₃ (наверху вектор нарисуйте) векторларымен және А базистік векторлармен сипатталады. А базистік векторлар а₁, а_2, а₃ (наверху вектор нарисуйте) векторлары бар торға қатысты қосымша қарапайым торлардың ығысуымен анықталады. Кристалда тек қана жеті нүктелік симметриялық түрлену жүзеге асады. Олар:

1) инверсиясы бар,

2) 5-ші, 7-ші не одан жоғары ретті осьтер болмайды,

3) 3-ші, 4-ші немесе 6-шы ретті симметрия осьтері арқылы өтетін симметрия жазықтығы бар. Барлығы Браве торларының 14 түрі бар. Браве торлары 4 үлгіге бөлінеді:

Примитивті – түйіндер параллелепипедтің тек төбелерінде орналасады.Базоцентрленген – екі карама-карсы жіктердің ортасында тағы бір түйіні болады.Көлемцентрленген – примитивті үлгіге ұяшықтың ортасына түйін косылған. Жікцентрленген – әр жіктің ортасында бір түйіннен болады.

Браве торлары келесідей сингонияларға бөлінеді: триклинная — 1, моноклинных — 2, тетрагональных — 2, ромбических — 4, тригональная (ромбоэдрическая) — 1, гексагональная — 1, кубических — 3.Сингонии: кубическая — куб со сторонами a = b = c и углами между ними α = β = γ = 90°; 

тетрагональная — параллелепипед a = b ≠ c, α = β = γ = 90°; 

ромбическая — параллелепипед a ≠ b ≠ c, α = β = γ = 90°; 

тригональная - a = b = c, α =β = γ ≠ 90°; 

гексагональная — состоит из трех призм с основанием в фо

рме ромба a = b ≠ c, α = β = 90°, γ = 120°; 

моноклинная — параллелепипед a ≠ b ≠ c, α = γ = 90°, β ≠ 90°; 

триклинная — косоугольный параллелепипед a ≠ b ≠ c, α ≠ β≠ γ ≠ 90°.