Әлеуметтану» пәні бойынша үйлестірілген емтиханға арналған сұрақтар

2014 – 2015 Оқу жылы

1. Әлеуметтанудың объектісі мен пәні. Әлеуметтанудың функциялары.

2. Әлеуметтанулық білімнің құрылымы.

3. Әлеуметтану ғылымының қазіргі қоғамтану ғылымдары жүйесіндегі орны.

4. Әлеуметтанудың ғылыми пән ретінде қалыптасуы.

5. «Қоғам» ұғымының анықтамасы.

6. Қоғамды зерттеудегі жүйелік тәсіл.

7. қоғамның типологиясы.

8. «Әлеуметтік институт» ұғымы.

9. Әлеуметтік институттардың функциялары.

10. «Әлеуметтік үрдіс» ұғымы.

11. Әлеуметтік топтардың анықтамасы мен классификациясы.

12. Стратификацияның негізгі анықтамалары.

13. Қазіргі дамыған елдердің стратификациялық жүйелері.

14. орта тап теориясы.

15. Стратификациялық жүйелердің түрлері.

16. Қазақстандағы орта таптың қалыптасуы.

17. Әлеуметтік мобильділік: ұғымы және түрлері.

18. Тұлға қоғамдық қатынастардың субъектісі мен объектісі ретінде.

19. Тұлға құрылымы.

20. Әлеуметтік статус және әлеуметтік рөл ұғымдарының анықтамалары.

21. Туа біткен және қол жеткізілген статустар.

22. Әлеуметтену ұғымы. Әлеуметтену агенттері.

23. Бірінші ретті және екінші ретті әлеуметтену.

24. Десоциализация және қайта әлеуметтену.

25. Девиация және девиантты мінез-құлық.

26. Қазіргі замандағы қазақстандық қоғамдағы девианттық мінез-құлықтың ерекшеліктері.

27. Әлеуметтік бақылау әдістері. Бақылаудың ресми және бейресми түрлері.

28. Білім беру жүйесі әлеуметтанулық білімнің объектісі ретінде.

29. Бұқаралық және элитарлық білім жүйелері.

30. Орталықтандырылған және орталықсыздандырылған білім.

31. Саяси партиялар әлеуметтанулық зерттеудің объектісі ретінде.

32. Саяси әлеуметтену.

33. «Саясат», «билік», «саяси мәдениет» түсініктері.

34. Экономикалық әлеуметтанудың мәртебесі мен ерекшелігі.

35. Экономикалық әлеуметтанудың функциялары мен сипаттамалары.

36. Нарықтық экономиканың әлеуметтік мәселелері.

37. Отбасы әлеуметтік институт ретінде.

38. Отбасының функциялары.

39. Отбасының түрлері.

40. Неке және оның түрлері.

41. Қазақстандағы нарықтық қатынас жағдайындағы отбасы.

42. Отбасылық саясат және әлеуметтік қолдау.

43. мәдениеттің түрлері мен классификациялары.

44. Мәдени ғаламдану үрдістерінің ерекшеліктері.

45. Бұқаралық коммуникация әлеуметтануының зерттеу объктісі, пәні және категориялары.

46. Бұқаралық ақпарат құралдарының функциялары.

47. Әлеуметтанулық зерттеулердің ұғымы және түрлері.

48. алғашқы әлеуметтік ақпарат жинаудың негізгі әдістері.

49. Әлеуметтанудағы таңдау әдісі және оның негізгі түрлері.

50. Мәліметтерді өңдеу, талдау және есеп беру.

1. Әлеуметтану - ......... туралы ғылым: тұтас жүйе ретіндегі қоғам және оның қызмет ету механизмі

2. Микроәлеуметтанудың зерттеу объектісін көрсетіңіз: әлеуметтік топтардағы тұлғааралық қатынастар

3. Макроәлеуметтанудың зерттейтін объектісін көрсетіңіз: жалпы қоғам

4. Әлеуметтануда білімнің теориялық деңгейі нені білдіретіндігін атаңыз:

теорияны құру

5.Әлеуметтануда білімнің эмпирикалық деңгейінде жүзеге асатын қызметті атаңыз: тәжірибелік ұсыныстарды жасау

6. әлеуметтанудың болжау функциясы жүзеге асыратын міндетті атаңыз:

ғылыми негізделген болжамдар жасау

7. әлеуметтанудың теориялық - танымдық функциясы нені білдіретіндігін көрсетіңіз: теориялық концепцияларды жасайды

8. әлеуметтік өмірдің әртүрлі саласындағы жаңа білімнің ұдайы өсуін білдіретін функцияны көрсетіңіз: танымдық

9. әлеуметтанудағы басқару функциясы атқаратын міндеттерді көрсетіңіз:

әлеуметтік үрдістерді басқару бойынша ұсыныстар жасау

10. әлеуметтік бақылау функциясы жүзеге асыратын міндеттерді көрсетіңіз:

қоғам шеңберінде адамдардың мінез - құлқын анықтайтын әдістерді жасау

11. «әлеуметтік» терминінің мағынасын анықтаңыз: адамдар арасындағы әлеуметтік байланыстың болуы

12. әлеуметтатудың зерттеу объектісі :қоғам

13. әлеуметтанудың пәні: адамның мінез- құлқы, қоғамның санасы, әлеуметтік болмыс

14. Жалпы әлеуметтанулық теория мен нақты әлеуметтанулық зерттеу арасындағы теорияны атаңыз: орта деңгей теориялары

15. Зерттеу пәнінің анықтамасын көрсетіңіз: объектінің бір немесе бірнеше қасиеттері мен жақтарын зерттеу

16. әлеуметтанулық көзқарастың ерекшелігін атап көрсетіңіз: жалпы қоғаммен өзара байланыс, қоғамның тараптары мен деңгейлері арасындағы өзара әрекет тұрғысынан зерттеу

17. әлеуметтанулық білімнің үш деңгейлік құрылымын жасап шығарған ғалымды атап көрсетіңіз :Р. Мертон

18.Р.Мертонның ғылымға енгізген теориясын атаңыз: орта деңгей теориялары

19. Сөзбе-сөз аударғанда «социология» ұғымы білдіреді :қоғам туралы єылым

20. әлеуметтану ғылымы пайда болған ғасыр :XIX

21. әлеуметтанудыѕ негізін қалаған ғалым :О. Конт

22 Ең алғаш «социология» терминін ғылымға енгізген ғалымды атаңыз: О. Конт

23. Конт бойынша әлеуметтану зерттеуі тиіс :әлеуметтік статика мен әлеуметтік динамиканы

24. әлеуметтік әрекет теориясын зерттеген ғалымды атаңыз :М.Вебер

25. Орта деңгей теорияларына жатады:отбасы әлеуметтануы, жастар әлеуметтануы, білім әлеуметтануы

26. «әлеуметтік факт» үғымын ғылымға енгізген ғалым: Э. Дюркгейм

27.әлеуметтік стратификация мен мобильділік теорияларын дамытқан әлеуметтанушы:П.Сорокин

28. О.Конттыѕ әлеуметтік дамуды бейнелейтін заңын атаңыз: үш саты заңы

29.әлеуметтанудың дамуының классикалық кезеңіне жататын ғалымдарды атаңыз :О.Конт, Э.Дюркгейм, К.Маркс, М.Вебер

30. Платонның ойынша халық келесі сословиелерге бөлінеді:даналар, жауынгерлер, қолөнершілер

31. қоғамды тірі ағзамен салыстырған әлеуметтанушы ғалым Г.Спенсер

32. әлеуметтанудың пайда болуының ғасыры мен жылын атаңыз:XIXє.30-жылдары

33. әлеуметтануға «идеалды түр» ұғымын енгізген ғалым:М.Вебер

34. қоғамдық сана мен қоғамдық болмыс ұғымдарын қарастырған бағыт: марксизм

35. Антикалық кезеңде мемлекет, отбасы және құқықтық даму заңдылықтарын қалыптастыруға талпынған ғалым: Платон

36. «Адамдардың табиғи қалыптасатын өзара әрекетінің тарихи нәтижесі» анықтамасына сай ұғымды көрсетіңіз:қоғам

37. қарапайым және күрделі қоғамдарды бөлудің критерийлерін атаңыз: басқару деңгейлерінің саны мен әлеуметтік жіктелу дәрежесі

38. қоғамның дұрыс анықтамасын көрсетіңіз: тарихи қалыптасқан ерекшеліктермен бірлескен адамдар жиынтығы, олардың өз қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатындағы байланыстары мен әрекеттері

39. Революцияның дұрыс анықтамасын таңдаңыз: қоғамның барлық салаларының түбегейлі, сапалы төңкерісі, бір жүйенің прогрессивті жүйеге ауысуы

40. Көп нүктенің орнына сәйкес мағыналы сөйлемді қойыңыз: жүйелік тәсіл - бұл қоғамды...зерттеу:құрылымдық, функционалдық және динамикалық тұрғыдан

41. әлеуметтанулық тұрғыдан қоғам деп атауға болмайтын қауымдастықты атаңыз: Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы

42. қоғамның ашық және жабық түрлерін бөліп қарастырған ғалымды көрсетіңіз К.Поппер

43 әлеуметтануда қоғамды анықтауда қолданылатын тәсілді көрсетіңіз :жүйелік

44. әлеуметтік жүйенің дұрыс анықтамасын көрсетіңіз: қоғамның негізгі элементтерінің, шағын жүйелерінің жиынтығы

45. Этникалық топтарға жатпайтын топты көрсетіңіз элита

46 «Постиндустриалды қоғам» ұғымы сай келетін ұғымды атаңыз:ақпараттық қоғам

47. Жұмыспен қамтылған халықтың басым бөлігі қызмет көрсету және ақпарат саласында еңбектенетін қоғамды атаңыз:постиндустриалды

48. Адамдардың еркіндігін, құқықтық теңдігін туа біткен қасиет ретінде қарастыратын мемлекет түрі: құқықтық мемлекет

49. Дәстүрлі қоғам негізделеді :дәстүрлерге

50. Индустриализацияның басты себебін атап көрсетіңіз: «өндірістік революция»

51. қоғамның машиналық өндіріске негізделген түрі: индустриалды

52. постиндустриалдық қоғамның басты ерекшелігі :ақпараттық жүйелердің, қызмет көрсету саласының дамуы

53. қалалардың өсуін, олардың қоғам дамуындағы рөлінің жоғарылауын білдіретін үрдісті атаңыз: урбанизация

54. «Постиндустриалды қоғам» ұғымының негізін салушы :Д.Белл

55. әлеуметтік институттардың негізгі функциясын атаңыз:қоғамның негізгі өмірлік қажеттіліктерін қанағаттандыру

56. әлеуметтік институтқа жатпайтынын атаңыз:бедел

57. әлеуметтік институттардың функцияларының бұзылуын білдіретін термин:дисфункция

58. Бес негізгі әлеуметтік институтты атаңыз: отбасы және неке, саяси, экономикалық, білім және мәдениет, дін

59. «институционализация» ұғымы білдіреді :әлеуметтік институттың пайда болуын

60. әлеуметтік ұйымдардың екі негізгі түрін атаңыз: ресми және бейресми

61. әлеуметтік институттардың анық және латентті функциялары концепциясын жасап шығарған ғалымды атаңыз :Р.Мертон

62. Адамдардың бірлескен әрекетініѕң тәртіпке келтірілген, реттелетін, үйлестірілген және ортақ мақсатқа жетуге бағытталған тәсілі келесі ұғымның анықтамасы: әлеуметті ұйым

63. Бәсекелестіктің жағымсыз жағын көрсетіңіз: қақтығысқа айналу тенденциясы

64. «Компромисс» ұғымы білдіреді :жаңа мақсаттар мен оларға жету жолдарын жартылай немесе толығымен қабылдау

65. Институционалды белгілерді көрсетіңіз: мәдени символдар, мінез-құлық кодексі, идеология

66. адам өмір-әрекетінің түрлі салаларын реттейтін, негізгі өмірлік және әлеуметтік қажеттіліктерді қанағаттандыруға көмектесетін рөлдер мен статустар жүйесіндегі нормалар, ережелер мен символдардың тұрақты кешені:әлеуметтік институт

67. әлеуметтік институтқа жатпайтынын көрсетіңіз :тұлғалар

68. ұйымның белгілеріне жатпайтынын көрсетіңіз :көбінесе бейресми қатынастар

69.Биологиялық қажеттіліктерге жатады:азық-түлік,тұрғын үй, демалыс қажеттілігі

70. Басқа әлеуметтік әрекеттер ішінен бөліп көрсетуге болатын бір бағытты, қайталанатын әрекеттер жиынтығы аталады:әлеуметтік үрдіс

71. «Страта» термині білдіреді:қабат немесе жік

72. «әлеуметтік мобильділік» терминін ғылымға енгізген ғалымды көрсетіңіз:П. Сорокин

73. әлеуметтік стратификация үғымының мағынасын атап көрсетіңіз:әлеуметтік жіктелу

74. әлеуметтік мобильділік ұғымының мағынасын атаңыз :адамдардың, әлеуметтік топтардың жылжуы

75. Тік јлеуметтік мобильділік ұғымы білдіреді: бір әлеуметтік қабаттан екіншіге өту

76. Көлденең әлеуметтік мобильділік ұғымы білдіреді: бір әлеуметтік деңгейдегі бір әлеуметтік позициядан екіншісіне өту

77. әлеуметтік құрылым ұғымы білдіреді: қоғамның құрылысы, ішкі құрамы, ұйымдастырылуы

78. Субъектінің шекаралық, өтпелі жағдайы: маргиналдылық

79. Географиялық мобильділік ұғымы білдіреді: адамның өз статусын өзгертпестен бір жерден екінші жерге уақытша орын ауыстыруы

80. Маркстік теория бойынша қоғамның әлеуметтік құрылымының негізін атаңыз: таптар

81. қоғамның құрылымның негізі туралы маркстік теорияға қарсы теория:әлеуметтік стратификация

82. Адамның белгілі бір әлеуметтік қабатқа жатқызылуының критерийлерін атап көрсетіңіз: білім деңгейі, табыс, престиж, билікке қатынас

83. әлеуметтік мобильділік ұғымына қатысты қолданылмайтын өлшемді көрсетіңіз:дүниежүзілік - жергілікті

84. Халықтың ортаңғы қабатына жататын топтарды атаңыз:интеллегенция, кәсіпкерлер

85. Рөлдік іс-әрекет ұғымы білдіреді:белгілі бір рөлді атқаратын адамның іс-әрекеті

86. «Туа біткен әлеуметтік статус» ұғымы білдіреді: адамның табиғи сипаттамалары (жыныс, жас, ұлт)

87. қол жеткізілген әлеуметтік статусқа жатқызылатынын атаңыз:білім, мамандық

88. Экономикалық статусқа жататынын көрсетіңіз:материалдық табыс деңгейі

89. «Кәсіби статус» ұғымы білдіреді: адамдардың кәсіби бөлінуі

90. Туа біткен статусқа жатпайтынын атаңыз:жұбайы

91. әлеуметтік статусты, табысты арттыруға бағытталған мобильділіктің түрін атаңыз:жоғарылаушы

92. Адамныѕ әлеуметтік жүйедегі позициясын атаңыз:статус

93. Престижді қажеттіліктерді атаңыз:маңызды адамдар жағынан сыйластыққа ие болу, кәсіби өсу, статус, престиж

94. Көп нүктенің орнына сәйкес мағыналы сөзді қойыңыз: жабық стратификация жүйесінде әлеуметтік статусты өзгерту....мүмкін емес

95. Көп нүктенің орнына сәйкес мағыналы сөзді қойыңыз: стратификацияның ашық жүйесінде әлеуметтік статусты өзгерту.... мүмкін

96. М.Вебер бойынша стратификацияны анықтаудың критерийлерін көрсетіңіз:

байлық, престиж, билік

97. Стратификацияның экономикалық өлшемін анықтайтын көрсеткішті атаңыз:

байлық пен табыс

98. «Престиж» ұғымы білдіреді:қоғамдағы сыйлау, бедел

99. Стратификациялық жүйелердің типтерін атаңыз: құлдық, касталық, сословиелік, таптық

100. қоғамдағы касталық жүйелі елді атаңыз:үндістан

101. Адамдардың ірі әлеуметтік топтарының экономикалық ресурстарға, әлеуметтік игіліктерге және саяси билікке қол жеткізу дәрежесінің әртүрлілігін атаңыз:теңсіздік

102. Халықтың негізгі қабаттарының табыс бойынша жіктелуін атаңыз: экономикалық стратификация

103. өндіріс құралдарына ие болатын немесе болмайтын, қоғамдық еңбек бөлінісі жүйесінде белгілі бір орын алатын және табыс табудың ерекше тәсілімен сипатталатын адамдардың ірі әлеуметтік тобы:тап

104. құрамы адамдардың шығу тегіне байланысты қалыптасатын әлеуметтік топтың атауын көрсетіңіз:ақсүйектер

105. әлеуметтік құрылымдар түріне жатпайды:теңсіздік

106. Мобильділік түрін анықтаңыз: студенттердің алмасу бағдарламасы бойынша шетелде оқуы :көлденең

107. «Экзистенциалды қажеттіліктер» ұғымы білдіреді:тіршілік етудің қауіпсіздігі, әділеттілік, өмір сүру жағдайларының тұрақтылығы

108. қоғамдық пікірде қалыптасқан статусты сыйлау:престиж

109. Екінші ретті топтың анықтамасын беріңіз: нақты тәжірибелік мақсатқа жету үшін бірлескен және жанама қатынастарға қатысатын индивидтер

110. Индивидтің әлеуметтік жүйеде алатын орны: әлеуметтік статус

111. Индивидтер бір-бірімен тікелей, жеке, тығыз қарым-қатынасқа түсетін топ:алғашқы топ

112. сатуға болатын құндылықтардың ең аз мөлшеріне ие және әлеуметтік игіліктерге қол жеткізу мүмкіншілігі шектеулі адамдардың экономикалық және әлеуметтік-мәдени жағдайы аталады:кедейлік

113. Халықтың жоғарғы қабатына жатады:ақсүйектер, жетістікті бизнесмендер

114. қоєамның тұрақтылығын сақтайтын қабатын атаңыз:орта тап

115. Дәстүр немесе құқықтық заңдар арқылы бекітілген және мұраға берілетін құқықтар мен міндеттерге ие әлеуметтік топ:сословие

116. қоғамның әлеуметтік құрылымының негізгі элементіне жатпайды:тұлғааралық қатынастар

117. «Референтті топ» ұғымының анықтамасын көрсетіңіз: индивид өзінің көзқарастары, сезімдері мен әрекеттерін бағалауда және қалыптастыруда бағытталатын әлеуметтік бірліктер

118. «әлеуметтік стратификация» ұғымын ғылымға енгізген ғалым:П. Сорокин

119. қоғамның өнімі болып табылады:тұлға

120. «қайта әлеуметтену (ресоциализация)» ұғымы білдіреді: ескілерінің орнына жаңа құндылықтар, нормалар, дүниетаным мен мінез-құлық үлгілерін игеру

121. Индивидтің қауымдастық мәдениетін (нормалар, құндылықтар, рөлдер мен мінез-құлық ережелерін) игеруі үрдісін атаңыз:әлеуметтену

122. әлеуметтік құрылым элементтеріне жататын бірнеше дұрыс нұсқаларды белгілеңіз: