- •Глава восемнадцатая
- •Сын брахмана проклинает Парикшита
- •Текст 1
- •Сута увача
- •Йо ваи драунй-астра-виплушто на матур ударе мритах
- •Ануграхад бхагаватах кришнасйадбхута-карманах
- •Текст 2 брахма-копоттхитад йас ту такшакат прана-виплават на саммумохорубхайад бхагаватй арпиташайах
- •Текст 3 утсриджйа сарватах сангам виджна(гйа)таджита-самстхитих ваийасакер джахау шишйо гангайам свам калеварам
- •Текст 4 ноттамашлока-вартанам джушатам тат-катхамритам сйат самбхрамо 'нта-кале 'пи смаратам тат-падамбуджам
- •Текст 5 тават калир на прабхавет правишто 'пиха сарватах йавад ишо махан урвйам абхиманйава эка-рат
- •Текст 6 йасминн ахани йархй эва бхагаван утсасарджа гам тадаивеханувритто 'сав адхарма-прабхавах калих
- •Текст 7 нанудвешти калим самрат саранга ива сара-бхук кушаланй ашу сиддхйанти нетарани критани йат
- •Текст 8 ким ну балешу шурена калина дхира-бхируна апраматтах праматтешу йо врико нришу вартате
- •Текст 9 упаварнитам этад вах пунйам парикшитам май васудева-катхопетам акхйанам йад априччхата
- •Текст 10 йа йах катха бхагаватах катханийору-карманах гуна-кармашрайах пумбхих самсевйас та бубхушубхих
- •Текст 11
- •Ришайа учух
- •Сута джива самах саумйа шашватир вишадам йашах
- •Йас твам шамсаси кришнасйа мартйанам амритам хи нах
- •Текст 12 карманй асминн анашвасе дхума-дхумратманам бхаван апайайати говинда- пада-падмасавам мадху
- •Текст 13 тулайама лавенапи на сваргам напунар-бхавам бхагават-санги-сангасйа мартйанам ким уташишах
- •Текст 14
- •Текст 15
- •Текст 16 са ваи маха-бхагаватах парикшид йенапаваргакхйам адабхра-буддхих джна(гйа)нена ваийасаки-шабдитена бхедже кхагендра-дхваджа-пада-мулам
- •Текст 17
- •Текст 18
- •Текст 19 кутах пунар гринато нама тасйа махаттамаиканта-парайанасйа йо 'нанта-шактир бхагаван ананто махад-гунатвад йам анантам ахух
- •Текст 20
- •Этаваталам нану сучитена
- •Гунаир асамйанатишайанасйа хитветаран прартхайато
- •Вибхутирйасйангхри-ренум джушате 'набхипсох
- •Текст 21
- •Текст 22
- •Текст 23
- •Тексты 24-25
- •Текст 26 пратируддхендрийа-прана- мано-буддхим упаратам стхана-трайат парам праптам брахма-бхутам авикрийам
- •Текст 27 випракирна-джатаччханнам рауравенаджинена ча вишушйат-талур удакам татха-бхутам айачата
- •Текст 28 алабдха-трина-бхумй-адир асампраптаргхйа-сунритах аваджна(гйа)там иватманам манйаманаш чукопа ха
- •Текст 29 абхута-пурвах сахаса кшут-тридбхйам ардитатманах брахманам пратй абхуд брахман матсаро манйур эва ча
- •Текст 30 са ту брахма-ришер амсе гатасум урагам руша виниргаччхан дхануш-котйа нидхайа пурам агатах
- •Текст 31 эша ким нибхриташеша- карано милитекшанах мриша-самадхир ахосвит ким ну сйат кшатра-бандхубхих
- •Текст 32 тасйа путро 'титеджасви вихаран балако 'рбхакаих раджна(гйа)гхам прапитам татам шрутва татредам абравит
- •Текст 33 ахо адхармах паланам пивнам бали-бхуджам ива сваминй агхам йад дасанам двара-панам шунам ива
- •Текст 34 брахманаих кшатра-бандхур хи гриха-пало нирупитах са катхам тад-грихе двах-стхах сабхандам бхоктум архати
- •Текст 35 кришне гате бхагавати шастарй утпатха-гаминам тад бхинна-сетун адйахам шасми пашйата ме балам
- •Текст 36 итй уктва роша-тамракшо вайасйан риши-балаках каушикй-апа упаспришйа ваг-ваджрам висасарджа ха
- •Текст 37 ити лангхита-марйадам такшаках саптаме 'хани данкшйати сма кулангарам чодито ме тата-друхам
- •Текст 38 тато 'бхйетйашрамам бало гале сарпа-калеварам питарам викшйа духкхарто мукта-кантхо рурода ха
- •Текст 39 са ва ангирасо брахман шрутва сута-вилапанам унмилйа шанакаир нетре дриштва чамсе мриторагам
- •Текст 40 висриджйа там ча папраччха ватса касмад дхи родиши кена ва те 'пакритам итй уктах са нйаведайат
- •Текст 41
- •Текст 42 на ваи нрибхир нара-девам паракхйам самматум архасй авипаква-буддхе
- •Бхадранй акутобхайах праджах
- •Текст 43 алакшйамане нара-дева-намни ратханга-панав айам анга локах тада хи чаура-прачуро винанкшйатй аракшйамано 'виварутхават кшанат
- •Текст 44
- •Текст 45
- •Текст 46
- •Дхарма-пало нара-патих са ту самрад брихач-чхравах
- •Сакшан маха-бхагавато раджаршир хайа-медхайат
- •Кшут-трит-шрама-йуто дино наивасмач чхапам архати
- •Текст 47 апапешу сва-бхритйешу баленапаква-буддхина папам критам тад бхагаван сарватма кшантум архати
- •Текст 48 тираскрита випралабдхах шаптах кшипта хата апи насйа тат пратикурванти тад-бхактах прабхаво 'пи хи
- •Текст 49 ити путра-критагхена со 'нутапто маха-муних свайам випракрито раджна(гйа) наивагхам тад ачинтайат
- •Текст 50 прайашах садхаво локе параир двандвешу йоджитах на вйатханти на хришйанти йата атма 'гунашрайах
- •Глава девятнадцатая
- •Появление Шукадевы Госвами
- •Текст 1
- •Сута увача
- •Махи-патис тв атха тат-карма гархйам вичинтайанн атма-критам судурманах
- •Ахо майа ничам анарйа-ват критам нирагаси брахмани гудха-теджаси
- •Текст 2
- •Текст 3
- •Текст 4
- •Текст 5
- •Текст 6
- •Текст 7
- •Текст 8
- •Тексты 9-10
- •Текст 11
- •Текст 12
- •Текст 13
- •Текст 14
- •Текст 15
- •Текст 16
- •Текст 17
- •Ити сма раджадхйавасайа-йуктах
- •Прачина-мулешу кушешу дхирах удан-мукхо
- •Дакшина-кула астесамудра-патнйах сва-сута-нйаста-бхарах
- •Текст 18
- •Текст 19
- •Текст 20 на ва идам раджарши-варйа читрам бхаватсу кришнам саманувратешу йе 'дхйасанам раджа-кирита-джуштамсадйо джахур бхагават-паршва-камах
- •Текст 21 сарве вайам тавад ихасмахе 'тха калеварам йавад асау вихайа локам парам вираджаскам вишокам йасйатй айам бхагавата-прадханах
- •Текст 22
- •Текст 23
- •Текст 24
- •Текст 25 татрабхавад бхагаван вйаса-путро йадриччхайа гам атамано 'напекшах алакшйа-линго ниджа-лабха-тушто вриташ ча балаир авадхута-вешах
- •Текст 26 там двйашта-варшам су-кумара-падакарору-бахв-амса-капола-гатрам чарв-айатакшоннаса-тулйа-карнасубхрв-ананам камбу-суджата-кантхам
- •Текст 27 нигудха-джатрум притху-тунга-вакшасам аварта-набхим вали-валгударам ча
- •Праламба-бахум свамароттамабхам
- •Текст 28
- •Шйамам садапивйа-вайо-'нга-лакшмйа
- •Стринам мано-джна(гйа)м ручира-смитена
- •Пратйуттхитас те мунайах свасанебхйас
- •Текст 29
- •Текст 30
- •Текст 31
- •Текст 32
- •Парикшид увача
- •Ахо адйа вайам брахман сат-севйах кшатра-бандхавах
- •Крипайатитхи-рупена бхавадбхис тиртхаках критах
- •Текст 33 йешам самсмаранат пумсам садйах шуддхйанти ваи грихах ким пунар даршана-спарша- пада-шаучасанадибхих
- •Текст 34 саннидхйат те маха-йогин патакани махантй апи садйо нашйанти ваи пумсам вишнор ива суретарах
- •Текст 35 апи ме бхагаван притах кришнах панду-сута-прийах паитри-швасейа-притй-артхам тад-готрасйатта-бандхавах
- •Текст 36 анйатха те 'вйакта-гатер даршанам нах катхам нринам нитарам мрийамананам самсиддхасйа ванийасах
- •Текст 37 атах приччхами самсиддхим йогинам парамам гурум пурушасйеха йат карйам мрийаманасйа сарватха
- •Текст 38 йач чхротавйам атхо джапйам йат картавйам нрибхих прабхо смартавйам бхаджанийам ва брухи йад ва випарйайам
- •Текст 39 нунам бхагавато брахман грихешу гриха-медхинам на лакшйате хй авастханам апи го-доханам квачит
- •Текст 40
- •Сута увача
- •Эвам абхашитах приштах са раджна(гйа) шлакшнайа гира
- •Пратйабхашата дхарма-джно бхагаван бадарайаних
Текст 39 са ва ангирасо брахман шрутва сута-вилапанам унмилйа шанакаир нетре дриштва чамсе мриторагам
сах - он; ваи - тоже; ангирасах - риши, рожденный в семье Ангиры; брахман - о Шаунака; шрутва - услышав; сута - его сын; вилапанам - плачет в отчаяньи; унмилйа - открыл; шанакаих - медленно; нетре - глаза; дриштва - видя; ча - тоже; амсе - на плече; мрита - мертвую; урагам - змею.
О брахманы, риши, рожденный в роду Ангиры Муни, услышав плач своего сына, медленно открыл глаза и увидел у себя на шее мертвую змею.
Текст 40 висриджйа там ча папраччха ватса касмад дхи родиши кена ва те 'пакритам итй уктах са нйаведайат
висриджйа - отбросив; там - это; ча - тоже; папраччха - спросил; ватса - мой дорогой сын; касмат - из-за чего; хи - точно; родиши - плачешь; кена - кем; ва - иначе; те - они; апакритам - дурно поступили; ити - так; уктах - спрошенный; сах - мальчик; нйаведайат - рассказал обо всем.
Он сбросил мертвую змею и спросил сына, почему тот плачетне причинил ли ему кто-нибудь вреда. В ответ сын объяснил ему, что произошло.
КОММЕНТАРИЙ: Отец не отнесся серьезно к мертвой змее у себя на шее. Он просто сбросил ее. На самом деле в поступке Махараджи Парикшита не было ничего по-настоящему плохого, но глупый сын воспринял это очень серьезно и под влиянием Кали проклял царя, закрыв тем самым счастливую страницу истории.
Текст 41
нишамйа шаптам атад-архам нарендрам
са брахмано натмаджам абхйанандат
ахо батамхо махад адйа те критам
лпийаси дроха урур дамо дхритах
нишамйа - выслушав; шаптам - проклял; атат-архам – никогда не следовало бы проклинать; нара-индрам - царя, лучшего из людей; сах - что; брахманах - брахман-риши; на - не; атма-джам - своего сына; абхйанандат - приветствовал; ахо - увы; бата - в огорчении; амхах - грехи; махат - великие; адйа - ныне; те - ты; критам - совершил; алпийаси - незначительное; дрохе - оскорбление; урух - огромное; дамах - наказание; дхритах - присудил.
Отец услышал от сына, что тот проклял царя, хотя его ни в коем случае нельзя было осуждать, так как он был лучшим из людей. Риши не одобрил поступка своего сына, а напротив, стал сокрушаться, говоря: Увы! Какой великий грех совершил мой сын! Он присудил суровое наказание за ничтожное оскорбление.
КОММЕНТАРИЙ: Царь является лучшим из людей. Он - представитель Бога, и, что бы он ни сделал, его не следует порицать. Иначе говоря, он не может сделать ничего дурного. Царь может приказать повесить преступного сына брахмана, но это не значит, что он будет повинен в грехе убийства брахмана. Даже если царь в чем-то не прав, его ни в коем случае нельзя осуждать. Практикующий врач может погубить пациента неправильным лечением, но такого убийцу никогда не приговаривают к смерти. Что же тогда говорить о таком хорошем и благочестивом царе, каким был Махараджа Парикшит? В ведическом обществе царя специально воспитывают так, чтобы он стал раджарши (великим святым), хотя он и выполняет функции царя. Только благодаря хорошему правлению царя подданные могут жить в мире и не испытывать страха. Раджарши так безукоризненно и благочестиво правили своими царствами, что подданные почитали их наравне с Господом. Так утверждается в Ведах. Царь зовется нарендрой, то есть лучшим из людей. Как же тогда могло случиться, что царь, подобный Махарадже Парикшиту, был проклят сыном брахмана, несмышленым и высокомерным, хотя и обладавшим могуществом квалифицированного брахмана?
Поскольку Шамика Риши был опытным, хорошим брахманомон не одобрил действий своего недостойного сына. Он стал сокрушаться о том, что наделал его сын. Как правило, любого царя, не говоря уже о таком благородном царе, как Махараджа Парикшитне полагалось проклинать. Оскорбление, нанесенное царем, было самым незначительным, и, осудив его на смерть, Шринги, несомненно, совершил великий грех. Поэтому Риши Шамика сожалел о случившемся.
