2 Сурет - Жоңқаның шөгу коэффициентін анықтауға арналған сұлба
3 Сурет - Ойынды дайындама
Өте тегіс жоңқа болған кезде, кесілетін қабаттың қалыңдығын біле отырып, аж жоңқаның қалыңдығын арнайы отырғызулары бар микрометр көмегімен өлшей аламыз.
Өлшемдер жоңқаның ені мен ұзындығы бойынша 4...5 нүктелерінде жасалады, және орташа арифметикалық мәні есептеледі. Сонымен қатар жоңқаның қалыңдығын микроскоп арқылы өлшеуге болады.
3. Салмақтық әдіс.
Егер
кесілетін қабаттың үлкен ұзындығы
бойынша үздіксіз жоңқа алатын болса,
онда салмақтық әдіс қолданылады. Жоңканы
10...20 мм ұзындықты бөлшектерге бөліп,
оларды таразыға салып салмағын өлшейді.
Егер жоңқа салмағын Q арқылы мг-да
белгіленсе, ал тығыздығын 
арқылы
мг/м3
–
да
белгілесе,
онда:
Q=ac
bc
Lc
=abL
Жоңқаның шөгу коэффициентін теңдіктен анықтаймыз:
жону
кезінде
,
сондықтан
.
Әр айтылған әдістердің өздерінің қолдану аймақтары бар.
Ж ұ м ы с о р ы н д а у ә д і с те м е с і
Зертханалық құралдар: металлөңдегіш – бұрандакескіш станок; дайындама; кескіш; штангенциркуль; металлды сызғыш; иілгіш; жіптер; тістеуік.
Жұмыстың басына дейін кескіштің бұрышын бұрышөлшегіш арқылы өлшеп алу керек.
Жоңқаның шөгуінің өзгеруі кескіштің алдыңғы бұрышы мен кесу жылдамдығының өзгеруіне байланысты еркін кесу кезінде білініп танылады. Ол үшін, соққыны азайтуға арналған мыс сымы өткізілген, бойында пазы бар болат дайындамасын жону керек (3 сурет).
Тәжірибені жүргізу барысында дайындама мен аспапты станокқа жақсылап бекітеді. Экспериментті бөлім екі тәжірибелі серияға бөлінеді. Тәжірибелердің екі сериясы үшін кескіштің геометриялық параметрлері бірдей мәнді болу керек. Бір серияның әр түрлі тәжірибелерінде жону әр түрлі кесу жылдамдықтарымен немесе берілістерімен жүргізіледі. Қалған кесу шарттары тұрақты болып қалады. Тәжірибелердің екі сериясы үшін кесу тереңдігі 1...1,5 мм аралығында болу керек.
Әр тәжірибеден алынған үлгілер бойынша шөгу (қысқару) коэффициентін анықтайды.
Ж ұ м ы с т ы р ә с і м д е у г е қ о й ы л ғ а н т а л а п т а р
Есеп –
беруде міндетті түрде тәжірибелер
жүргізілген (станок, өңделетін материал,
аспап); тәжірибелер нәтижелері; бар
шарттарды көрсету қажет
және
(графиктің
нүктелерін жіңішке үзік сызықпен қосып,
артынан аппроксималы қисық сызықпен
бірқалыпты түзетіледі) тәуелді
графиктерін құру; барлық зерханалық
жұмыс бойынша шешімдерін жасау.
4 Зертханалық жұмыстың хаттамасы Жоңқаның шөгуіне кесу жылдамдығымен берістің әсері
Тәжірибелерді өткізу шарттары
Станок моделі –
Кескіштің кесетін бөлігінің материалы –
Өңделетін материал –
Кесу тереңдігі –
1 кесте - өңдеу нәтижелері
Тәжірибе № |
Үлгі диаметрі, D,мм |
Айналдырықтың айналу жиілігі, n, айн/мин |
Кесу жылдамдығы, V м/мин |
Беріліс, S мм/мин |
Алынатын қабаттың ұзындығы L мм |
Жоңқа ұзындығы LЖ мм |
Шөгу коэффициенті КL |
1 2 3 4 5 6 |
|
n1 n2 n3
const |
V1 V2 V3
Const |
const
S1 S2 S3 |
|
|
|
және
тәуелді
графиктері
Қорытынды.
Зертханалық жұмыс №5