Әдебиеттер

1. Эрих В.Н. Химия и технология нефти и газа. Л., 1974, 464 бет.

4. Студенттің оқытушымен бірге өз бетіндік жұмысы (соөж)

4.1. Тақырып тізімі

1. Мұнай мен мұнай өнімінің химиялық және физикалық құрамы мен қасиеті [3. бет. 7-29], [2. бет. 5-25]

2. Мұнай мен мұнай өнімінің химиялық құрамын зерттеу әдістері [1. бет. 57-73]

3. Мұнай мен мұнай өнімінің классификациясы. Олардың маңызды пайдалану қасиеттері [1. с. 79-109]

4. Шикі мұнайды өңдеуге дайындау [1. бет. 110-124]

5. Тауарлы мұнайды бірінші ретті өңдеу [1. бет. 126-158]

6. Мұнай мен мұнай фракциясын өңдеудің термиялық және термокаталитикалық процестері [2. бет. 108-211]

7. Қазіргі мұнай өңдеу зауыттары және оның түрлері [1. бет. 443-456]

Студенттердің оқытушылармен бірге өзіндік жұмысы пәннің барлық бөлімдері мен тақырыптарын қамтиды және практикалық жұмыстар мен инженерлі-техникалық тапсырмаларды шешу үшін теориялық білімдерді пайдаланып пәнді тереңдедіп оқуға жетелейді.

Студенттің өзін-өзі тексеру үшін қажетті бақылау тапсырмалары мен сұрақтарын әрбір студент жазу түрінде орындалады және А4 форматында жасақталады.

Өзін-өзі тексеру үшін қажетті бақылау тапсырмалары мен сұрақтары:

1. Қоспа үш компоненттен тұрады: G₁ = 459 кг, G₂ = 711 кг, G₃ = 234 кг, олардың тығыздығы ( ) сәйкесінше 0,765; 0,790; 0,780 тең. Осы қоспаның тығыздығын анықтаңдар .

2. Пропанның және н-бутанның 0,101 МПа және 40 ⁰С-дегі абсолюттік тығыздығын анықтаңдар.

3. Егер крекинг-газдың молекулалық массасы 30-ға тең болса және 400 ⁰С және 160 Мпа-дағы тығыздығын анықтаңдар.

4. Егер газдың молекулалық масса 58 тең болса және 200 ⁰С бен 253 Кпа-дағы тығыздығын анықтаңдар.

5. Қоспа екі компоненттен тұрады: G₁ = 160 кг, G₂ = 212 кг, олардың тығыздығы ( ) сәйкесінше 0,825; 0,815-ге тең. Осы қоспаның тығыздығын табыңдар .

6. Фракцияның орташа молекулалық массасын табыңдар, егер ол 20 % бензиннен ОМ = 110, 40 % лигроиннен ОМ = 150, 20 % керосиннен ОМ = 20 және 20 % газойлден ОМ = 250 тұрса.

7. =0,758 тығыздықты фракцияның орташа молекулалық салмағын анықтаңдар.

8. Орташа қайнау температурасы 100 ⁰С және сипаттаушы факторы К=11,80-ге тең мұнай өнімінің орташа молекулалық салмағын анықтаңдар.

9. =0,856 тығыздықты мұнай өнімінің орташа молекулалық салмағын табыңдар.

10. Кинематикалық тұтқырлығы ₁₀₀=7,2^.10^-6 м²/с және ₅₀=30,1^.10^-6 м²/с тең фракцияның тұтқырлық индексін табыңдар.

11. Доссор мұнайының шартты тұтқырлығы 100 ⁰С-та 3,41-ге тең, 0 ⁰С-де – 50-ке тең. Осы мұнайдың 20 ⁰С-дегі шартты тұтқырлығын табыңдар.

12. Қоспа 30 % көлемді тұтқырлығы ШТ₂₀ = 4,5 майдан және 60 % көлемді тұтқырлығы ШТ₂₀ = 3,5 тең. Осы қоспаның тұтқырлығын табыңдар.

13. Ембі мұнайының майлы фракциясы келесідей температурада 20 және 50⁰С сәйкесінше келесідей кинематикалық тұтқырлыққа ие 27,5 ^. 10^-6 м²/с және 10,6 ^. 10^-6 м²/с. 0 және 100 ⁰С температурадағы мұнайдың кинематикалық тұтқырлығын табыңдар.

14. Мұнай фракциясы келесідей кинематикалық тұтқырлыққа ие ₁₀₀=2,15^.10^-6 м²/с және ₅₀=3,8^.10^-6 м²/с. Температурасы 0⁰С-дағы осы фракцияның кинематикалық тұтқырлығын табыңдар.

15. Алкандардың, олефиндердің, дисульфидтердің жалпы формуласын көрсетіңдер.

16. Кез-келген температурадағы мұнайдың тығыздығын анықтау формуласын жазыңдар.

17. Температура көтерілген сайын мұнай фракциясының молекулалық салмағы қалай өзгереді? Неліктен?

18. Заттың жылусыйымдылығы дегеніміз не?

19. Тығыздықты өлшеудің қандай әдістерін білесіңдер?

20. Молекулалық бөлу дегеніміз не және ол не үшін қолданылады?

21. Масс-спектроскопия дегеніміз не және оның мұнай өнімінің химиялық құрамын зерттеудегі маңызы.

22. Анилинді нүкте дегеніміз не және оны анықтау әдістері?

23. Жоғары температурада қайнайтын фракциялардың құрылысты-топтық құрамы дегеніміз не?

24. Молекулалық тор және оның қолданылуы.

25. Теңіз мұнайының технологиялық жіктелуін жазыңдар.

26. Мұнайлар күкірттің мөлшеріне байланысты қандай түрлерге бөлінеді?

27. Мотор майлары не үшін қолданылады және майлардың қандай маркілерін білесіңдер?

28. Октан санын анықтау әдістерін атаңдар?

29. Депрессатор дегеніміз не және ол қайда қолданылады?

30. Қандай газдар ілеспе және табиғи деп аталады?

31. Пластты мұнайлар жер бетіндегі мұнайлардан қандай айырмашылығы бар?

32. Эмульгаторлар мен деэмульгаторлар дегеніміз не? Олар қайда пайдаланылады?

33. Мұнай эмульсияларын бұзу әдістерін атаңдар

34. Объясните выражение «Дисперсті орта және дисперсті фаза» ұғымын түсіндіріңдер және мысал келтіріңдер.

35. Мұнайды бірінші ретті бөлу мақсатын түсіндіріңдер.

36. Ректификациялық колоннадағы тарелкалар арқылы қандай ағындар жүреді?

37. Мұнайдың қандай фракциялары вакуумды дистиллятар деп аталады?

38. Дистилляцияның айдаудан (перегонка) айырмашылығы қандай?.

39. Кокстеу процессі қандай айдау процесіне жатады?

40. «Катализатордың регенерациясы» деген ұғымды қалай түсінесіңдер.

41. Бензин фракциясының гидрокрекингі дегеніміз не?

42. Дизель отынының және майдың депарафинизациясы не үшін қажет?

43. Майдың деасфальтизациясы дегеніміз не?

44. МӨЗ құрылысы үшін қандай факторлар керек?

45. Неге ЭЛТҚ процессі, бірінші ретті бөлу процессі, каталитикалық және термиялық крекинг процестері неліктен біріктіріледі?

46. МӨЗ қандай типтерге бөлінеді?

47. Мұнайды өңдеуде қондырғыларды және аппараттарды таңдау неге байланысты?