4. Құрамында алтыны бар кендерді перколяциялық циандау.

Асыл металдарды перколяциялық циандау жолдары, перколяция жылдамдығы, ерітінді беру реті, концентрациясы, колемі, ерекшеліктері, қолданылатын жабдықтар.

майдаланған қозғалыссыз кен қабаты арқылы ерітіндіні өткізу.(перкаляциялық процесс)

Перкаляциялық циандау қарапайым және арзан әдіс.Құрылғы қарапайым,көп электрэнергиясын қажет етпейді.Кемшілігі:процесс ұзақ жүреді,құрылғылардың өлшемдері үлкен.Алтынды бөліп алу дәрежесі төмен.Процессті жүргізу тәртібі:құмды алдын-ала жіктейді,соңынан пульпа түрінде тиейді.Ерітінді келесі ретпен құяды.

1)концентраттары жоғары ерітінді,С_CN -0,1-0,2%,сіңірілу ұзақтығы 12-24 сағат,құйылатын ерітіндінің көлемі 0,25-0,5 м³ /т құмға.

2)концентратты орташа ерітінді, С_CN -0,05-0,07%,ерітінділеу уақыты 6-12 сағат, ерітіндінің көлемі 0,25-0,4 м³ /т құмға.

3)әлсіз ерітінді , С_CN -0,02-0,03%, көлемі 0,25-0,1 м³ /т құмға.

4)жуатын сулар, көлемі 0,8-1,5 м³ /т құмға. 22 сурак

Кен майдалаудан кейін ірілігі бойынша жіктеуге түседі.Түйіршіктері +0,1 мм-ден 0,5 мм-ге дейін құм перкаляциялық циандауға түседі.Ал түйіршіктері -0,1 мм-ден кіші тұнба немесе агитациялық циандауға түседі.Перкаляциялық циандау-перкаляциялық циандауды шартты түрде келесі түрге бөлінеді.чанда,үймеде,жер астында ерітінділеу.

5. Құрамында алтыны бар кендерді агитациялық циандау.

Асыл металдарды агетациялық циандау әдісі, ерекшеліктері, қолданылатын жабдықтар.

Агитациялық ерітінділеу перкаляциялық ерітінділеуге қарағанда тиімді.Себебі араластыру кезінде түйіршік маңындағы ерітінді жаңарып,оттегімен қанығып отырады.Сонд.араластыру арқылы ерітінділегенде алтынды бөліп алу дәрежесі жоғары болады.Алтын толық ерітіндіге өткізу үшін кенді арнайы майдалайды.Ерітінділеу кезінде алтынды ерітіндіге толық өткізу үшін келесі жалпы шарттар орындалуы тиіс.

Пульпаны аэрациялау (ауа беру) ,Циандық ерітіндінің концентрациясы,Сұйықтың қаттыға қатынасы.

Араластыру арқылы ерітінді келесі аппараттарда жүргізіледі.механикалық араластырғышы бар чандар,пневматикалық араластырғышы бар чандар,пневмомеханикалық араластырғышы бар чандар.

Қазіргі кезде жаңа аппараттар әзірленген пульсациялық,дірілді, аккустикалық және басқалары.Өндірістік көлемде 2 және 3 түрдегі аппараттар кеңінен қолданады.Ерітінділеу процессін 2 жолмен жүргізуге болады.

Мезгілдік ерітінділеу

Үздіксіз ерітінділеу

6 сурак,АЛТЫН МЕН КҮМІСТІ ЦИАНДЫҚ ҚОЙЫРТПАҚТАРДАН ИОНИДТЕРДІ ҚОЛДАНЫП СОРБЦИЯЛАУ,асыл мет-р циандық ерітіндіде комплексті анион түрінде болатындықтан, олардың сорбуиясы үшін аниониттерді пайдалану қажет. Алтын мен күмістен басқа ионитте айтарлықтай мөлшерде ционидпен гидроксил тобының ионы сорбцияланады.Сонымен қатар циандық еріт-де ірқашан болатын қоспа элем-нің цианиттерінде сіңіреді.

Циандық процестерді ион алмасу шайырларын пайдалану 3 жолмен жүреді. 1асыл мет-ды мөлдірленген циандық ерітіндіден сіңіру 2асыл мет-ды циандық пульпадан еріт-уден кейін сіңіру 3асыл мет-ды циандық пульпадан еріт-у кезінде сіңіру.1 әдіс Қарапайым әдеттегі циандау процесін жүргізіп, мөлдірленген еріт-ден асыл мет-ды бөліп алу үшін мырыш орнына ион алмасу шайырларын пайд.2 әдіс Агитатордан шығатын циандық пульпамен ион алмасу шайырларын араластырады.Асыл мет-р сұйық фазадан ионитке өтеді.Пульпадан шайырларды бөліп алу үшін пульпаны ұяшықтарының өлшемдері кендік түйіршіктерінен кіші тор арқылы өткізеді. 3 әдіс Еріт-у мен сорбция бірге жүргізіледі.Сорб ерітінділеудің көрсеткіштері аниониттердің асыл мет-р б/ша сиымдылығына байланысты. Сиымдылығы 20-26 кг/т болғанда алтанды бөліп алумен қатар оның регенирациясы да мүмкін болуы тиіс.Қаныққан шайырларды өңдеудің негізгі әдісі-елюирлеу.Ол әртүрлі еріткіш-ң көмегімен жүргізіледі.Ең тиімділері тиомочивиналық тұз қышқылды ертіндісі ж/е аммоний радонидінің сілтілік ерітіндісі.Сорбциялық технологияның артықшылығы 1қоюлату,сүзу проц болмауы 2асыл ме еру жылд.жоғары 3асыл ме бөліп алу дәр жоғары 4регенирация кезінде қара ме алу мүмкіндігі. Кемшілігі проц ұзақтығы, аппарат үлкен

Циандық процесте ион алмасу шайырларын пайдалану 3 жолмен жүргізіледі.

1.Асыл металды мөлдірленген циандық ертіндіден сіңіру-қарапайым әдеттегі циандау процессін жүргізіп,мөлдірленген ертіндіден асыл металдарды бөліп алу үшін Zn орнына ион алмасу шайырларын пайдалану.

2.Асыл металдарды циандық пульпадан ертінділеуден кейін сіңіру-агитатордан шығатын циандық пульпамен ион алмасу шайырларын араластырады.Асыл металдар сұйық фазадан ионидке өтеді.Пульпадан шайырларды бөліп алу үшін пульпаны ұяшықтарының өлшемдері кендік түйіршік терінен кіші тор арқылы өткізеді.

3.Асыл металдарды циандық пульпадан ертінділеу кезінде сіңіру-ертінділеу мен сорбция бірге жүргізіледі.Сорбциялық ертінділеудің көрсеткіштері анионидтің асыл металдар бойынша сиымдылығына байланысты. Сиымдылығы 20-26кг/т болғанда Au бөліп алу дәрежесі 95%,процесс ұзақтығы 3 сағат.Процесстің маңызды бөлігі қаныққан шайырды ары қарай өңдеу.Шайыр қамбат тұратындықтан Au бөліп алумен қатар оның регенерациясы да мүмкін болуы тиіс.Қаныққан шайырды өңдеудің негізгі әдісі елюерлеу әдісі.Ол әртүрлі еріткіштің көмегімен жүргізіледі.Ең тиімділері тиомочивина-ң тұз қышқылды ертіндісі және аммоний радонидінің сілтілік ертіндісі.

[HCL+CS(NH₂)₂ ] [NaOH+NH₄CN₄CNS]

Тиомочивина Au-мен берік катиондық комплекс түзеді.Оны анион алмасу шайыры ұстап тұра алмайды. Сондықтан ол ертіндіге өтеді.

RAu(CN)₂+2H⁺+CL^-+2CS(NH₂)₂=RCl^-+Au[CS(NH₂)₂]₂⁺+2HCN Процесстің маңызды шарты ион алмасу хлор иондары арқ жүреді.Тиомочивина концентрациясы 8-9%,Тұз қышқылынікі 2-2,5%, процесті тік орнатылған колонналарда жүргізеді.Бай регенерат Au-ды бөліп алуға,кедей регенерат айналымда болады.Бай регенераттағы Au мөлшері 1-2 г/л бөлінген HCN(көгерткіш қышқыл) арнайы құрылғыларда тұтылады.Тауарлық регенераттан Au-ды қорғасын шаңымен немесе электролизбен тұндыруға болады. 2Au[CS(NH₂)₂]₂⁺+Pb=Pb[CS(NH₂)₂]₄²⁺+2Au Pb шығыны1г Au-ға 10г Pb. Au бөліп алу дәрежесі 98%

Электролиз анод графиттен катод титан немесе таттанбайтын болаттан жасалады.Электролит тауарлық регенерат .Ваннадағы кернеу 1В,ток тығыздығы 25-30Ам/м².ұзақтығы 24 сағ.