; ;

1 – аспан сферасының негізгі бағыттары мен нүктелері.: Вертикаль сызық – тіктеуіш сызығының бағытымен сәйкес келетін сызық. ;Әлем өсі – аспан сферасының центрінен өтетін және Жердің айналу өсіне параллель сызық:зенит – вертикаль сызықтың аспан сферасымен қиылысатын, жоғарыдағы нүкте.

1– уақытөлшеулері :Секунд (атомдық) – бұл негізгі күйдегі 133Cs атомы шығаратын электро-магниттік толқын тербелістерінің 9 192 631 770 периодының ұзақтығына тең уақыт аралығы.; Жұлдыздықуақыт – бұл көктемгі күн теңелу нүктесінің сағаттық бұрышы. ; Тропикалық жыл – нағыз Күнцентрінің көктемгі күнніңтеңелу нүктесінен өткен көршілес екі уақыт аралығы.

15 сәуір, 14 маусым, 1 қыркүйек және 24 желтоқсан қасында нөлге айналады; жылына төрт рет экстремал мәндерін қабылдайды;

2 – уақыт өлшеулері: Уақытты өлшеу үшін уақыттың өлшем бірлігін таңдау керек (қандай да бір табиғи қатаң период ты процесті және санақбасын).шын күндік тәулік – берілген орындағы Күннің екі көршілес әріаттас кульминациялар аралығындағы уақыт. ; Орташа күндік тәулік – берілген орындағы орташа Күннің екі көршілес әрі аттас кульминациялар аралығындағы уақыт.

2 – аспан сферасының негізгі сызықтары:.Аспан экваторы – аспан сферасының әлем өсіне перпендикуляр жазықтық пен қиылысуынан пайда болған үлкен дөңгелегі. ;Математикалық горизонт – бұл аспан сферасының тіктеуіш сызығына перпендикуляр жазықтықпен қиылысуынан пайда болатын үлкен дөңгелегі.; Аспан меридианы – аспан сферасының полюс пен зениттен өтетін үлкен дөңгелегі.

3 – уақыт өлшеулері:Астрономияда уақытты бұрышпен өлшейді. ; Күннің экватор бойымен жылдық қозғалу жылдамдығы айнымалы. ; Бірдей уақыт моментіндегі орташа уақыт пен шынкүндік уақыт айырмасы уақыт теңдеуі h деп аталады.

4 – уақыт өлшеулері:Мұсылмандық күнтізбе Мұхаммед пайғамбардың (с.а.у.) Мединадан Меккеге хижра жасауынан басталады. ; Жергілікті уақыттар айырмасы ұзақтылықтар айырмасына тең. ; Орташа күн – бұл шынКүннің тропикалық жылына тең периодта экватор бойымен бірқалыпты қозғалатын виртуалдық нүкте.

GAIA жобасының негізгі сипаттамалары мен міндеттері: Ғарыштық аппарат орбитасы – Жер – Күн жүйесінің екінші Лагранж нүктесі маңайындағы Лиссажу орбитасы; Негізгі міндеті - миллиардқа жуық жұлдыздың координатын, қозғалыс бағытын және түсін көрсетіп, Галактика бөлігінің үшөлшемді картаны құрастыру; Жарық (15 m дейін) объекттер үшін параллакс пен орналасуды өлшеу дәлдігі 25 µas жоғары, ал әлсіз (20 m жуық) объекттер үшін - 300 µas дейін болады.

GAIA жобасының негізгі сипаттамалары мен міндеттерін анықтаңыз Жарық (15 m дейін) объекттер үшін параллакс пен орналасуды өлшеу дәлдігі 25 µas жоғары, ал әлсіз (20 m жуық) объекттер үшін - 300 µas дейін болады

HIPPARCOS эксперименті мен оның астрометрия есептерін шешудегі маңызыдылығы: HIPPARCOS экспериментін Европалық ғарыштық агенттік 1989-1997 жж. Орындаған; Эксперимент J1991.25 дәуірі үшін барлық астрометриялық параметрлерінің дәлдігі доғаның 1 мс жуық орташа жұлдыздық шамасы V = 8.5 118 218 жұлдыздың каталогының құрастыруына әкелді; HIPPARCOS жобасында глобальды астрометриясының идеялары ұсынылып, алғаш рет жүзеге асырылған.

HIPPARCOS экспериментінің негізгі сипаттамалары: Ғарыштық аппарат орбитасы – эллипстік; Шмидт жүйессіндегі телескоп; Бас айна диаметрі-290мм.

HIPPARCOS экспериментінің негізгі сипаттамаларын атап көрсетіңіз Шмидт жүйессіндегі телескоп

HIPPARCOS жобасының негізгі нәтижелері: 118 324 жұлдыздың дәлдігі жер бетінен бақылаулардан 100 есе жоғары бес астрометриялық параметрі (оның ішінде, абсолютті параллакстар) анықталды; саны миллионға жуық жұлдыздың біртекті фотометриялық жүйедегі фотометриялық сипаттамалары (екі түстегі жұлдыздық шамалар) анықталды; саны миллионға жуық жұлдыздың дәлдігі жер бетінен бақылаулардан 5-10 есе жоғары орналасулары ( екі астрометриялық параметр) анықталды.

HIPPARCOS жобасының негізгі нәтижелерін көрсетіңіз саны миллионға жуық жұлдыздың біртекті фотометриялық жүйедегі фотометриялық сипаттамалары (екі түстегі жұлдыздық шамалар) анықталды

HIPPARCOS каталогы: Халақаралық астрономиялық қеңеспен ICRF Халықаралық аспан тірек санақ жүйесінің оптикалық аралықтағы негізгі жүзеге асырылуы ретінде ұсынылған; каталог жүйесінің инерциялық санақ жүйесіне қатысты қалдық айналуы ±0.25 доғаның мс /жыл құрайды; каталогтың орташа дәуірі - J1991.25

HIPPARCOS каталогын көрсетіңіз Халақаралық астрономиялық қеңеспен ICRF Халықаралық аспан тірек санақ жүйесінің оптикалық аралықтағы негізгі жүзеге асырылуы ретінде ұсынылған

Hipparcos каталогының сипаттамалары:Параллакстар: 10% жоғары дәлдікпен – 21 мынға жуық жұлдыз; Меншікті қозғалыстар дәлдігі: <1 mas/жыл; Жұлдыз саны: 118 тыс. жуық

Hipparcos каталогының сипаттамаларын көрсетіңіз Параллакстар: 10% жоғары дәлдікпен – 21 мынға жуық жұлдыз

ICRF Халықаралық аспан тірек санақ жүйесі:1979–1995жж бақыланған 608 галактикадан тыс радиокөз координаттарымен анықталады; оның дәлджігі - доғаның 0.2 мс деңгейінде, санау басы – Күн жүйесінің барицентрінде; оның өстерінің бағыты FK5 каталогымен берілген жүйе

ICRF Халықаралық аспан тірек санақ жүйесін анықтаңыз оның дәлджігі - доғаның 0.2 мс деңгейінде, санау басы – Күн жүйесінің барицентрінде

TAI атомдық секунд: оның ұзақтығы эфемеридалық секундының 1900 жылдағы ұзақтығына сәйкес болатындай етіп таңдап алынған; сыртқы магнит өрістері жоқ болғандағы теңіз деңгейіндегі цезий-133 атомының екі асажұқа қабаты арасындағы резонанстық өту жиілігіне сәйкес келетін сәулеленудің 9192631770 тербеліс ұзақтығы тең, не одан төмен ; оның бір айдан бір жылға дейінгі уақыт аралығындағы тұрақсыздығы 10^-14 ;

TAI атомдық секундты қатардан анықтаңыз ? сыртқы магнит өрістері жоқ болғандағы теңіз деңгейіндегі цезий-133 атомының екі асажұқа қабаты арасындағы резонанстық өту жиілігіне сәйкес келетін сәулеленудің 9192631770 тербеліс ұзақтығы

Tycho 2 каталогының сипаттамалары:Жұлдыз саны: 2,5 миллионнан астам; Орналасулар дәлдігі: 60 mas көп емес; Меншікті қозғалыстар дәлдігі: 2.5 mas/жыл

Tycho 2 каталогының сипаттамаларын анықтаныз Орналасулар дәлдігі: 60 mas көп емес

UCAC каталогының сипаттамалары:Орналасулар дәлдігі: 50 – 100 mas; Жұлдыз саны: 59 мынға жуық; Фотометрия: 579 – 642 нм

UCAC каталогының сипаттамаларын анықтныз Жұлдыз саны: 59 мынға жуық

USNO B1.0 каталогының сипаттамалары:Жұлдыз саны: миллионнан астам; Параллакстар жоқ;Орналасулар дәлдігі: 200 – 400 mas

USNO B1.0 каталогының сипаттамаларын көрсетіңіз Жұлдыз саны: миллионнан астам

VLBA желісі: максимал базасы 2000 км; әр алуан астрономиялық есептерді шешу үшін, оның ішінде астрометриялық және геодезиялық зерттеулерді жүргізу үшін бейімделген көпфункционалды интерферометр болып табылады; Европада орналасақан дәлдігі жоғары 35 метрлік он антеннадан тұрады.

VLBA желісін көрсетіңіз әр алуан астрономиялық есептерді шешу үшін, оның ішінде астрометриялық және геодезиялық зерттеулерді жүргізу үшін бейімделген көпфункционалды интерферометр болып табылады

VLBA желісін көрсетіңіз? әр алуан астрономиялық есептерді шешу үшін, оның ішінде астрометриялық және геодезиялық зерттеулерді жүргізу үшін бейімделген көпфункционалды интерферометр болып табылады.

ρ рефракция бұрышы, z шын зениттік қашықтығы және z’ көрінетін зениттік қашықтығы арасындағы қатынастарды көрсетіңіз?

ρ рефракция бұрышы, z шын зениттік қашықтығы және z’ көрінетін зениттік қашықтығы арасындағы қатынастар? :

ρ рефракция бұрышы, z шын зениттік қашықтығы және z’ көрінетін зениттік қашықтығы арасындағы қатынастар:

Аааааааааааааааааааааааааааааа

Аберрация дегеніміз : бақылаушының санақ жүйесінің қозғалыс салдарынан болатын аспан шырақтарының аспан сферасындағы орналасуының өзгеруі;

Аберрация дегеніміз?бақылаушының қозғалысына байланысты болатын жұлдыздың көрінетін орналасуының өзгеруі:қозғалыстағы бақылаушы тыныштықтағы бақылаушымен салыстырғанда шырақты басқа бағыттан көретінінде тұратын құбылыс:шыраққа дейінгі қозғалыстағы бақылаушы көретін және шын бағыттары арасындағы бұрыш

Аберрация ұғымына дұрыс түсінікті көрсетіңіз шыраққа дейінгі бақыланатын (қозғалыстағы бақылаушы көретін) және шын бағыттары арасындағы бұрыш

Аберрация шырақты аспан сферасы бойынша қалай ығыстыатынын келесіден ажыратыңыз Үлкен дөңгелек бойымен берілген мезетте бақылаушы жылдамдығы бағытталған аспан сферасының нүктесіне қарай

Аберрация шырақты аспан сферасы бойынша қалай ығыстырады?

Аберрациялық ығысу тангенсі шырақ пен бақылаушының қозғалыс апексіне бағыт арасындағы бұрыштын синусіне пропорционал болатындай;

Аберрацияның түрлерін көрсетіңіз тәуіліктік

Аберрацияның келесі түрлерін ажыратады: Тәуіліктік ; жылдық ; ғасырлық;

Аберрацияның түрлері?тәуіліктік:жылдық:жартыжылдық.ғасырлық

Аберрацияның шырақтың көрінетін орналасуына әсері?бақылаушының жылдамдығы бағытталған аспан сферасының нүктесіне қарай үлкен дөңгелек бойымен ығыстырады:шырақ пен бақылаушының апексі арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен апекске қарай ығыстырады:аберрациялық ығысу тангенсі шырақ пен бақылаушының қозғалыс апексіне бағыт арасындағы бұрыштын синусіне пропорционал болатындай ығыстырады

Ай айналуы дегеніміз Айдың айналу өсінің ай орбитасының жазықтығына көлбеуі 83° 10' пен 83° 31’ арасында өзгереді

Ай айналуы: Айдың айналу өсінің ай орбитасының жазықтығына көлбеуі 83° 10' пен 83° 31’ арасында өзгереді; Эклиптика жазықтығы ай экваторы мен ай орбитасы жазықтытары арасында жатады және бұл үш жазықтық бір түзу бойымен қиылысады; Ай өз осі бойымен оның Жер бойымен айналу бағытында және сол периодпен айналады;

Ай либрациялары Физикалық либрация Ай эллипсоидының үлкен осі периодты түрде Жерге дейінгі бағыттан ауытқып, Жер оны бұл бағытқа қайтаруға ұмтылатынына байланысты болады

Ай либрациялары: Ай либрациялары арқасында Жерден жүргізілетін ұзақ уақыттағы бақылаулар ай бетінің 60% дерлік зерттеуге мүмкіндік береді; Физикалық либрация Ай эллипсоидының үлкен осі периодты түрде Жерге дейінгі бағыттан ауытқып, Жер оны бұл бағытқа қайтаруға ұмтылатынына байланысты болады; Ендік бойынша либрация Айдың айналу өсі Ай орбитасының жазықтығына қатысты көлбеу болып, Ай қозғалысы барысында кеңістіктегі бағытын сақтайтынына байланысты болады;

Ай орбитасы Ай орбитасының үлкен жартыосі 384 400 км,ал эксцентриситеті 0,055 тең

Ай орбитасы: Ай орбитасының үлкен жартыосі 384 400 км,ал эксцентриситеті 0,055 тең;

Ай тұтылуының болу шарттары: Ай тұтылуы болу үшін толық ай не жаңа ай кезінде Ай өз орбитасының түйініне жақын болу тиіс; Айдың ұзақ болмасада тұтылуы болу үшін Жер көленкесінің центрі ай түйінінен 10°,6 азқашықтықта болу тиіс; Жыл ішінде бір де бір ай тұтылуы болмау мүмкін, ең көбі олар екеу, не үшеу болады;

Ай тұтылуының болу шарттарын анықтаңыз Айдың ұзақ болмасада тұтылуы болу үшін Жер көленкесінің центрі ай түйінінен 10°,6 азқашықтықта болу тиіс

Айдың Жер бойымен айналуы: Айдың Жер бойымен айналысы батыстан шығысқа қарай, яғни Жердің Күн бойымен айналуы бағытында болады; Синодтық ай сидериялықтан ұзақ; Сидериялық ай синодтықтан қысқа;

Айдың Жер бойымен айналуының дұрыс анықтама Сидериялық ай синодтықтан қысқа

Айдың көрінетін қозғалысы мен фазалары Айдың аспандағы көрінетін жолы — зодиак шоқжұлдыздардың жұлдыздары арасында орналасуын үздіксіз түрде өзгертетін тұйықталмайтын қисық

Айдың көрінетін қозғалысы мен фазалары: Айдың аспандағы көрінетін жолы — зодиак шоқжұлдыздардың жұлдыздары арасында орналасуын үздіксіз түрде өзгертетін тұйықталмайтын қисық; Ай жұлдыздық ай ішінде жұлдыздар арасында қашанда да бір бағытта – батыстан шығысқа қарай, яғни тұра жүріспен қозғалады ; Толық ай кезінде Ай Күнмен қарсы тұруда болады, фазалық бұрыш 0° тең олнолуния Луна находится в противостоянии с Солнцем, фазовый угол равен 0°;

Айдың көрінетін қозғалысы мен фазалары? айдың аспандағы көрінетін жолы — зодиак шоқжұлдыздардың жұлдыздары арасында орналасуын үздіксіз түрде өзгертетін тұйықталмайтын қисық: ай жұлдыздық ай ішінде жұлдыздар арасында қашанда да бір бағытта – батыстан шығысқа қарай, яғни тұра жүріспен қозғалады :толық ай кезінде Ай Күнмен қарсы тұруда болады, фазалық бұрыш 0° тең олнолуния Луна находится в противостоянии с Солнцем, фазовый угол равен 0°

Айдың фазасы және қозғалысы :Бойлық бойынша тербелуі Жердің айналасында Айдың бірқалыпсыз жылдамдықпен айналуы мен пайдаболады:айдаһар айы ол бір ғана орбита торабы арқылы Айдың екі рет кезектеліп жүруінің арасындағы уақытаралығы. ;. Айдың қозғалысы 2000 мүшеге жуық есептейтін теңдеумен сипатталады.

Аспан координат жүйесін динамикалық әдістермен анықтау: оны координаттары кориолис мүшелерін кіргізбейтін қозғалыс теңдеулері негізінде анықталатын Күн жүйесінің денелерімен байланыстыруда тұрады; ең қарапайым жағдайда оны Күн жүйесінің кейбір денесінің орбита жазықтығымен беруде тұрады; оны эфемеридалармен – Күн, Ай және үлкен планеталардың орналасулар кестелерімен беруде тұрады

Аспан координат жүйесін кинематикалық әдістермен анықтау: оны координаттары белгілі және тұрақты болып табылатын таңдап алынған денелермен байланыстыруда тұрады; іс жүзінде координаттары ең жақсы дәлдікпен белгілі және тек кездейсоқ қателермен бұрмаланған денелермен анықталатын жүйені іздеуде тұрады; қазіргі таңда инерциялық координат жүйесіне ең жақсы жуықтау болып Галактикадан тыс радиокөздер координаттарымен анықталатын жүйе табылады;

Аспан күмбезі мен аспансферасы түсініктері. :Астрономиядағы аспанс ферасы – центрі бақылаушының көзінде болатын, кез келген үлкен радиусты жорамал сфера; Күндіздік аспан күмбезі – біздің ішкі санамыз бірдей қашықтықта қабылдайтын, біздің атмосфера тығыздығының флуктуациясынан шашыраған Күнжарығы.; Аспан күмбезі көптеген адамдардың елестетуі бойынша – аспанның әсем бейнесі.

Аспан сферасы:оның бетінде аспан шырақтары бақылаушыға қалай көрініп тұрса, солай орналасады;оның радиусын әдетте бірге тең деп алады, ал центрін бақылаушы тұрған нүктеге орнатады;ол Жердің өз осі бойымен айналуына қарама-қарсы бағытта айналады

Аспан сферасының қасиеттері: оның бетінде аспан шырақтары уақыттың кейбір мезетінде кеңістіктін берілген нүктеден қалай көрініп тұрса, солай орналасады; оның радиусын әдетте бірге тең деп алады, ал центрін ойдағы бақылаушы тұрған нүктеге орнатады; ол аспанның тəуліктік қозғалысын қайталайды

Аспан сферасының қасиеттерін көрсетіңіз

Аспанда шырақтардың орнын өзгертетін эффекттер Көкжиек үстінде рефракция шырақты жоғыралатып көрсетеді. Және мынадай формуламен өрнектеледі: r = 60,25² tg z (z < 70° болғанда).; Рефракция себебінен Жер полюстерінде полярлық күндер түннен ұзағырақ.; Тәуліктік параллакс ол бақылау нүктесіне жүргізілген, шырақтан Жер радиусы көрінетін бұрыш.

Астрометрида редукция дегеніміз берілген коордианат жүйесінде аспан денелерінің координат пен жылдамдықтарын бақылау нәтижелері негізінде есептеу

Астрометрида редукция деп мынаны айтады:берілген коордиант жүйесінде аспан денелерінің координат пен жылдамдықтарын бақылау нәтижелері негізінде есептеу; өлшенген шамалардан астрономиялық параметрлерді алуға әкелетін толық процедура; шырақтың көрінетін орналасуы мен жылдамдығын берілген уақыт мезеті үшін инерциялық санақ жүйесіне келтіру ;

Астрометрия есептерін шешудегі HIPPARCOS экспериментінің маңызыдылығы HIPPARCOS жобасында глобальды астрометриясының идеялары ұсынылып, алғаш рет жүзеге асырылған

Астрометрия нәтижелері: тектоникалық плиталардың қозғалысын, тасулық қозғалыстарды, мұхиттер динамикасын зерттегенде қолданыла алады; жұлдыздық астрофизикада қолданыла алады ; геофизика, геодезия және гравиметрияда қолданылады

Астрометрия нәтижелерін көрсетіңіз? жұлдыздық астрофизикада қолданыла алады

Астрометриядағы базалы аса ұзын радиоинтерферометрлер (БАҰР):БАҰР базасы бірнеше мың километрді құрайды; Радиотелескоптардағы атомдық сағаттар секундтың миллиондық бөлігі дәлдігімен синхрондалулары керек;Радиоинтерферометрлердің көмегімен Халықаралық аспандық тіреу жүйесі құрылған;

Астрометриядағы дәуірле: Каталог дәуірі деп каталог жұлдыздарын бақылаудың орташа дәуірін айтады; Күн мен түннің теңелу дәуірі - ол аспан экваторы мен эклиптиканың орналасуы бекітілетін дәуір; Қазіргі кезде стандарт дәуір болып J2000.0 табылады.

Астрометриядағы дәуірлер? Күн мен түннің теңелу дәуірі - ол аспан экваторы мен эклиптиканың орналасуы бекітілетін дәуір

Астрометриялық оптикалық бақылауды редукциялау процедурасына кіретін қатарды көрсетіңіз айналмайтын Жерге қатысты координаттарды табу мақсатында тәуіліктік аберрациямен байланысты түзетулерді еске алу

Астрометриялық оптикалық бақылауды редукциялау процедурасына мыналар кіреді:атмосферасыз Жердің бетіндегі нүкте үшін шырақ координаттарын табу мақсатында рефракцияға түзетулерді еске алу ; айналмайтын Жерге қатысты координаттарды табу мақсатында тәуіліктік аберрациямен байланысты түзетулерді еске алу ; санақ жүйе басын Жер центріне ауыстыру үшін тәуіліктік параллаксты еске алу;

Астрометрияның кең өрістегі құралдарға мыналарды жатқызуға болады меридиандық дөңгелектер мен пассаждық аспаптар

Астрометрияның кең өрістегі құралдарға мыналарды жатқызуға болады Майкельсон интерферометрлері

Астрометрияның кең өрістегі құралдарға мыналарды жатқызуға болады : меридиандық дөңгелектер мен пассаждық аспаптар; базасы асаұзын радиоинтерферометрлер; оптикалық фазлық интерферометрлер

Астрометрияның кіші өрістегі құралдарға мыналарды жатқызуға боладыЗБҚ-қабылдағыштары

Астрометрияның кіші өрістегі құралдарға мыналарды жатқызуға болад:збқ-қабылдағыштары; тіркеудің фотографиялық әдісін қолданатын құралдар;радиоинтерферометрлер

Астрометрияның негізгі міндеттері:Аспан денелерінің орналасу мен жылдамдық векторларын бақылаудан анықтау; Уақытты өлшеу мен сақтау;Жердің айналу параметрлерін анықтау

Астрометрияның негізгі міндеттерін көрсетініз?Аспан денелерінің орналасу мен жыдламдық векторларын бақылаудан анықтау

Астрометрияның негізгі міндеттеріне мыналар жатады: аспан денелерінің орналасу мен жыдламдық векторларын бақылаудан анықтау; уақытты өлшеу мен сақтау; Жердің айналу параметрлерін анықтау

Астрометрияның соңғы уақыттың негізгі нәтижелері:А. Hyparcos пен Tycho каталогтарын әзірлеу;D. Галактикадан тыс көздерінің координаттары негізінде Халықаралық аспан санақ жүйесін анықтау;F. Жиіліктің жаңа стандарттары мен уақыттың пульсарлық шкаласын даярлау ;

Астрометрияның соңғы үш онжылдықтың негізгі нәтижелеріне мыналарды жатқызуға болады: Hyparcos пен Tycho каталогтарын әзірлеу; халықаралық аспан санақ жүйесін Галактикадан тыс көздерінің координаттары негізінде анықтау; Жиіліктің жаңа стандарттары мен уақыттың пульсарлық шкаласын даярлау

Астрономической рефракцией называется: явление преломления световых лучей небесного объекта при прохождении ими земной атмосферы; явление уменьшения видимого зенитного расстояния светила вследствие преломления его световых лучей в атмосфере Земли; явление смещения светила по небесной сфере относительно его истинного

Астрономияда қарастырылатын меншікті қозғалыс құраушылары қатарын ажыратыңыз? еңкею бойынша.

Астрономияда қарастырылатын меншікті қозғалыс құраушылары қатарын ажыратыңыз? еңкею бойынша.

Астрономияда қарастырылатын меншікті қозғалыс құраушылары:

Астрономияда параллакстың келесі түрлерін ажыратады: жылдық; тәуіліктік;

Астрономияда параллакстың түрлерін көрсетіңіз тәуіліктік

Астрономиялық карталар, каталогтар және мәліметтер базасы:Халықаралық аспан тірек санақ жүйесі өздік қозғалысы нөлге тең ғарыштық алыс қашықтықтыға радиокөздерге байланған; Қазіргі таңда нақтырақ астрономиялық каталог «Гиппаркос» ғарыштық каталогы болып табылады;Халықаралық астрономиялық орталықтар Страсбургта орналасқан (Франция);

Астрономиялық рефракция дегеніміз аспан шырағы жарығының атмосферадағы жолы қисық сызық болып табылатынына әкеледі

Астрономиялық рефракция дегеніміз?жұлдыз жарығының жер атомсферасын өткендегі сыну құбылысы:аспан шырағының жарық сәулелерінің жер атомсферасындағы сыну нәтижесінен болатын шырақтың көрінетін орналасуының шын ораналасуға қатысты ығысуы:жұлдыз жарығының жер атомсферасын өткен кездегі шашырау құбылысы:жұлдыз жарығының жер атомсферасындағы сынудан болатын шырақтың көрінетің зениттік қашықтығының азаюы

Астрономиялық рефракция деп ? явление смещения светила по небесной сфере относительно его истинного положения вследствие преломления его света в атмосфере Земли

Астрономиялық рефракция көрінетін орналасуына әсер етпейтін жағдайлар?шырақтың шын зениттік қашықтығы 0 тең болғанда:шырақ зенитте болса:көкжиек үстіндегі шын биіктігі 90 тең болғанда

Астрономиялық рефракция шырақтың аспан сферасы бойымен қалай ығыстырады? Шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен зентике қарай; Шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен надирден қарай; Зенит, шырақ және надир арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен зенитке қарай

Астрономиялық рефракция шырақтың аспан сферасындағы орналасуына қандай әсер етеді? оның көкжиек үстіндегі биіктігің үлкейтеді; оны зенитке қарай ығыстырады; оның көрінетін зениттік қашықтығын азайтады

Астрономиялық рефракция: оптикалық аралықта Жер бетінен жүргізілетін позициялық бақылаудың дәлдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі ; аспан шырағы жарығының атмосферадағы жолы қисық сызық болып табылатынына әкеледі; атмосфера параметрлері шырақтың жарық сәулесі бойымен қалай өзгеретінің дәл білу мүмкін емес болғандықтан дәл есептеле алма йды

Астрономиялық рефракция?Жер бетінен жүргізілетін оптикалық аралықтағы позициялық бақылаудың дәлдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі:шырақтың жарық сәулесі бойымен болатынатмосфера параметрлерінің дәл өзгерісі белгісіз болғанына байланысты дәл есептеле алмайды:Жердің жасанды серіктерінен жүргізілетін бақылаудың дәлдігін шектейтін негізгі факторторларының бірі:жұлдыз жарығының атмосферадағы жолы қисық сызыққы айналытының себепшісі болады

Астрономиялық рефракцияның шырақты ығыстыруы былай болады?Шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен зентике қарай:шырақтың вертикаль дөңгелегі бойымен надирден қарай:надир, шырақ және зенит арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен зенитке қарай

Астрономиялық рефракцияның шырақтың орналасуына әсері?шырақтың көрінетін зениттік қашықтығын азайтады:шырақты зенитке қарай ығыстырады;шырақтың биіктігің үлкейтеді

Астрономияның бұрышты өлшейтін құралдары және сағаттар:Кварцтік сағаттар – айнымалы токтың генераторы, оның тербелу периоды айнымалы электрлік өрісте орналасқан кварцтік пластинкамен қойылады;Берілген уақыт аралығында сағаттарды түзетіп өзгертіп отыру сағатардың жүрісі деп аталады: w = (u1 – u2) / (T*2 –T*1), мұндағы u1 және u2 – Т1 және Т2 моменттерінде сағаттарды түзету;Астрономиялық трубаны бұру бұрышы екі дөңгелек бойынша саналады, олар трубаның екі өзара перпендикуляр осьтерімен тығыз байланысты;

Атомдық және эфемеридалық уақыт арасындағы байланыс: ;

Атомдық уақыт шкалалары: жоғары дәлдікпен қайталанатын атомдырдың бір энергиялық деңгейден басқасына резонанстық өту процесінде негізделеген;

Атомдық уақыт шкалаларын көрсетіңіз? Жердің өз осі бойымен айналуымен байланысты емес

ӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘӘ

Әлемдік уақыт:Гринвич меридианының жергілікті орташа күндік уақыты - әлемдік уақыт T0 деп аталады;Tm - Tn= λh + nh;Tm = T0 + nh;

бақылаулардан анықталған шын кундік, не жұлдыздық уақыт бойынша есептеулер жүргізу арқылы алынады;

ББББББББББББББББББББББББ

Бақылаушы орның оған ауфстыратын нүктені апекс деп атасақ, онда жұлдыздың параллакстық ығысуы туралы мынадай ережелерді тұжырымдауға болады: Ол шырақ пен бақылаушының апексі арқылы өтетін үлкен дөңгелек бойымен болады;Ол жұлдыздың апекстен қарай көрінетін қозғалысына әкеледі; Ол жұлдыз бен апекске бағыттар арасындағы бұрыштық синусіне пропорционал;

Бақылаушы орның оған ауыстыратын нүктені апекс деп атасақ, онда жұлдыздың параллакстық ығысуы турал тұжырымдаманы анықтаңыз Ол жұлдыздың бақылаушыға қарай көрінетін қозғалысына әкеледі

Барицентрлік және геоцентрлік координаттық уақыт шкалалары : Сәйкесінше Жер мен Күн жүйесінің гравитациялық құдықтан тыс нөл нүктеге қатысты тыныштықтағы сағатқа СЖТ сай түзетілген уақыт қарқынын көрсетеді ; бұл шкалалардағы уақыт жүрісінің қарқыны Жер бетіндегі атомдық сағат жүрісінің жылдамдығынан сәл жоғары болады; СЖТ жағынан TAI геоцентрлік координат жүйесінде анықталған геоид бетіндегі координаттық уақыт болып табылады;

Барицентрлік және геоцентрлік координаттық уақыт шкалалары ? бұл шкалалардағы уақыт жүрісінің қарқыны Жер бетіндегі атомдық сағат жүрісінің жылдамдығынан сәл жоғары болады

Батпайтын және шықпайтын шырақтарға арналған шарттаp :Батпайтын шырақтар үшін: иілу δ > (90° - j);Батпайтын және шықпайтын шырақтар үшін: -(90° - j) < δ < (90° - j) Шықпайтын шырақтар үшін: δ < -(90° - j)

БАҰР әдісінде өлшенетін шамалар, олардың сипаттамалары мен геометриялық интерпретациясын анықтаныз Уақыттық кідіру – ол толқын фронтының бірінші мен екінші антеннадан өтуі арасындағы уақыт

БАҰР әдісінде өлшенетін шамалар, олардың сипаттамалары мен геометриялық интерпретациясын анықтаныз? Интерференция жиілігі экватор жазықтығында орналасқан базаға перпендикуляр мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды.

БАҰР әдісінде өлшенетін шамалар, олардың сипаттамалары мен геометриялық интерпретациясы: Уақыттық кідіруді есептеу базы бағыты мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды; Интерференция жиілігі экватор жазықтығында орналасқан базаға перпендикуляр мен радиокөзге бағыт арасындағы бұрышты анықтайды; Уақыттық кідіру – ол толқын фронтының бірінші мен екінші антеннадан өтуі арасындағы уақыт.

БАҰР базасы қандай бұл интерферометр телескоптары арасындағы қашықтық

БАҰР базасы қандай? бұл интерферометр телескоптары арасындағы қашықтық.

БАҰР базасы: бұл интерферометр телескоптары арасындағы қашықтық;

БАҰР жұмыс істеу принциптері: бір бірінен үлкен қашықтықта орналасақан  интерферометрдің қабылдағыш элементтері (радиотелескоптар), бірмезгілде бір радиокөзді бақылайды; қабыллданатын радиосигналдар күшейтіледі, цифрленеді, уақыттың дәл белгілерімен бірге магнит тасымалдағыштарға жазылады да, өндеу центріне беріледі; өндеу центрінде сигналдардың корреляциялық талдауы жасалады, үақыттық кідіруі, оның өзгерісі, т.б. есептеледі, бұл, мысалы, көздердің координаттарын анықтауға мүмкіндік береді.

Белдеулік уақыт туралы дұрыс тұжырым:1884 жылы орташа уақытты санау үшін белдеулік уақыт ұсынылды;Уақытты санау бір-бірінен 150 ендікте орналасқан негізгі 24 географиялық меридианда жүргізіледі;Нолдік белдеу ретінде Гринвияч меридианы қойылған :берілген меридианда кезкелген мезетте сан жағынан Күннің сағаттық өлшемі түріндегі сағаттық бұрышына 12^h қосқанға тең; шын талтүсте қашанда да 12 сағатқа тең;

Бессель формуласы: ; ; ;

Бессель формуласын анықтаңыз

Бірқалыптыларға мына уақыт шкалаларын жатқызуға болады:

Бірінші экваториалдық координаталар жүйесі:. Экваториалдық жүйенің негізгі жазықтығы болып аспан экваторы жазықтығы табылады.; Аспан экваторы жазықтығы мен шырақ бағытыар асындағы бұрыш иілу депаталады. ;Сағаттық бұрыш – бұл аспан меридианы мен шырақ жазықтықтары арасындағы бұрыш.

Бірінші экваторлық координат жүйесіндегі шырақтың координаттары Полюстік қашықтық

Бірінші экваторлық координаттар жүйесі:негізгі жазықтығы ретінде аспан экваторы жазықтығы алынады;Бірінші координат ретінде δ еңкеюі алынады;Негізгі нүкте ретінде аспан экваторының Q жоғарғы нүктеcі алынады;

ГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГГ

Географиялық координаттар мынадай түрлі болады: астрономиялық

Географиялық координаттар мынадай түрлі болады: астрономиялық; геодезиялық; геоцентрлік

Географиялық координаттар мынадай түрлі болады:Астрономиялық:Геодезиялық:геоцентрлі

Геоид – бұл: толқын, ағыс пен тасу болмаған жағдайдағы теңіздің орташа деңгейіне сәйкес келетін эквипотенциал бет; толқын, ағыс пен тасу болмаған жағдайдағы теңіздің орташа деңгейіне сәйкес келетін, әр нүктесінде ауырлық күшіне нормал бет ;

Геоид дегеніміз:ағыс, толқын мен тасу болмаған жағдайдағы теңіздің орташа деңгейіне сәйкес келетін эквипотенциал бет;ағыс, толқын мен тасу болмаған жағдайдағы теңіздің орташа деңгейіне сәйкес келетін, әр нүктесінде ауырлық күшіне нормаль келетін бет;Жерді толығымен су басып жатыр және толқын, ағыс пен тасу жоқ деген жағдайдағы Жердің алатын

Геоцентрлік; геодезиялық

Горизонталь координат жүйесіндегі шырақтың координаттары Азимут

Горизонталь координаталар жүйесі:. Азимут – бұл сфера центрінен оңтүстік нүктеге және математикалық горизонттың шырақ биіктігі дөңгелегімен қиылысу нүктесіне бағыттарының арасындағы бұрыш. ;Горизонталь координаталар жүйесінің негізгі жазықтығы математикалық горизонт жазықтығы болып табылады. ;Математикалық горизонт жазықтығы мен шырақ бағытыар асындағы бұрыш биіктік деп аталады. ;

Горизонталь координаттарының жүйесі туралы айтылғандардың дұрысы:негізгі жазықтығы ретінде математикалық көкжиек жазықтығы алынады;Негізгі нүктелер ретінде зенит және оңтүстік нүктелері алынады;Бірінші координат ретінде шырақтың зениттік қашықтығы z немесе көкжиектен биіктігі һ алынады;

ҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒҒ

Ғарыштық астрометрияның жер бетіндегі астрометриядан артықшылықтар: атмосфералық рефракция мен турбуленттіктің жоқ болуы; бар аспанды бір құралмен бақылау мүмкіндігі; механикалық деформациялардың толығымен дерлік жоқ болуы.

Ғасырлық аберрация: Күн жүйесінің Галактика центрі бойымен айналысымен себептеледі іс жүзінде әдетте еске алынбайды, өйткені жұлдыздарға дейінгі қашықтықтың анықтылмағандығы жоғары; іс жүзінде әдетте еске алынбайды, өйткені Күн жүйесі жылдамдығының бағыты:уақыттың қысқа аралықтарында өзгермейді дерлік, демек ғасырлық аберрация тұрақты болады

Ғасырлық аберрация?жердің Күн жүйесімен бірге Галактика центрі бойымен айналысымен себептеледі:жұлдыздарға дейінгі қашықтық дәл белгісіз болғаннан әдетте іс жүзінде еске алынбайды:ғасырлық аберрация тұрақты болатынына байланысты әдетте іс жүзінде еске алынбайды

Ғасырлық аберрацияны келесіден анықтаңыз Күн жүйесінің Галактика центрі бойымен айналысымен себептеледі