Машенька” 45 нче балаларның танып – белү- сөйләм үсешен өстенлекле гамәлгә ашыручы гомумүстерешле балалар бакчасы”

муниципаль бюджет мәктәпкәчә белем бирү учреждениесе”

Интерактив уеннар эшкәртмәсенә методик ярдәмлек

Яр Чаллы Татарстан Республикасы

2013

Машенька” 45 нче балаларның танып –белү- сөйләм үсешен өстенлекле гамәлгә ашыручы гомумүстерешле балалар бакчасы”

муниципаль бюджет мәктәпкәчә белем бирү учреждениесе

Иҗади төркем:

Гришина О.Н.-өлкән тәрбияче,2 кв.категорияле.

Хурмаева Г.М.-татар теле өйрәтүче тәрбияче ,югары категорияле.

Сиразиева З.В. тәрбияче, 1 кв. категорияле

Тәрбиячеләр коллективы: Агафонова Ю.А., Асылгараева Р.Р., Валеева З.М., Газетдинова Ф.Г., Гарипова Г.Ф., Ефимова Л.Ф., Киселева Т.В., Колчерина А.Р., Макарова Э.А., Никульшина Т.А., Перфильева Е.Ю., Сайфуллина Г.Х., Сиразиева З.В., Хурмаева Г.М., Черницына М.Л., Шаймухаметова Р.Г.

Бу методик ярдәмлек балалар бакчасында эшләүче тәрбиячеләр өчен каралган. CD дискасына 4 яшьтән 7 яшькә кадәрле балаларга интерактив уеннар яздырылган. Шуңа бу методик ярдәмлек аның кушымтасы булып тора.

Интерактив уеннарны куллануның иң мөһим бурычы: балаларны дәүләт телләренә өйрәткәндә укыту методик комплекты буенча өйрәнгән материалны кабатлау.

Методик ярдәмлеккә тупланган материаллар балалар бакчасы педагокларына баланың сөйләмен үстерүдә, өйрәнгән материалны кабатлауда зур ярдәмлек булыр дип уйлыйбыз.

Эчтәлек

Кереш сүз.......................................................................................	4
Яшь үзенчәлекләре буенча уеннар бүленеше...........................	6
4-5 яшьлек балалалар өчен эш дәфтәре....................................	7
Уртанчылар төркеме өчен дидактик уеннар.............................	10
5-6 яшьлек балалар өчен эш дәфтәре.........................................	16
Зурлар төркеме өчен дидактик уеннар.....................................	21
6-7 яшьлек балалар өчен эш дәфтәрләре.................................	25
Мәктәпкә әзерлек төркеме өчен дидактик уеннар.................	31
Күзгә гимнастика..........................................................................	34
Кулланылган әдәбият...................................................................	38

Кереш сүз

Безнең хәзерге җәмгыять фән һәм техника прогрессы белән бәйләнгән. Мәгълүмати коммуникатив технологияләр кеше тормышының бөтен тармагына да үтеп кергән.

Туганда ук инде баланы өйдә, балалар бакчасында, шифаханәдә электрон дөнья әйләндереп алган.

Көчле яңа мәгълүматлар, рекламалар, электрон уенчыклар - болар барысы да мәктәпкәчә яшьтәге балаларга аеруча тәэсир итә. 5-6 яшьлек бала компьютерларда шөгыльләнгәндә ул үзенә иң кызыксындырган мәгълүматны гына ала, бала үзен комфортлы хис итә.Шуңа аның уенының да характеры үзгәрә. Безгә дә элеккеге традицион методларны яңа алымнарга алыштыру бурычы куела.Хәзерге үсеш процессында бер урында таптанып тору мөмкин түгел. Шуңа күрә теләсәң теләмәсәң дә яңа мәгълүмати технологияләр кулланырга заман таләп итә

Интерактив уеннар ясаганда тәрбиячегә киңәшләр.

1.Мәктәпкәчә яшьтәге балаларга аңлаешлы кагыйдәләр, кызыклы сюжетлар уйлап табу.

2.Шөгыль эшкәртмәләре язу. Анимацияләрне төрле хәрәкәтләрдә күрсәтү: селкенеп тору, зураю, кечерәю, төсләрен үзгәртү һәм башкалар.

Ул баланың игътибарын арттыра, уйлау сәләтен, аңга алуын тизләтә.

3.Максат һәм бурычларны яшь үзенчәлекләренә карап билгеләү.

4.Балаларга хәрәкәтләнү юнәлешен бирү.

5.Балалар алдына чишәсе проблемаларны тәгъдим итү .

Уеннарны үткәрү алымнары :

1.Тәрбияче бирем һәм күнегүләр әзерли.Бу әзерлек шөгыльләре булырга мөмкин.

2.Балаларны проблемалар белән таныштыра, нинди максат куелганын аңлата, юнәлеш бирә.

3.Проблема һәм максат балаларның яшь үзенчәлекләренә туры килергә тиеш.Тәрбиячегә максатны кыска , аңлаешлы итеп аңлатырга кирәк. Бала үзенең ни эшләргә тиеш икәнен аңласын.

4.Балалар кайбер урында ялгышса, тәрбияче балага әйтеп җибәрә.

5.Уен тәмамлангач пауза ясарга,авыр халәттән чыгарга, нәтиҗә ясарга.

6.Анализ вакытында баланың игътибарын эмонациональ халәтенә карап билгелиләр (нәрсә ошады, нәрсә авыр булды, ситуация ничек үзгәрде, нәтиҗә нинди?)

Иң мөһиме бала уеннан зур канәгатьләнү алырга тиеш.

Мәгълүмати коммуникатив технологияләрне куллану санитар гигиена таләпләренә туры килергә тиеш.

5 яшьлек балалар компьютерда - 10 минут.

6-7 яшьтә - 15 минут эшләргә.

Балалар белән экран арасы 2-3 м дан алып 5-5,5 м дан артмасын.

5-7 яшьлек балалар белән уеннар көнгә 1 тапкыр, атнага 2-3 тапкыр үткәрелә.

Эшчәнлек ахырында күзгә гимнастика ясарга кирәк.

Яшь үзенчәлекләре буенча уеннар бүленеше.

Мәктәпкә әзерлек төркеме

1 “Яшелчә һәм җимешләрне кәрзингә тутыр”

2.”Бу нинди кош?”

3.”Бу нинди төс?”

4.”Портфельне тутыр.”

5.”Табышмакның җавабын тап”

6.”Нәрсә артык?”

7. “Бу нинди хайван?”

8.”Кибет киштәсенә урнаштыр”

9 .“Яңа өйгә күчәбез”

10. “Курчакларны утырт”

11.”Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар”эш дәфтәре.

Зурлар төркеме

1.”Ашамлыклар”

2.”Кем нәрсә ашый?”

3. ”Киемнәр кибете”

4.”Яшелчәне кәрзингә тутыр”

5.”Җимешне кәрзингә тутыр”

6.”Җиһазлар кибете”

7 .”Чыршыны бизә”

8.”Курчакны чишендер һәм йоклат”

9.“Курчакны киендер”

10.”Әйт,нинди төс ?”

11. “Аюларга булыш”

12. ”Мода күрсәтәбез”

13. “Савыт- саба кибете”

14. “Уйный-уйный үсәбез” эш дәфтәре

Уртанчылар төркеме

1.”Сорауларга җавап бир”

2.”Бу кем?”

3.”Кем нәрсә ашый, эчә?”

4.”Әби белән бабайда кунакта”

5.”Кибет”

6.”Ничә?”

7.”Минем өем”

8.”Сыйланабыз”

9.”Минем гаиләм”

10.”Дөрес урнаштыр”

11.”Бармак уены”

12.”Дусларны сыйла”

13”.Табып билгелә”

14.“Зур, кечкенә”

15.”Бу нәрсә?”

16. “Бүләкләр”

17.”Минем өем” эш дәфтәре

Рабочая тетрадь для детей-4-5 лет

ДАВАЙТЕ, ЗНАКОМИТЬСЯ (Задание №1 к теме №5)

(Д/и «Кого нет?» за шторкой).

1. Назови кого ты видишь на рисунке.

2. Отметь, кого я назову. Повтори. Речевой образец: Әти”. “Әни”. “Малай”. “Кыз”.

НАЙДИ, ОТМЕТЬ. (Задание №2 к теме №8)

1.Назови, кого ты видишь на рисунке.

2.Найди тот рисунок, который я назову, например: “Эт” , обведи его карандашом и повтори.

Речевой образец: “Әни”. “Әти”. “Малай”. “Кыз”. “Песи”. "Эт".

ПРИГЛАСИ В ДОМ. (Задание №3 к теме №14)

(При нажатии на левую кнопку мыши, члены семьи зайдут в дом).

1.Назови, кого ты видишь на рисунке.

2.Найди рисунок по заданию: “Әти, кил монда”. Соедини его с домом, повтори. Речевой образец: “Әни, кил монда”. “Бабай, кил монда”. “Әби, кил монда”. "Малай, кил монда". “Кыз, кил монда”.

ПАЛЬЧИКОВАЯ ИГРА «СЕМЬЯ». (Задание №4 к теме №17)

(При нажатии на левую кнопку мыши, члены семьи встанут на место).

1.Назови, кого ты видишь на рисунке.

2.Повтори пальчиковую игру.

3. По содержанию стихотворения соедини пальцы с рисунками.

Речевой образец: Бу бармак бабай. Бу бармак әби. Бу бармак әти. Бу бармак әни Бу бармак малай. Бу бармак кыз.

УГОСТИ ХЛЕБОМ (Задание №5 к теме №19)

(При каждом нажатии на левую кнопку мыши появляется стрелка, во время появления составьте предложение).

1. Назови рисунки.

2. Соедини рисунки по заданию: “Әни, мә ипи”. Повтори.

Речевой образец: “Әти, мә ипи”. “Бабай, мә ипи”. “Әби, мә ипи”. “Малай, мә ипи”. “Кыз, мә ипи”.

УГОСТИ ЯБЛОКОМ (Задание №6 к теме № 20)

(При каждом нажатии на левую кнопку мыши появляется стрелка, во время появления составьте предложение).

1. Назови рисунки.

2. Соедини рисунки по заданию: “Әни, мә алма”. Повтори.

Речевой образец: “Әти, мә алма”. “Бабай, мә алма”. “Әби, мә алма”. “Малай, мә алма”. “Кыз, мә алма”.

НАЙДИ ПАРУ. (Задание №7 к теме № 22) .

1. Назови продукты.

2. Подбери пару (наклейку) к тому продукту, который я назову, например: “Алма” и приклей рядом.

Речевой образец: “Ипи”. “Чәй”. “Сөт”.

НАЙДИ РИСУНОК, ПРИКЛЕЙ. (Задание №8 к теме № 23) .

(Наклейки за шторой)

1. Узнай продукты по силуэту, назови.

2. Найди наклейку того продукта которую я назову, например: “Алма” и приклей к силуэту. Повтори.

Речевой образец: “Ипи”. “Чәй”. “Сөт”.

УГОСТИ ФРУКТАМИ. (Задание №9 к теме № 28) .

(При нажатии на левую кнопку мыши фрукты встанут на свои места)

1. Назови кого ты видишь на рисунке.

2. Найди наклейку фрукта по заданию: “Әти , мә алма, аша” . Приклей её и повтори.

Речевой образец: “Әни , мә банан, аша” . “Кыз, мә груша, аша” . “Малай , мә виноград, аша”

УГОСТИ ЧАЕМ, МОЛОКОМ. (Задание №10 к теме № 29) .

1. Назови кого ты видишь на рисунке.

2. Найди наклейку продукта по заданию: “Әти , мә чәй, эч” . Приклей её и повтори.

Речевой образец: “Әби , мә чәй, эч” . “Кыз, мә чәй, эч” . “Малай , мә чәй, эч” . “Әни, мә чәй, эч” . “Песи, мә сөт, эч” . “Эт , мә сөт, эч” .

НАЙДИ И ОТМЕТЬ. (Задание №11 к теме № 35) .

(Квадратики выделяем - Заливка фигуры - Выбираем цвет).

1. Назови какие игрушки ты видишь на рисунке.

2. Найди рисунок, который я назову: “Зур курчак” . Отметь и приклей .

Речевой образец: “Кечкенә песи . “Зур эт” . “Кечкенә туп”. “Зур песи”. “Кечкенә эт”. “Зур туп” . “Кечкенә курчак” .

ПОДАРИ АЛСУ ИГРУШКИ. (Задание №12 к теме № 41) .

1. Назови рисунки.

2. Положи игрушку в мешочек: “Алсу, мә аю” . Повтори .

Речевой образец: “Алсу, мә аю” . “Алсу, мә песи” . “Алсу, мә куян” . “Алсу, мә машина” . “Алсу, мә эт” . “Алсу, мә туп” .

ОТМЕТЬ ПРАВИЛЬНО. (Задание №13 к теме №47)

1. Назови какие игрушки ты видишь на рисунке.

2. Найди рисунок, который я назову: “Пычрак туп” . Отметь со цветной стрелкой .

Речевой образец: “Чиста аю” . “Чиста куян” . “Пычрак аю” . “Пычрак куян” . “Чиста туп” . “Пычрак туп” .

СОСЧИТАЙ СОЛЬКО ЯБЛОК? (Задание №14 к теме №50) .

1. Сосчитай яблоки на каждом рисунке.

2. Поставь в квадратики столько яблок, сколько на рисунке.

Речевой образец: “Бер алма” . “Ике алма”. “Өч алма”. “Дүрт алма”. “Биш алма”.

НАЙДИ ПАРУ. (Задание №15 к теме № 55) .

1. Назови кого видишь на рисунке.

2. Найди пару по заданию: “Песи” . Укажи стрелками.

Речевой образец: “Әби”. “Бабай” . “Песи”. “Эт”. “Әти” . “Әни” .

УГОСТИ. (Задание №16 к теме № 56) .

1. Назови кого видишь на рисунке.

2. Найди продукт, угости по заданию: “Бабай, мә чәй, эч” . Повтори.

Речевой образец: “Бабай, мә чәй, эч” . “Әби, мә ипи, аша” . “Малай, мә сөт, эч” . “Кыз, мә алма, аша” .

НАЙДИ, НАЗОВИ, ОБВЕДИ. (Задание №17 к теме № 59) .

(Квадратики выделяем - Заливка фигуры - Выбираем цвет).

1. Угадай, что спрятано в подарке и назови.

2. Найди пару спрятанной игрушки и обведи карандашом.

ӨЙРӘНГӘН МАТЕРИАЛНЫ КАБАТЛАУДА

ИНТЕРАКТИВ УЕННАР ЭШКӘРТМӘСЕ

“КИБЕТ” Уртанчылар төркеме өчен интерактив уен

Максат:

1. Татар теленә кызыксыну уяту, аралашу теләге тудыру.

2.Уенчыклар лексикасын ныгыту,аларны таныш сүзләр белән бәйләргә өйрәнү.

Уен барышы:

Алсудан ашамлыклар һәм уенчыклар сорыйлар.

Алсу, алма (песи….) бир?

-Мә, алма (песи...)

-Рәхмәт.

“МИНЕМ ӨЕМ”

Уртанчылар төркеме өчен уен

Максат:

1. Гаилә лексикасын ныгыту.

2. Игътибарлыкларны үстерү,сөйләм күнекмәләрен активлаштыру.

3. Гаилә әгъзаларына хөрмәт тәрбияләү.

Уен барышы:

Балалар гаилә әгъзаларын өйгә чакыралар.

-Әти, кил монда.

-Бабай, кил монда.

(Әни, әби,кыз ,малайны өйгә чакырала)

“НИЧӘ?”

Уртанчылар төркеме өчен уен

Максат:

1. 5 кә кадәр санау.

2. Өйрәнелгән сүзләр исәбенә сүз байлыгын арттыру.

3.Балаларда татар теле өйрәнүгә кызыксыну уяту.

Уен барышы:

Балалар уенчыкларны саныйлар.

-Ничә туп?

-Бер, ике, өч, дүрт,биш туп.

-Ничә курчак?

-Бер, ике, өч, дүрт курчак.

Уен барышы:

Балалар уенчыкларның билгеләрен әйтәләр.

-Курчак нинди?

-Курчак кечкенә(зур).

“СЫЙЛЫЙБЫЗ”

Уртанчылар төркеме өчен уен

Максат:

1. Өйрәнелгән сүзләрне ныгыту,диалогик сөйләмне формалаштыру.

2. Хәтер сәләтен үстерү.

Уен барышы:

Ашамлыклар белән сыйлау.

-Әни, мә чәй (сөт),эч.

-Рәхмәт.

-Әни,мә алма(ипи) ,аша.

-Рәхмәт.

“ДУСЛАРНЫ СЫЙЛА”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1. Ашамлык исемнәрен истә калдыру.

2.Диалогик сөйләмне үстерү.

Уен барышы:

Гаилә әгъзаларын сыйлау.

-Әби,мә чәй ,эч.

-Чәй тәмле.

-Бабай, мә , ипи аша.

-Ипи тәмле.

“ЗУР, КЕЧКЕНӘ”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1.Уенчыкларның билгесен истә калдыру.

2.Сүз байлыгын арттыру.

Уен барышы:

Уенчыкларны тап, исемнәрен кабатла һәм күрсәт.

“Зур, песи”, “ Кечкенә курчак....”

“МИНЕМ ГАИЛӘ”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

МАКСАТ:

1. Гаилә әгъзаларының исемнәрен ныгыту.

2. Бер-береңә карата хөрмәт хисләре тәрбияләү.

Уен барышы:

Гаилә әгъзаларын өйгә чакыру.

-Әти ,кил монда.

-Малай ,кил монда...

“ДӨРЕС УРНАШТЫР”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1. Балаларның хәтерен ныгыту.

2. Олыларга карата ихтирам, хөрмәт хисләре тәрбияләү.

Уен барышы:

Шакмакларга гаилә әгъзалары рәсемнәрен урнаштыру.

Бу бабай.Бу әби.Бу әти.Бу әни.Бу малай.Бу кыз.

“БУ НӘРСӘ”

Уртанчылар төркеме өчен уен

Максат:

1. Өйрәнгән уенчыклар исемнәрен истә калдыру.

2. Балаларның игътибарлыкларын арттыру,аңга алуларын үстерү.

Уен барышы:

Балалар уенчыкларның исемнәрен әйтәләр.

-Бу нәрсә?

-Бу курчак.Курчак матур.

-Бу нәрсә?

-Бу эт.Эт зур.

“КЕМ НӘРСӘ ЯРАТА?”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1. Балаларның ашамлыклар турында белемнәрен системалаштыру

2. Диалогик сөйләмне үстерү.

3. Балаларда ашамлыкларга карата сакчыл караш тәрбияләү.

Уен барышы:

-Бабай нәрсә ярата?

-Бабай ипи ярата.

-Әни нәрсә ярата?

-Әни чәй ярата.

“ТАБЫП БИЛГЕЛӘ”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат: 1.Өйрәнгән уенчыклар исемен камилләштерү.

Уен барышы:

Рәсемдәге уенчыкларны әйтеп бир.

Мин сораган уенчыкны тап һәм билгелә.

Сөйләм үрнәге: кечкенə эт, зур эт, кечкенə туп, зур туп, зур песи, кечкенə песи, кечкенə курчак, зур курчак.

“БҮЛӘКЛӘР”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат: 1. Балаларның хәтер сәләтен үстерү игътибарлыкларын арттыру.

Уен барышы:

Капчыкларның формасына карап уенчыкларны тутырырга.

Бу машина.Бу эт .Бу курчак...

“БАРМАК УЕНЫ”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат: 1.Гаилә әгъзаларын истә калдыру.

Уен барышы:

Гаилә әгъзалары төшкән битлекләрне бармаклар белән бәйләү.

Бу бармак бабай

Бу бармак әби.

Бу бармак әти.

Бу бармак әни.

Бу бармак малай( кыз)

“ӘБИ БЕЛӘН БАБАй ДА КУНАКТА”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1.Кем? Нәрсә? Нишли? Сорауларына җавап бирү.

Уен барышы:

Нишли? соравына җавап бирү.

-Малай нишли?

-Малай алма ашый.

-Әби нишли?

-Әби сөт эчә.

“БУ КЕМ?”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1. Бу кем ? соравына дөрес итеп җавап бирү.

2. Мөстәкыйль фикер йөртергә,җавап бирүгә күнектерү.

Уен барышы:

Гаилә әгъзаларын әйтү.

-Бу,әти?

-Әйе, әти.

-Бу әни?

-Юк ,бу кыз.

“КЕМ НӘРСӘ АШЫЙ, ЭЧӘ?”

Уртанчылар төркеме

Максат:

1. Ашамлык исемнәрен ныгыту.

2. Бәйләнешле сөйләм телен үстерү.

Уен барышы:

Кем нишли ?соравына җавап бирү.

-Малай нишли?

-Малай ипи... ашый.

-Әти нишли?

-Әти сөт.... эчә.

“НИЧӘ АЛМА?”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1. 5 кә кадәр санауны камилләштерү.

Уен барышы:

Алмаларны санап нәрсә? Кайда? соравына җавап бирәләр..

-Керпедә ничә алма?

-Керпедә ике алма.

“БУ НӘРСӘ?”

Уртанчылар төркеме өчен уен.

Максат:

1.Өйрәнгән уенчыклар исемнәрен хәтердә калдыру.

2.Балаларның игътибарлыкларын арттыру,аңга алуларын үстерү.

Уен барышы: Балалар уенчыкларның исемнәрен әйтәләр.

Бу эт. Эт зур , матур.

Бу песи. Песи кечкенә.

Рабочая тетрадь для детей 5-6 лет

УГОСТИ. (Задание №1 к теме №2).

(При нажатии на левую кнопку мыши продукты питания встанут под картинками членов семьи).

1. Назови рисунки.

2. Соедини рисунки по заданию: «Әти, мә чәй, эч». Повтори.

Речевой образец: «Әни, мә алма, аша». «Әби, мә банан, аша». «Бабай, мә ипи, аша». «Кыз, мә сок, эч». «Малай, мә сөт, эч».

УГОСТИ ЗАЙЦЕВ (Задание №2 к теме №8).

1. Сосчитай зайцев (бер, ике, өч, дүрт, биш).

2. Найди наклейку, например: «Биш кишер», повтори. Угости зайца по заданию: «Мә биш кишер, аша», приклей в корзину, повтори.

Речевой образец: «Куян, мә бер кишер, аша». «Куян, мә өч кишер, аша». «Куян, мә дүрт кишер, аша». «Куян, мә ике кишер, аша».

ОГОРОД (Задание №3 к теме №11).

(Квадратики выделяем - Заливка фигуры - Выбираем цвет).

1. Внимательно рассмотри картину. Назови овощи, которые вырастил Акбай. Сосчитай сколько всего огурцов, моркови, картофеля и капусты .

2. Придумай вопрос со словом «сколько» – «ничә». Например: «Ничә кыяр?» Сосчитай их.

3. Раскрась столько клеточек, сколько вырастил Акбай на своем огороде огурцов, капусты, моркови, картофеля.

Речевой образец: «Ничә кәбестә?»- «Ике кәбестә», «Ничә бәрәңге?»- «Дүрт бәрәңге», «Ничә кишер?»-«Биш кишер», «Ничә кыяр?»-«Өч кыяр».