Тақырып 5. Халықаралық стандарттардың жасалу реті

Дәріс мақсаты: халықаралық стандарттын жасалу ретімен танысу

Дәріс жоспары:

1.Халықаралық стандарттарды жасаудың басты кезеңдері

2.Стандарттар үйлесімділігі

Кілттік сөздер: халықаралық стандарт,мемлекеттік қадағалау

1.Халықаралық стандарттарды жасаудың басты кезеңдері

Қазақстан Республикасының аймағында халықаралық стандарттар мен нормативтік құжаттар басқа елдері де қолданыла алады.

Оларға жатады:

- елдерге өзара жеткізіп берілетін өнімдер сапасын қамтамасыз етуі бойынша келісімге жетуге өзара ұмтылысы

- мемлекетаралық стандарттарды әзірлеуінің мақсатқа лайықтылығы

- халықаралық стандарттардың халықаралық және айиақтық стандарттардын үйлесімдігін қамтамасыз ету

- халықаралық стандарттардың өнімдер және қызметтерді сертификаттау мақсатына жарамдылығы

- өзара байланысты обьектілердің жинақтылығы

- халықаралық стандарттарды ғылым, техника және озат тәжірибенің қазіргі жетістіктеріне сәйкестігін қамтамасыз ету

Халықаралық стандарттарды және нормативтік құжаттардың қолданылуы Қ Р аумағында келесі тәсілдермен даярлайды:

-дәлелдемелі

-қапталуы

-мемлекеттік стандарттарды халықаралық стандарттар негізінде әзірлеу

-тіркеу тізімі

Қалыптасқан тіркеу тәртібіне сәйкес мемлекетаралық стандарттардың ескі тіркеу номірлері сақталады, текқана қайта қараған жылды өзгертеді. Егер стандарт бұрынғы бірнеше мемстандарттарының негізінде әзірленсе, оған солардың біреуінің номірі беріледі. Халықаралық стандарт ме,млекеттік стандарт болып есептелінеді, егер де мемлекеттік стандарт тура сондай немесе өзгертіліп ұқсастырылған халықаралық стандарттарға.

Мемлекетттік стандарттехникалық мазмұны мен құрылымы, жағынан халықаралық стандарттау мен бірдей болғанда есепьелінеді.

Мемлекеттік стандартта халықаралық стандарттарға қарағанда өзгеріс болған жағдайда ло келесі қағидалар мен жүреді.: редакторлық құрылымы және техникалық мінездеме бойынша.

Техникалық шарттардың өзгертулерді олардың мазмұның жартылай өзгерту, атауын өзгерту, пайдалану мерзімін шектеуіне, ұзарту халықаралық және мемлекеттік тіркеуді жою не қалпына келтіру. Техникалық шарттардың өзгерту жобаларын құжаттардын түп нұсқасын ұстаушылар мекемелер жасайды.

Стандарттардың кейбір талаптарына айырбастау, қосу не алып тастау жағдайында стандартқа өзгерістер енгізеді. Стандарттардың редакциялық не сілтеме сипаты өзгертулерін тәелсіз құжат ретінде жасаиайды. Ондай өзгертулерді ауыстыру себебімен жасалған және халықаралық аймақтық не басқа елдердің ұлттық стандарттары қолдануымен байланысты өзгертулерде қарастырад. Халықаралық стандарттары және нормативтік құжаттарды қолдануын физикалық және юристтік сұрауы бойынша қарастырылады.

Келесі құжаттарымен қарастырылады:

• екі түп нұсқалары халықаралық стандартта және оның аудармасы.

• Түп нұсқа құжаттары, халықаралық стандарттардың пайдалану құқығы

• Келісушіліктінң түп нұсқалары стандарттық жүйесінің ғылыми – техникалық стандарттар, инженерлік және т.б.

• Мемлекеттік қадағалау оргындарының түп нұсқасының қорытындысының

• Басқа органдарының және ұйымдардың қорытындысын Қазақстан Республикасының заңгерлік актілерімен

• Мемлекеттік органдарының басқарушылық қорытындысы, сапа рыногының арақ өнімдері Қ Р

• Мемстандарт ұйымының метрология және халықаралық стандарттардыңңң түп нұсқасының қорытындысы

Құжаттарды рәсімдеу уақытаралығы 30 күннен аспау керек (техникалық шарты бойынша 15 күн).