5.4. Асинхронды орындаушы қозғалтқыштардың айналу моменті және ауыстыру схемасы

Екі фазалы асинхронды орындаушы кернеулік қозғалтқыштарда қоздыру орамасы (ҚО) және басқару орамасы (БО) (сурет. 5.8) φ бұрышына ығыстырылған және орамалардағы сәйкес виткалар тең емес, яғни w_у w_в, мұндағы w_у және w_в – тармақтардың саны, олар тармақтар санына және орама коэффициенті арқылы анықталады.

5.8.Сурет. Екіфазалы асинхронды орындаушы қозғалтқыштар

Екіфазалы асинхронды орындаушы қозғалтқыштардың негізгі қасиеттерін анықтау үшін симеттриялық құрамдастықтар әдісін қолданылады. Бұл әдіске сәйкес, кез келген уақытша векторлардың симетриялық емес екіфазалық жүйелері екі бөлек симеттриялық құрамға бөлуге болады, олардың әрқайсысы бірдей шамада және өзара 90⁰ бұрышқа ығысқан екі вектордан тұрады. Кернеудің вектор жүйелелерінің тура бірізділігінде және фазаларының реті де симетриялық емес жүйелердегідей бірдей болмақ, ал екінші кернеу векторларының жүйесі кері (теріс) бірізділігінде және фазаларының реті қарама-қарсы болады.

Әр фазадағы токтар тура және теріс бірізділікте кернеуді тудырады, олардың кернеу құлауының жақын мәнін береді:

(5.3)

, (5.4)

мұндағы – қоздыру орамасына және басқару орамсының тура және кері бірізділігіне сәйкес кедергі.

МДС үшін көбейту жүйесіндегі тура және кері бірізділіктер келесі түрде болады:

; . (5.5)

Амплитудалық басқаруда кернеуді басқару басқару сигналына сәйкес шамасы өзгеріп отырады, 90 ⁰ -та фазада ығысады, қоздыру кернеуіне байланысты мәнін деп аламыз.

Соңғы теңдеулерді шешу тура және кері бірізділікті береді, мұндағы қоздыру және басқару орамалары:

; ; (5.6)

;

, (5.7)

мұндағы – басқару коэфициентінің әсері, к = w_в/w_у.

және кедергілерін анықтау үшін толығымен тура және кері бірізділіктің кедергілерн анықтаймыз:

; . (5.8)

Тура және кері бірізділіктің схемасын бөлек жасалынады, өйткені олардың роторларынлағы белсенді кедергі шамалары әртүрлі. 5.9 суретте кернеу үшін тура бірізділіктің схемасы берілсе, сурет 5.10 – кернеу үшін кері бірізділік схемасы көрсетілген, мұндағы құрамдас бөлігі 2–s өрістің айналымы ротор айналымына қарсы айналатынын көрсетеді.

5.9.Сурет. Тура кернеу бірізділігіне сәйкес келетін ауыстыру схемасы

Ротордың белсенді кедергісі магниттік өрістердің тура және кері сырғанауына байланысты болады. Тура және кері бірізділікті токтардағы кедергі мәндері тең болады:

; . (5.9)

мұндағы – ротордың айналу жиілігі.

5.10.Сурет. Кері кернеу бірізділігіне сәйкес келетін ауыстыру схемасы

Екіфазалы асинхронды қозкалтқыштардың қасиеттерін талдаудың қарапайым жолы, егер ротордың белсенді кедергісінен басқа кедергілердің барлығымен пренебречь. Бұл екіфазалы асинхронды қозкалтқыштар роторының белсенді жоғары кедергісімен орындалады, бұл өзіжүргіштікті жойып, механикалық мінездемелерінің тізбектелуін жақсартады.

Тура және кері бірізділікті өрістерде екіфазалы асинхронды орындаушы қозкалтқыштардың электромагниттік қуаты:

; (5.10)

. (5.11)

Кері бірізділікті өрістердің қуатын тежеуіш моменті құрады, яғни ол теріс. Асинхронды орындаушы қозкалтқыштардың нәтижелеуші электромагниттік қуаты:

. (5.12)

Асинхронды орындаушы қозкалтқыштардың айналу моменті:

. (5.13)

Асинхронды орындаушы қозкалтқыштардың қоздыру және басқару орамаларының қуаты

; .

Фазалық басқаруда әрекет етуші кернеу шамасы тұрақты болып қалады, бірақ олардың фазасы өзгереді, яғни ол қоздыру кернеу және басқару кернеулерінің аралықтарындағы бұрыш болып табылады.

Асинхронды орындаушы қозкалтқыштардың айналу моментінің фазалық басқаруын келесі түрде дәлелдеуге болады:

. (5.14)