Шешiм эталондары

1 åñåï. А. Шаруашылыº жетекшi. Б. Менеджер.

2 åñåï. µйым - ºызметтерi жалпы табысºа ба¹ытал¹ан адамдар тобы. Шаруашы-лыº ºызметтегi д¸рiхананы» негiзгi мiндетi (маºсаты) – т½р¹ындарды ж¸не емдеу-алдын алу ½йымдарын д¸рiхана ассортиментiндегi тауарлармен ºамтамасыз ету, я¹ни шаруашылыº есептегi д¸рiханаларды» барлыº т¾рлерiн (ºалалыº, ауылдыº, ОАД, ААД ж¸не т.б.) ½йым деп санау¹а болады, ал iрi д¸рiханаларды к¾рделi ½йым¹а жатºызу¹а болады. Типтiк штаттар¹а с¸йкес д¸рiхананы» ¸кiмшi-лiк-басºару персоналдарына ме»герушi-фармацевтi, ме»герушiнi» орынбасары-фармацевтi жатºызу¹а болады.

3 åñåï. Д¸рiхана ме»герушiсi д¸рiхана ºызметiне жетекшiлiк жасайды ж¸не бар-лыº шаруашылыº-ºаржы, ¸кiмшiлiк-шаруашылыº ºызметiне ж¸не де халыºты, емдеу-алдын алу ½йымдарын д¸рiмен ºамтамасыз ету бойынша ж½мысты ½йымдастыру¹а жауапты болады.

4 åñåï. Бiрдей деп есептеуге болмайды, ¼йткенi жекеменшiк – б½л е»бек ¼нiмдерi мен ¼ндiрiс º½ралдары жеке адамдар¹а ºарайтын меншiк формасы. Же-ке адамдарды» меншiк объектiлерi º½нды ºа¹аздар, аºша, патенттi жа»а ¼нiмдер ж¸не т.б. болуы м¾мкiн. Мемлекеттiк меншiк – б½л ТМД-ны», рес-публикаларды», ¸кiмшiлiк-шаруашылыº бiрлiктердi» (муниципальды) жерге, оны» пайдалы ºазбаларына, су¹а, ¼сiмдiк ж¸не жануарлар ¸лемiне, банкке, к¸сiпорындар¹а ж¸не т.б. меншiгi.

²аржы менеджментiнi» ж½мыс iстеуiне ºажеттi жа¹дайлар мыналар болып табылады:

• жерге ж¸не ¼ндiрiс º½ралдарына жеке меншiк;

• к¸сiпкерлiк ºызметтi» ¼зiн-¼зi ºаржыландыруы;

• íàðûºòûº áà¹à ò¾çó;

• е»бек, тауар ж¸iне капитал нары¹ы;

• нарыºтыº за»дылыºтар ж¾йесiмен бекiiлген к¸сiпорын ºызметiне мем-лекеттi» араласуын айºын регламенттеу;

• нарық заңдылығының бекітілген жүйесі.

5 åñåï.Толыº серiктестiк – бiр-бiрiне жеке сенiм артºан за»ды ½йымдарды» не-месе жеке адамдарды» бiрлестiгi, онда ºатысушыларды» б¸рiне серiктестiктi» мiндеттемелерi бойынша ¼здерiнi» барлыº м¾лкiмен ынтымаºты жауапкершiлiк ж¾ктеледi. ²атысушыларды» жарналыº ¾лестерi, алын¹ан табыстар мен басºа да к¼здер есебiнен º½рал¹ан серiктестiк м¾лкi ортаº ¾лестiк меншiк º½ºы¹ы негiзiнде оны» барлыº ºатысушылаына тиесiлi. За»ды ½йым болып табылмайды.

Аралас серiктестiк – бiрнеше азаматтарды» ж¸не (немесе) за»ды ½йым-дарды» бiрлестiгi, ол бiрлескен шаруашылыº ºызметпен айналысу ¾шiн оларды» арасында¹ы шарт негiзiнде º½ралады. Мiндеттемелерi бойынша ¼зiнi» барлыº м¾лкiмен толыº ынтымаºта жауап беретiн толыº ¾лескер-м¾шелер кiредi. За»ды ½йым болып табылады.

Жауапкершiлiгi шектелген серiктестiк (ТОО-ЖШС) – шаруашылыº ºыз-меттi бiрлесiп ж¾ргiзуi ¾шiн азаматтарды» немесе за»ды ½йымдарды» бiрлесуi. Серiктестiктi» жар¹ы ºоры тек º½рылтайшыларды» салымдары (акциялары) есебiнен ¹ана º½ралады. ЖШС-тi» айырмашылы¹ы серiктестiктi» м¾лкi жеткiлiксiз бол¹ан жа¹дайда серiктестiкке ºатысушылар мiндеттемелерi бойынша кредиторларды» алдында барлыº ºатысушылар¹а бiрдей м¼лшерде жауап бередi.

Ашыº типтi акционерлiк ºо¹ам – бiрiгiп к¸сiпкерлiк ºызмет жасау¹а ар-нал¹ан за»ды ж¸не жеке адамдарды» бiрiгуi, капиталы акцияларды шы¹ару ж¸не сату жолымен к¼птеген жеке капиталдарды» бiрiгуiнi» н¸тижесiнде т¾зiлетiн жар¹ы ºоры бар, табысы акционерлер арасында дивидендтер т¾рiнде б¼лiнедi. ²о¹амны» ¸рбiр м¾шесiнi» жауапкершiлiгi акцияны» º½нымен шектелген.

´ндiрiстiк кооператив – б½л жеке адамдарды» м¾шелiктi» негiзiнде ¼здерiнi» бiрлескен к¸сiпкерлiк ºызметiн м¾лiктерiн ºосу арºылы ж¾ргiзу ¾шiн ¼з ерiктерiмен бiрiгуi. ´ндiрiстiк кооператив м¾шелерi оны» мiндеттерi бойынша жалпы м¾лiкке, ал жеткiлiксiз бол¹ан жа¹дайда ¼здерiнi» жеке м¾лкiмен жауапкершiлiк етедi. Кооперативтi» м¾лкi оны» м¾шелерiнi» м¾лiктерi, алын¹ан табыс ж¸не басºа да за»ды табыс к¼здерiнi» есебiнен т¾зiледi. ´здерiнi» бастапºы (жар¹ы-уставный) мiндеттерiн ж¾зеге асыру ¾шiн кооператив шартты» негiзiнде за»ды ж¸не жеке адамдарды» м¾лiктерiн ºолдану¹а º½ºы бар.

К¸сiпорын-арендатор жал¹а алын¹ан м¾лiктi комплекстi» негiзiнде к¸-сiпкерлiк ºызметтi ж¾зеге масырады. М¾лiктi жал¹а алу – б½л за»ды ½йым болып табылатын к¸сiпорындарды», сонымен бiрге оларды» º½рылымдыº бiрлiктерi мен б¼лiмшелерiнi» шарт негiзiнде м¾лiктi ºолдануы, игеруi, егер б½л ¼ндiрiстiк процестi б½збайтын болса.

Шаруашылыº бiрлестiк – к¸сiпорындарды», ¼ндiрiстiк ж¸не ºаржы м¾мкiн-дiктерiн ке»ейту маºсатымен салалыº, территориялыº немесе басºалай принцип бойынша шартты» негiзiнде º½рылатын ½йым. Б½¹ан одаºтар, ассоциациялар, концерн, салааралыº, региональды ж¸не басºа бiрлестiктер (министрлiктер, ведомоствалар ж¸не т.б.) кiредi.

6 åñåï.Лизинг - ¾ш жылдан к¼п уаºытºа берiлетiн ½заº мерзiмдi жалгерлiк, õàé-ðèíã – бiрi жылдан ¾ш жыл¹а дейiнгi уаºытºа берiлетiн орташа мерзiмдiк жалгер-лiк, рентинг – бiр жыл¹а дейiнгi уаºытºа берiлетiн ºысºа мерзiмдi жалгерлiк. Хайринг ж¸не рентингте жал¹а берiлетiн м¾лiкке меншiк º½ºын беру ºарастырылмайды. М½ндай беру º½ºы тек лизингте бар.

Вариант1

1. «Менеджмен» басқару ұғымына түсініктеме беріңіз .

2. Қаржы менеджменттінің мақсаты

Вариант2

1.Бизнесті басқару.

2. Қаржы менеджменттінің міндеті

Вариант3

1. Басқару сатылары.

2. Қаржы менеджменттінің функциялары.

Вариант4

1. Институциональды басқару деңгейі.

2. Инвестициялыº шешiмдер ºысºа мерзiмдiк ж¸не ½заº мерзiмдiк

Вариант5

1. Управленческий басқару деңгейі.

2. Басқару есебі.

Вариант 6

1. Басқарудың техникалық деңгейі.

2. ²аржы менеджментiнi» ¼ндiрiстiк (шы¹ару – воспроизводство) функциясы

Вариант 7

1. Қаржы менеджментті.

2.Қаржы менеджменттінің функцияларын бөлу

Вариант 8

1. Қаржы менеджменттінің міндеті.

2. Қаржы менеджменттінің басқару функциясы.

Вариант 9

1. Қаржы менеджменттінің тәсілдері.

2.Табыс факторлары .

Вариант10

1.Бизнесті басқару.

2. Қаржы менеджменттінің функциялары.

Вариант 1

1.Басқару жүйесінің құрылымы деген не және ол немен анықталады?

2.Басқарудың сызықтық құрылымын құрудың ерекшеліктері.

Вариант 2

1.Басқару жүйесі деген не?

2.Басқарудың функционалды құрылымын құрудың ерекшеліктері.

Вариант 3

1. Фармацевтикалық ұйымдармен мекемелерінің басқару құрылымы

2. Басқарудың сызықтық-функционалдық (штабтық) құрылымы

Вариант 4

1. Фармацияның басқару құрылымы

2.Матрикалы ұйымдастыру құрылымы

Вариант 5

1.Басқарудың ұйымдастыру құрылымын жобалау процесінде шешілетін міндеттер.

2. Басқарудағы бюрократизм

Вариант 6

1. Басқару құрылымының түрлері

2. Өкілеттік және оның түрлері

Вариант 7

1. Коммуникациялық желілер және олардың түрлері

2. Басқару өкілеттілігін бөлу

Вариант 8

1.Басқару коммуникациялары деген не және ол қандай болады?

2.Басқарудың ұйымдастыру схемасы

Вариант 9

1. Басқару құрылымының ұйымдастыру типтері

2. Басқару жүйесін жетілдіру жолдары

ТАҚЫРЫП: МЕНЕДЖМЕНТ ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ҰЙЫМДАҒЫ БАСҚАРУ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕ. ЖЕТЕКШІ ЖӘНЕ ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ҰЙЫМ. БАСҚАРУ СТИЛІ. ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ӨНДІРІСТЕГІ ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ ӘДІСТЕРІ МЕН МОДЕЛІ. КАДРЛАРДЫ БАСҚАРУ, КАДРЛАР МЕНЕДЖМЕНТІ.

МАҚСАТЫ

Фармацевтикалық қызметте басқару құралы ретінде менеджментті қолдану және ұйымның мақсаттарын анықтауды студенттерге үйрету.

ОҚЫТУ МАҚСАТЫ

Студенттерде менеджмент функциясын қолдану бойынша дағдыларды қалыптастыру:

• ұйымның мақсаттарын анықтау;

• маºсаттар ºалай б¼лiнедi;

• фармацевтикалық қызметте басқару құралы ретінде менеджментті қолдану.

ӨТКІЗУ ФОРМАСЫ

Тапсырманы орындау, оқытушымен бірігіп сабақтың тақырыбын талдау, ситуациалық есептерді шығару.

ТАҚЫРЫП БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАР

1 тапсырма. Басқару функциясының маңызына талдау жүргізіңдер. Функцияларды дәптерде схема түрінде сызыңдар: а) басқару; б) жоспарлау; в) ұйым. Фирмадағы олардың ролін түсіндіріңдер, дәптерлеріңе жазыңдар.

2 тапсырма. Маслоу бойынша қажеттілік иерархиясын схема түрінде көрсетіңдер. Дәптерлеріңе 5 негізгі қажеттілікті жазыңдар.

3 тапсырма. Дәптерлеріңе екі факторлы Герцберг моделін жазыңдар. Практикадан өту кезіндегі дәріханадағы жұмыс тәжірибесін қолдана отырып мысалдар келтіріңдер.

4 тапсырма. Мазмұнды және процессуальды теориялар мотивацияда қандай рольдерде болады? Оларды фирманы басқару практикасында қолдану вариантын ұсыныңдар (жазбаша).

5 тапсырма. фирмада күту (тосу, үміттену) және әділеттілік теориясын қолданыңдар. Алынған нәтижелерді талқылаңдар. Мысалдарды дәптерлеріңе жазыңдар.

6 тапсырма. Мотивация теориясының комплексті процессуальды моделін жазыңдар (Портер-Лоулер моделі).

7 тапсырма. Маслоудың мотивация моделін Герцберг моделімен салыстырыңдар. Принципиальды айырмашылықтарын табыңдар және мысал келтіріңдер. Өздеріңнің практикаларыңнан мотивация талап етілетін жағдайды таңдап алыңдарда, онда әртүрлі мотивация теориялары қалай жұмыс істейтінін көрсетіңдер.

8 тапсырма. Фирмада бақылау процесін жүзеге асыру схемасын жасаңдар. Бақылау адамдарға теріс әсерін тигізетін жағдайды анықтап, оны сипаттаңдар.

9 тапсырма. Бақылаудың талап-критерилерін схема түрінде жазбаша көрсетіңдер.

10 тапсырма. Басқарудың негізгі принциптерін атаңдар. Мысалдар келтіріңдер, дәптерлеріңе жазыңдар.

11 тапсырма. Басқару әдістерін көрсетіңдер. Мысалдар келтіріп, дәптерлеріңе жазыңдар.

12 тапсырма. Дәріханадағы ұйымдастыру-әкімшілік және әлеуметтік-психологиялық әсер ету жүйесін жасаңдар. Дәптерде жазыңдар.

13 тапсырма. 1 схеманы жетекшілікке ала отырып фирманы басқаруға қатысудың мүмкін болатын формаларын анықтаңдар.

14 тапсырма. Басқару әдістерінің негізгі белгілерін жазбаша көрсетіңдер: а) экономикалық; б) әлеуметтік-психологиялық; в) өзін-өзі басқару. Дәптерлеріңе жазыңдар.

15 тапсырма.

Келесi т¾сiнiктерге аныºтама берi»дер: а) маºсат; б) мiндет; в) маºсат а¹ашы; г) тиiм-дiлiк; д) пайдалылыº; е) миссия; ж) ¾немдiлiк; з) маºсаттар бойынша басºару; и) декларация.

16 тапсырма.

Маºсаттарды» орындайтын функцияларын ата»дар ж¸не оларды ма»ыздылы¹ына байланысты б¼лi»дер.

17 тапсырма.

²ызметтi» негiзгi аныºтамаларын ¼зара салыстыры»дар: тиiмдiлiк, пайдалылыº, ¾немдiлiк, оларды» ºайсысын е» бастысы деп санау¹а болады?

18 тапсырма.

µйым ºызметi тиiмдi болу ¾шiн ºажеттi шарттарды ата»дар ж¸не оны б¼лi»дер. ´здерi»нi» байºаулары» бойынша осы тiзiмдi толыºтыры»дар.

19 тапсырма.

Маºсат бойынша басºару не ¾шiн ºажет екенiн т¾сiндiрi»дер, оларды ºандай ½йымдарда ºолдану тиiмдi, ºандай ½йымдарда ºолдану тиiмсiз?

20 тапсырма.

´здерi»нi» маºсаттары»ны» ºысºаша декларациясын º½растыры»дар. ²ажеттi, тiлек етiлетiн ж¸не м¾мкiн болатын маºсаттар¹а соларды» iшiнен мысал келтiрi»дер.

ТАРАТУ МАТЕРИАЛЫ