155 Дробянкалар корольдігі — Mychota

Ақырында, аналық жасуша бинарлы түрде екі еншілес жасушаларға бөлінеді. Жынысты көбею. Кейбір бактериялардың жынысты үрдісі анықталған, яғни жасушалар арасында генетикалық айырбас қана болып жатады, бірақ жаңа жасушалар түзілмейді. Ол екі жасушамен тікелей қатынаста болады, бұл ретте арнайы өскін-копуляциялы канал түзіледі, соның салдарынан генетикалық материал (ДНК) жасушалы-реципиентке беріледі (әйелдің потенциялына ие). Мынадай үдерісті конъюгация деп атайды. ДНК ның барлық бөліктерінің берілмеуі жиі кездеседі, тек жеке бөліктерінің берілуі ғана болады. Бактерияларда ұрықтардың берілуінің өзге де әдістері бар: трансформация және трансдукция деп аталады. Бірінші әдісі ДНКның бүлінген жасушасынан бүтін жасушасына берілуі арқылы жүзеге асырылады. Трансдукция генетикалық материалдың бір мәдениеттен екінші бір мәдениетке бактериофагтардың көмегімен берілуі арқылы іске асады. Материалдардың бұл әдістер арқылы берілуі хромосомалы мутация деп бағаланады.

жения. Таким образом, при равновеликом бинарном делении материн- ская клетка делится на две дочерние клетки. Половое размножение. У некоторых бактерий известен половой про- цесс, при котором происходит лишь генетический обмен между клет- ками, но не образуются новые клетки. Он состоит в прямом контакте двух клеток, при этом формируется (клеткой-донором, выполняющей мужские функции) специальный вырост — копуляционный канал, по которому генетический материал (ДНК) передается в клетку-реципиент (имеющую женскую потенцию). Такой процесс называют конъюгацией. Очень часто наблюдается передача не всей молекулы ДНК, а только ее отдельных фрагментов. У бактерий имеются и другие способы передачи наследственного ма- териала — трансформация и трансдукция. Первая осуществляется путем внесения ДНК разрушенных клеток одной культуры в живую культуру другой бактерии. Трансдукция проявляется в переносе генетическо- го материала от одной культуры к другой с помощью бактериофагов. Эти способы передачи наследственного материала расцениваются как хромосомные мутации.

Бактериялардың мағынасы. Бактериялар экожүйелердегі мерт болған органикалық материалдардың бұзылуына қатысады және көміртектің, азоттың, фосфордың, күкірттің, темірдің және өзге элементтердің айналымына қатысады. Бактерияның рөлі ыдырау үдерістерінде айқын, соған байланысты олар іс жүзінде барлық табиғи құралымдарды ыдыратады.

Значение бактерий Бактерии участвуют в разрушении мертвого органического материала в экосистемах и тем самым включаются в круговорот углерода, азота, фосфора, серы, железа и других элементов. Роль бактерий в процессах разложения определяющая, поскольку они разлагают практически все природные соединения.

4.3. бөлім

Бактерияның ұлы бинарное көлденең бөліп ал ДНК редупликация; б - мембрананың синтезінің ДНК байланысының облысында цитоплазматиялық мембранамен; 1 - торша қабырға; 2 - плазмалық мембрана; 3 - цитоплазма; 4 - ДНК молекуласының

Равновеликое бинарное поперечное деление бактерий: а — редуплика- ция ДНК; б — синтез мембраны в области контакта ДНК с цитоплазматической мембраной; 1 — клеточная стенка; 2 — плазматическая мембрана; 3 — цитоплаз- ма; 4 — молекула ДНК

156

4бөлім. Дробянкалар корольдігі — Mychota. Протоктисталар корольдігі — Protoctista...

Сүтқоректілер (микрофлора) ішегінің симбиотикалық бактериялары арада топтың витаминының қатарының синтезінде қатысады және к витаминның, ал да клетчатканы жарады. Бактерияның көптеген көріністері хайуанаттың және адамның (дизентериянің, обаның, туберкулездің, мерездің, және др. бруцеллезінің) ауруына қызмет етеді сырқырайды, ал да өсімдіктердің (бактериоздың - солудың, және өзге теңбілденуінің). Адам бактерияның пайдалы ұрғашылыктарын халықта шаруа қожалығы және медициналық өнеркәсіпке пайдаланады. Сүт қышқылының бактерияның үлкен тобы молочнокислое сенделісті арқасында жастардың және сырттың көмірсуінің сахарасының аэробиялық тотықтандыруының сүт ащылық жасайды. Олай ке сүт қышқылындағы стерптокок (Streptococcus lactis) қатықтың қамдау үшін қолданады; ірімшіктің таяқшасының (Lactobacterium bulgaricum) - кефирдің, қаймақтың қамдауы үшін, бактериялар үшін өнеркәсіп үшін ең маңызды заттың ал жаңа әдіс айласының жаралғаны үшін пайдаланады, соның ішінде спирт, органикалық ащылықтардың, сахаралардың, полимерлердің, аминқышқылдарының және ферменттің қатарының. Олар қызмет етеді.

Симбиотические бактерии кишечника млекопитающих (микро- флора) участвуют в синтезе ряда витаминов группы В и витамина К, а также расщепляют клетчатку. Многие виды бактерий служат причи- ной болезни животных и человека (дизентерии, холеры, туберкулеза, сифилиса, бруцеллеза и др.), а также растений (бактериозов — увядания, пятнистости и др.). Человек использует полезные свойства бактерий в народном хо- зяйстве и медицинской промышленности. Большая группа молоч- нокислых бактерий производит молочнокислое брожение за счет ан- аэробного окисления сахара молока и других углеводов в молочную кислоту. Так, молочнокислый стрептококк (Streptococcus lactis) ши- роко применяют для приготовления простокваши; сырную палочку (Lactobacterium bulgaricum) — для приготовления кефира, сметаны, сы- ров. Бактерии используют для создания новых способов получения важнейших для промышленности веществ, в том числе спиртов, орга- нических кислот, сахаров, полимеров, аминокислот и ряда ферментов. Они служат источником для получения антибиотиков (стрептомицина, грамицидина C).

Жасылдармен Оксифотобактериялар - Oxyphotobacteria Оксифотобактерий соның ішінде өте ескі тірі бойдың бөлімі ішіне алады - цианобактериялардың де атаймын. Цианобактерия, немесе көк-жасыл балдырлар (Cyanobacteria), фототрофты прокариоттарға қатысты. Ана оның ұйымы к прокариотам (ша тордың құрылымының, муреина барының, способ- ности тірке- азот) жақын қарамастан, және өзгеліктерде бактериялардан: - фотосистемы II бары бар; - тәрізді қызыл балдырдың таковой жүйесінің пигменттік жүйенің ұйымы; - фотосинтез оттектің қасқайт-; - өмірдің сулы (арада негізгі пресноводный) бейнесі.

Подцарство Оксифотобактерии — Oxyphotobacteria Подцарство Оксифотобактерий включает в том числе отдел очень древних живых организмов — цианобактерий, называемых также сине- зелеными водорослями. Цианобактерии, или сине-зеленые водоросли (Cyanobacteria), отно- сят к фототрофным прокариотам. Несмотря на то что их организация близка к прокариотам (по строению клеток, наличию муреина, способ- ности фиксировать азот), имеются и отличия от бактерий: • наличие фотосистемы II; • организация пигментной системы, аналогичной таковой системы красных водорослей; • фотосинтез с выделением кислорода; • водный (в основном пресноводный) образ жизни.

Жасуша құрылымы - дөңгеленген, эллиптиялық, цилиндрлік , бачок пішінді - жеке қала біледі, бір отарға біріге алады немесе көп жасушалы жіптер түзеді.

Строение Клетки — округлые, эллиптические, цилиндрические, бочонковид- ные по форме — могут оставаться одиночными, объединяться в колонии или образовывать многоклеточные нити.