Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Лекционный курс ГПРК.doc
Скачиваний:
3
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
593.41 Кб
Скачать

5 Энергиямен жабдықтау шарты

Энергиямен жабдықтау шарты - көрсетілген ерекшеліктерді иемденетін (электр және жылу энергиялары) заттарды өткізуді (сатып алу – сатуды) реттейтін шарт.

Ереже. Энергиямен жабдықтау шарты бойынша энергиямен жабдықтаушы ұйым абонентте (тұтынушыға) жалғанған желі арқылы энергия беруге міндеттенеді, ал абонент энергия үшін ақы төлеуге, сондай-ақ оны тұтынудың шартта көзделген режимін сақтауға, өзінің қарауындағы энергетика желілерін пайдалану қауіпсіздігін және энергияны тұтынуға байланысты пайдаланылатын аспаптар мен жабдықтардың ақаусыздығын қамтамасыз етуге міндеттенеді. (Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 482-бабы).

Энергиямен жабдықтау –шартының нысанасы. Сатып алу-сату шартының нысанасы болып, электр немесе жылы қуаты келеді. Электр энергиясын өнеркәсіптік тұтынуда энергиямен жабдықтау шартының нысанасы болып электр қуаты келеді.

Мемлекеттік реттеуге монополиялық қызмет субъектілеріне баға белгілеу жатады. Бірқатар жағдайларда электр энергиясын жабдықтаушылар (таратушылар) және өндірушілерге Қазақстан Республикасының “Табиғи монополия туралы” Заңы қолдануы мүмкін.

6 Кәсіпорынды сатып алу-сату шарты

Кәсіпорынды сату шарты бойынша сатушы тұтас алғанда кәсіпорынды мүліктік кешен ретінде сатып алушының меншігіне беруге міндеттенеді, бұған сатушы басқа тұлғаларға беруге құқығы болмайтын құқықтар мен міндеттер қосылмайды.

Кәсіпорынды сату шартының элементтері.

Кәсіпорынды сатып алу-сату шартының тараптары болып, сатушы және сатып алушы келеді. Оларға азаматтық-құқықтық қатынастардың кез келген субъектілері – жеке және заңды тұлғалар жатады.

Кәсіпорынды мемлекет мүлкіне айналдыру жағдайында , мемлекет кәсіпорынды сатып алушы рөлінде болуы мүмкін.

Кәсіпорын күрделі зат болып табылғандықтан, ҚР АК 121-бабында көрсетілген . Кәсіпорын дегеніміз – жұмыс істеп тұрған өндіріс, немесе ол кішкентай жөндеуден, жинақтаудан кейін және т.б. жұмысқа қосылуы мүмкін болады.

Кәсіпорынды сату шартының мерзімі. Тараптар шарт арқылы міндеттерін орындау және құқықтарын жүзеге асыру үшін кез келген мерзімдерін бекітуі мүмкін.

Кәсіпорынды сату шартының нысаны. Кәсіпорынды сату шарты жазбаша түрде жасалуы тиіс, тіркелген кезінен бастап жасалған болып есептеледі. Мемлекеттік тіркеудің талабын орындамау кәсіпорынды сату шартының жарамсыздығына әкеп соғады.

Бақылау сұрақтар

1Сатып алу-сату шарты

2 Энергиямен жабдықтау шарты

Тақырып № 2 Айырбас шарты. Сыйға тарту шарты

Мақсаты: Айырбас, сыйға тарту шарттарын ың ерекшелiктерiн және элементтерiн ашу. Шарттарға анықтама және заңи мiнездеме беру.

Жоспар

1 Айырбас шартының ұғымы.

2 Айырбас шартының элементтері.

3 Тараптардың құқықтары мен міндеттері.

4 Сыйға тарту шартының ұғымы, нысаны, элементтері.

5 Сыйға тарту шартының тараптары.

6 Сыйға тарту шартының мазмұны.

1 Айырбас шартының ұғымы

Айырбас шарты бойынша тараптардың әрқайсысы шаруашылық жүргізуді, оралымды басқаруды басқа тараптың меншігіне бір тауарды екіншісіне айырбасқа беруге міндеттенеді (бұл ҚР АК 501-бабының тұжырымдамасы).

Демек, айырбас шарты бойынша бір тарап өз тауарын өзге (екінші) тараптың тауарына айырбастайды. Тараптардың әрқайсысы бір-біріне тауарды меншікке, шарушылық жүргізуге, оралымды басқаруға беруге міндеттенеді.

Айрбас шарты өзінің заңды табиғатына сәйкес – консенсуалды, өзара және өтеулі (ақылы) шарт болып табылады. Айырбас қатынастарына – бір тауар мен екіншісін айырбастағанда, олардың құны бір біріне сәйкес келмеуіне байланысты тараптардың бірі қосымша ақшалай өтемақы беретін жағдайларда жатады.

Егер шартта немесе заңнамада өзгеше көзделмесе айырбас шарты сатып алу-сату шартының ережесіне сәйкес жүргізіледі. Сондықтан, бұл мәміленің нысанына, оны мемелекеттік тіркеу бойынша талаптар сатып алу-сату шарты бойынша қойылатын талаптарға тең болып келеді.