7 Тәжірибелік жұмыс

Тақырыбы: Өнімге сынақ жүргізу мен сынақ хаттамасын рәсімдеу. Өнімге сәйкестік сертификатын рәсімдеу және беру.

Оқудың мақсаты:

Практикалық сабақтыі негізгі мақсаты болып студенттерді өнімнің негізгі стандарттарымен, үлгіні таңдауға, акт толтыруға жіне негізгі жағдайлармен таныстыру болып табылады. Өнімнді сынақтан өткізудің технологиясын және әдісін үйреніп, меңгеру.

Әдістемелік нұсқаулар: тапсырма аудиторияда орындалады, оқытушы ҚР заңы ретінде қолданылатын материал немесе ҚР сертификаттау аумағында жүретін стандарт береді, міндетті сертификаттауға жататын импортталатын өнімнің негізгі ережелері мен терминдері талқыланады. ҚР СТ 3.9 стандартына сай белгілі нұсқаларға сай сынақ хаттамасы толтырылады (қосымша К). Егер сынақ нәтижесі теріс болса сәйкестік сертификатын бермеу туралы шешім (қосымша Л), ал нәтиже оң болса сәйкестік сертификаты толтырылады (қосымша М).

Оқудың мазмұны: ҚР-да қолданылатын өнімді сертификаттаудың 10 сұлбасымен танысып, өнімге сәйкес сұлбаны тандап және құжаттарды толтыруды үйрену.

Сынау процесінің негізін құраушылар:

1. Сынақ объектісі – сынаққа түсетін өнім. Сынақ объектісінің негізгі белгісі, сынақ нәтижесі бойынша шешім осы объект бойынша қабылданады: жарамдылығы немесе ақаулығы, келесі сынауларға тартылу мүмкіндігі, сериялық өндіру мүмкіндігі және т.б. Объект қасиеттерінің сипаттамаларын сынау кезінде өлшеу, талдау, диагностау, органолептикалық әдістер немесе анықталған оқиғаларды тіркеу (сыну, тоқтау) жолдарымен анықтауға болады.

Сынау кезінде объект қасиеті сиапттамаларын не бағалауға, не бақылауға болады. Біріншісінде сынау мақсаты объект қасиетінің сандық және сапалық бағасын алу; ал екіншісінде – объект сипаттамаларының берілген талаптарға сәйкестігін анықтау.

2. Сынау жағдайы – объектіге сынау кезінде әсер етуші факторлар және жұмыс жасау режимдері жиынтығы. Сынау жағдайлары шын мәнінде немесе модельденген болуы мүмкін.

3. Сынау құралдары – сынақ жүргізуге қажетті техникалық құралдар. Өлшеу құралдары, сынақ жабдықтары және көмекші техникалық жабдықтар.

4. Сынауды атқарушылар – сынақ процесіне қатысушы қызметкерлер. Оларға білімі, жұмыс тәжірибесі, біліктілігі, тағы да басқа критерийлер бойынша талаптар қойылады.

Сынақ әдістемесі келесі бөлімдерді қамтиды:

- Қолдану саласы - сынақ әдістемесі қолданылатын сертификаттау жүйесі мен сынақ мақсаты көрсетіледі.

- Сынақ объектісі - усыналатын өнім түрі, таңдама көлемі, сынаққа алынған үлгіге қойылатын талаптар, оларды таңдау ережелері, тасымалдау, сақтау, үлгілерді сәйкестендіру тәсілдері.

- Анықталатын сипаттамалар - мәнін анықтау қажет көрсеткіштер, талап етілген дәлдік, қажеттілігі болса сандық мәнмен берілмеген өнім белгісі.

- Сынақ жағдайы - қоршаған ортаға қойылатын талаптар (жыл және тәулік мерзімі, температура, ылғалдылық және т.б.), сыртқы әсер етуші сипаты, жұмыс режимі, сипаттама мәнінің рұқсат етілген шегі және оларды қайталау қателіктері.

- Сынақ құралдары - сынақ нәтижесінің дәлдігін қамтамасыз ету үшін,сынақ құралына қойылатын талаптар. Өлшеу диапазоны, өлшеу құралының қателігі.

- Сынақ жүргізу реті - өнім үлгісін сынаққа дайындау ережелері, сыналатын үлгінің әрбір сипаттмасын анықтауға арналған барлық операциялардың орындалу реті.

- алынған мәліметтерді өңдеу және сынақ нәтижесін рәсімдеу – сынау мәліметтері қайда жазылады (компьютер, кесте, журнал, осциллограмма тағы с.с.); мәліметтерді өңдеу үшін өнімнің нормативтік құжаттары немесе сынақ әдістемесі келтіріледі. Егер мәліметтерді өңдеу нормативтік құжаттармен белгіленбесе, онда есептеу формулалары, алгоритмдер, өңдеу және сынау дәлдігін бағалау бағдарламалары беріледі. Алынған нәтижелер қандай түрде (кесте, график, аналитикалық қатынастар және т.б.) екені сынақ хаттамасында көрсетіледі.

- Қауіпсіздік талаптары және қоршаған ортаны қорғау – дайындық жұмыстары мен сынақ жүргізетін қызметкерлер қауіпсіздігін қамтамасыз етуге және қоршаған ортаны қорғауға қажетті және жеткілікті талаптар көрсетіледі.

Сынақ әдістемелерін аттестаттау кезінде жалпы жағдайда, бағаланады:

- сынақтардың стандартқа немесе соған теңестірілген құжаттарға сәйкестігі;

- сынақ әдістерінің дұрыс таңдалуы;

- сынау жағдайы, сипаттамалардың рұқсат етілген ауытқуын тағайындау дұрыстығы;

- берілген қателікпен сынау жағдайын қайталау үшін сынақ құралдарын дұрыс таңдау;

- қолданылған өлшеу құралдарымен объект сипаттамаларын берілген дәлдікпен анықтау мүмкіндігі;

- сынақ мақсатына (сертификаттау сұлбаларына) сәйкес таңдама көлемі мен үлгілерді іріктеу ретінің дұрыстығы.