72)Вич-инфекциясын жұқтыратын сұйықтықтарды атаңыз

ВИЧ - адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышы, ХХ ғасырдың 80-жылдарының басынан бастап танымал. вич ағзаға түскен кезде біздің аурудан және жұқпадан қорғайтын иммундық жүйені бұзады. Егер жұқпаланған адамның қаны, шәуеті, қынап сұйықтары немесе ана сүті дені сау адамның қанына (инъекция, дене жарасы арқылы) немесе сілемейлі қабыншақтарына түссе, жұқпалану мүмкін. Тұрмыстық жағдайда жұқпалану мүмкін емес.

 

ВИЧ ағзаның барлық биологиялық сұйықтықтарында пайда болады. Бірақ, зарарлануға қажетті қоздыруыштың керекті саны тек қанда, шәуетте, қынапта, лимфада және ананың сүтінде (ананың сүті тек нәрестелер үшін ғана қауіпті – олардың асқазандарындаВИЧ -ны өлтіретін асқазан қышқылы өнделмейді) болуы мүмкін. Індет адамның қан және лимфоток арқылы тікелей қауіпті биосұйықтықтыраның, сонымен бірге зақымдалған шырыш қабыршақтарына (бұл шырыштылардың сіңу қызметіне негізделеді) түсуі жолымен де болады. Егер ВИЧ -жұқпасының қаны басқа адамның қаңы жүріп тұрған ашық жарасына түскенде жұқпаның әсері болмайды.

73) Туберкулезбен ауырып қалғанын адам қандай симптомдар арқылы біледі?

ТУБЕРКУЛЕЗ- бұл әр түрлі органдар мен жүйелерге, көбінесе өкпеге зақым келтіретін бацилла немес Кох таяқшасы (Р.Кох- туберкулездің қоздырғышын алғаш сипаттаған неміс ғалымы) деп аталатын туберкулездің микобактериясымен пайда болатын жұқплы ауру.  Туберкулез  науқасан сау адамға жөтелу, түшкіру, әңгімелесу кезінде беріледі.  Өкпе туберкулезінің симптомдары: қақырық бөлінумен 2-3 аптадан артық жөтел;  салмақ жоғалту және тез шаршау; аса жоғары түнгі тер бөліну; температураның сәл көтерілуі (әсіресе кешке) - 37,0° – 37,9°С-қа дейін; Бұл белгілердің біреуі пайда болған кезде медициналық  қызметкерлерге жүгіну керек.  Туберкулездің сондай-ақ өкпеден тыс түрі болуы мүмкін. Өкпеден тыс түрі кезінде ол сүйекті, буынды, несеп шығару және жыныс жүйелері органдарын, лифма түйіндерін, ми қабыршақтарын (туберкулездік менингит) зақымдайды.  Инфекция диссеминирленген туберкулез пайда болғызып, бүкіл ағзада бір уақытта таралуы мүмкін. Ауруды диагностикалау қаншалықты ертерек болса, оны толық емделу мүмкіндіктерін соншалықты көп болады

74) Туберкулез ауруының адамға жұғу жолдары

      Бүгінде туберкулезбен ауырғандардың 50 % кешігіп анықталуда, ал олардың 10% - ауруын өте асқындырып алғандар, арасында ауруы жазылмайтын түрге өтіп кеткендері де кездеседі. Туберкулез қоздырғышы осындай науқас адамдар сөйлегенде, жөтелгенде, түшкіргенде және гигиена құралдары, ыдыс арқылы беріледі. Егер науқас адам жерге не еденге түкірсе, ол кеуіп шаңға араласып ауа арқылы адамдарға жұғады. Сонымен бірге өкпе туберкулезіне шалдыққан науқас адам жөтелгенде туберкулез таяқшалары бөлінеді де, аурудың айналасында 1,5 - 2 метр биіктікте 1,5 –2 сағаттай қалқып тұрады, демек сау адамдар ауруды осылай ауа арқылы жұқтырады. Күннің көзі жоқ табиғи жағдайда, көше шаңында 2 аптаға дейін, кітап беттерінде -3 ай, үй жағдайында қақырықта 4 ай, сүт тағамдарында 1-1,5 жылға дейін өміршеңдігі сақталады. Тіке түскен күн сәулесі туберкулез таяқшаларын 5 минут ішінде жояды. Туберкулез ауыратын малдардан да жұғуы мүмкін.