
- •3.Гістарыяграфія і крыніцы па гісторыі Беларусі.
- •4.Першабытнае насельніцтва на тэрыторыі Беларусі, яго матэрыяльная і духоўная культура.
- •5. Рассяленне славян і славянізацыя балтаў (vі-vііі стст.). Усходнеславянская супольнасць.
- •6. Духоўная культура ўсходніх славян у перыяд …
- •7. Эканамічныя і палітычныя фактары кансалідацыі беларускага этнасу. Утварэнне беларускай народнасці.
- •8. Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага народа і назвы “Белая Русь”.Трансфармацыя ідэнтычнасці і саманазвы беларускага этнасу.
- •9. Беларускі нацыянальны рух і фармаванне нацыі ў XIX–пачатку XX ст.
- •10. Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі. Кіеўская Русь. Полацкае і Тураўскае княствы, іх узаемаадносіны з Кіевам і Ноўгарадам.
- •11. Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя перадумовы фарміравання вкл…
- •12. Цэнтралізатарская палітыка і ўмацаванне ўлады вялікіх князёў. Уніі з Польшчай.
- •13. Арганізацыя дзяржаўнага кіравання вкл у хііі-хvі стст. Заканадаўства і судовая сістэма.
- •14. Сацыяльна-эканамічнае развіццё вкл: сельская гаспадарка, рамяство і гандаль. Магдэбургскае права.
- •15. Знешняя палітыка вкл: збліжэнне з Польшчай, барацьба з крыжакамі і татарамі, саперніцтва з Маскоўскай дзяржавай.
- •16. Асаблівасці развіцця культуры вкл у хііі-хvі ст. Ідэі еўрапейскага Рэнесансу ў творчасці беларускіх дзеячаў. Кнігадрукаванне, мастацтва і архітэктура.
- •18. Асаблівасці канфесійных адносін на Беларусі ў XVI-XVII стст. Рэфармацыя і контррэфармацыя. Брэсцкая царкоўная унія 1596 г. І яе значэнне.
- •19. Рэч Паспалітая ў еўрапейскай геапалітыцы ў XVII-XVIII стст. Войны XVII–пачатку хуііі ст. І іх наступствы для беларускіх зямель.
- •20. Паглыбленне крызісу Рэчы Паспалітай і тры яе падзелы. Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі.
- •21. Асноўныя напрамкі палітыкі расійскага самаўладдзя на Беларусі пасля яе ўключэння ў склад Расійскай імперыі.
- •22. Месца беларускіх зямель у геапалітычнай прасторы Еўропы ў канцы XVIII – пачатку XIX ст. Беларусь у вайне 1812 г. Рашэнні Венскага кангрэсу.
- •23. Грамадскі рух на Беларусі ў першай палове хіх ст. Паўстанне 1830-1831 гг. І яго наступствы для Беларусі. Узмацненне вялікадзяржаўнай палітыкі царызму.
- •24. Крызіс прыгоніцкай сістэмы ў сярэдзіне хіх ст. Скасаванне прыгоннага права і рэформы 60-70 гг. Хіх ст.: асаблівасці іх здзяйснення на Беларусі.
- •25. Паўстанне 1863-1864 гг. І яго ўплыў на палітыку самаўладзя ў беларускіх губернях.
- •26. Народніцтва, сацыял-дэмакратычны рух і ідэалогія лібералізма на Беларусі ў 70-90 гг. Хіх ст. Фарміраванне агульнарасійскіх і беларускіх партый.
- •27. Сістэма асветы і адукацыі, мастацтва і архітэктура на Беларусі ў складзе Расійскай імперыі (канец XVIII – пачатак XX ст.).
- •28. Нараджэнне і развіццё беларусазнаўства. Фарміраванне беларускай літаратурнай мовы. Беларуская літаратура хіх – пачатку хх ст.
- •29. Рэвалюцыя 1905-1907 гг у Расійскай імперыі. Падзеі на Беларусі. Беларускі нацыянальны рух ва ўмовах рэвалюцыі.
- •30. Эканоміка Беларусі ў пачатку хх ст. Сталыпінская аграрная рэформа і асаблівасці яе правядзення на Беларусі.
- •31. Прычыны і пачатак Першай сусветнай вайны, яе ход і вынікі для Беларусі.
- •32. Палітычнае становішча на Беларусі пасля Лютаўскай рэвалюцыі. Органы Часовага ўрада і Саветы.
- •33. Беларускі нацыянальны рух пасля Лютаўскай рэвалюцыі.
- •34. Перамога Кастрычніцкай рэвалюцыі ў Петраградзе. Устанаўленне Савецкай улады на Беларусі.
- •35. Скліканне і вынікі працы Першага Ўсебеларускага з’езду ў снежні 1917 г.
- •36. Абвяшчэнне бнр – спроба ўтварэння беларускай дзяржаўнасці.
- •37. Утварэнне беларускай дзяржаўнасці на савецкай аснове.
- •38. Эканамічная палітыка бальшавікоў. Увядзенне “ваеннага камунізму”. Сутнасць нэп і асаблівасці яе ажыццяўлення на Беларусі
- •Особенности послевоенной ситуации в республике.
- •39. Утварэнне ссср. Месца і роля бсср у гэтым працэсе . Фарміраванне тэрыторыі бсср.
- •41. Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі.
- •42. Калектывізацыя сельскай гаспадаркі і яе наступствы.
- •43.Грамадска-палітычнае жыццё ў бсср у 20-х гг. Усталяванне і ўмацаванне аднапартыйнай сістэмы.
- •44. Палітычныя рэпрэсіі 30-х гг. Адносіны камуністычнай партыі да рэлігіі і царквы.
- •48. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Фашысцкі акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі.
- •49. Усенародная барацьба беларускага народа супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў.
- •50. Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Уклад беларускага народа ў Перамогу над фашызмам.
- •52. Грамадска-палітычнае жыццё ў ссср і бсср у пасляваенны перыяд.
- •54. Развіцце адукацыі, навукі і культуры ў бсср у 1950-1980-я гг
- •56. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Распад ссср і ўтварэнне снд.
- •58. Сацыяльна-эканамічнае развіццё рб ў к. Хх – п. Ххі ст. Станаўленне і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна-арыентаванай эканомікі.
- •60. Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі. Адукацыя, навука, культура і рэлігійнае жыццё ў Рэспубліцы Беларусь.
14. Сацыяльна-эканамічнае развіццё вкл: сельская гаспадарка, рамяство і гандаль. Магдэбургскае права.
1. В XIV—XVI вв. происходит значительный рост городов и городского населения. Самыми крупными считались Брест, Полоцк, Гродно, Минск, Новогрудок, Слоним и др. К средним городам относились поселения с 2—3 тыс. жителей. Быстрее всего увеличивалось количество местечек — поселков городского типа. Коренных жителей города, независимых от феодала, называли мещанами.
Необходимость защиты от врагов обусловила строительство в XIV в. каменных замков в Лиде и Крево, а затем в Новогрудке, Гродно, Несвиже, Мире. Однако в XV в. центром города становится не замок, а торговая площадь, вокруг которой возникают посады — поселения ремесленников и торговцев.
2. Главным занятием городского населения являлось ремесло. В городах работали кузнецы, ювелиры (золотари), гончары, кожевники, сапожники, столяры, оружейники, шорники (производители упряжи), котельщики, пивовары и др.
Городские ремесленники объединялись в цеха. Это были организации мастеров с целью преодоления конкуренции между ремесленниками и недопущения на городской рынок изделий иногородних и иноземных производителей. Первое упоминание о цехах в Минске в письменных источниках относится к 1552 г. Цеховая организация складывалась, как правило, из владельцев мастерских — мастеров. Они нанимали учеников. Чтобы стать мастером, ученик должен был стать подмастерьем и сдать экзамен — изготовить «штуку» — образец.
Вместе с ремеслами развивалась торговля. С ростом городов она меняла свою форму: происходил переход от обычного обмена к продаже. Увеличивается число рынков — торгов, где сельские жители, кому были необходимы изделия городских мастеров, могли продать свою сельскохозяйственную продукцию, в т. ч. продукты питания.
3. Состояние городов определялось тем, что около 40 % всех городов находилось в частной собственности феодалов. Население таких городов стремилось избавиться от феодальной зависимости. Это проявлялось в борьбе жителей за расширение своих прав. С конца XIV в. великие князья, учитывая это стремление городских жителей, своими грамотами стали даровать городам магдебургское право, или право на самоуправление. Его название происходит от названия немецкого города Магдебурга, который в XIII в. первым в истории получил такое право. Согласно этому праву горожане освобождались от феодальной зависимости и создавали свой орган власти — магистрат и суд, а ремесленники — свои ремесленные объединения.
Магистрат являлся выборным органом городского самоуправления. Он состоял из городской рады, избиравшейся самими гражданами, и лавы — органа по судебным делам (название «лава» возникло оттого, что обвиняемых во время слушания дела сажали на обычную лавку). Органы самоуправления возглавляли соответственно бурмистр и войт. Для магистрата в городах позже начали возводиться специальные здания — ратуши с башней и часами на ней.
Первым из городов ВКЛ магдебургское право в 1387 г. получил город Вильно. Первым вольным городом на территории современной Беларуси стал в 1390 г. Брест. Самый древний город Беларуси Полоцк приобрел магдебургское право в 1498 г. Минск — современная столица Беларуси — получил право на самоуправление в 1499 г.